Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ευαγγέλου Ελένη , Καθηγήτρια , ΑΤΕΙ
Κυρίτση Ελένη , Ομ. Καθηγήτρια , ΑΤΕΙ
Κουτελέκος Ιωάννης , Λέκτορας , ΑΤΕΙ n
Περίληψη:
Εισαγωγή: Παρόλο που τα παιδιά βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο λανθασμένης φαρμακευτικής αγωγής, λίγα είναι γνωστά για την επιδημιολογία των σφαλμάτων αυτών και υπάρχουν αρκετά κενά στην υπάρχουσα βιβλιογραφία.
Σκοπός: Σκοπός της μελέτης είναι η εκτίμηση των ευθυνόμενων παραγόντων για φαρμακευτικά νοσηλευτικά λάθη στα παιδιά καθώς και των επιπτώσεων τους στη συναισθηματική υγεία των παιδιατρικών νοσηλευτών.
Υλικό και Μέθοδος: Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 203 παιδιατρικοί νοσηλευτές από δύο μεγάλα παιδιατρικά νοσοκομεία της Αθήνας, «Παν. & Αγλ. Κυριακού» και «Η Αγία Σοφία», καθώς και από το «Καραμανδάνειο» Παιδιατρικό Νοσοκομείο Πατρών. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν μέσω της συμπλήρωσης, από τους παιδιατρικούς νοσηλευτές, ειδικά διαμορφωμένης κλίμακας για τις ανάγκες της μελέτης που αποτελείτο από πέντε υποκλίμακες, όπως και από μεταβλητές που αφορούσαν τις ενέργειες των νοσηλευτών μετά το λάθος. Εφαρμόστηκε η στατιστική δοκιμασία t-test και anova και ως στατιστικά σημαντικό θεωρήθηκε το επίπεδο σημαντικότητας 5%. Όλες οι στατιστικές αναλύσεις πραγματοποιήθηκαν με το στατιστικό πακέτο SPSS έκδοση 22.
Αποτελέσματα: Από τους 203 παιδιατρικούς νοσηλευτές που συμμετείχαν στη παρούσα μελέτη το 85,7% ήταν γυναίκες και το 14,3% ήταν άντρες. Το 54,7% των συμμετεχόντων αναφέρει ότι έχει διαπράξει κάποιο φαρμακευτικό λάθος στο διάστημα της νοσηλευτικής τους καριέρας.
Από τη στατιστική ανάλυση βρέθηκε ότι τα άτομα κάτω των 35 ετών κάνουν συχνότερα λάθη κατά τη χορήγηση της φαρμακευτικής αγωγής, p=0,040. Όσον αφορά την εκπαίδευση των συμμετεχόντων, στη κλίμακα που αναφέρεται σε παράγοντες που αφορούν τη γνώση, θετικότερα βαθμολογούν τα άτομα πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και αυτοί με master και διδακτορικό, p=0,009. Βρέθηκε, επίσης, ότι οι προϊστάμενοι και υπεύθυνοι των τμημάτων έχουν υψηλότερο γνωστικό επίπεδο, p=0,008. Τα άτομα τα οποία αναφέρουν ότι έχουν διαπράξει φαρμακευτικό λάθος κατά την επαγγελματική τους καριέρα έχουν κάνει λάθη και στις τρεις κλίμακες που αφορούν: λάθη κατά την προετοιμασία, χορήγηση και συνταγογράφηση, p <0.001. Εκείνοι που αναφέρουν πολύ συχνά ότι αποσπάται η προσοχή τους ή διακόπτεται η εργασία τους από εξωγενείς παράγοντες κατά την χορήγηση της φαρμακευτικής αγωγής βαθμολογούν αρνητικότερα την κλίμακα που αναφέρεται στα λάθη σχετικά με τις συνθήκες προετοιμασίας της φαρμακευτικής αγωγής, p=0,004 και τη κλίμακα που αφορά τα λάθη κατά τη χορήγηση των φαρμάκων, p=0,041. Βρέθηκε επίσης ότι οι γυναίκες νοσηλεύτριες ενημερώνουν συχνότερα τον προϊστάμενό τους μετά την εκτέλεση του λάθους, p=0,018, παρακολουθούν συχνότερα τον ασθενή για τυχόν συνέπειες από το λάθος, p=0,033, αποδίδουν το λάθος στο ότι τις διέκοπταν συνέχεια και δεν ήταν συγκεντρωμένες, p=0,030 και τέλος, όταν αντιλήφθηκαν το λάθος τους, επηρρεάζονται συναισθηματικά πιο αρνητικά, p=0,005. Άτομα ηλικίας 36-45 αποδίδουν συχνά το λάθος τους στην έλλειψη επαρκούς εμπειρίας, p=0,010. Αυτοί οι οποίοι δεν είναι ικανοποιημένοι από το επάγγελμά τους συχνότερα αποδίδουν το λάθος στο ότι ήταν κουρασμένοι, p=0,034, ότι υπήρξε κακή προφορική συνεννόηση με το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, p=0,032, ή ότι δεν είχαν αρκετές γνώσεις φαρμακολογικής δράσης των φαρμάκων, p=0,005
Συμπεράσματα: Από τη παρούσα μελέτη προέκυψε πως τα λάθη εξαρτώνται τόσο από τις εργασιακές συνθήκες που επικρατούν στα παιδιατρικά νοσοκομεία, όσο και από ατομικούς παράγοντες των συμμετεχόντων όπως είναι η γνώση , η εκπαίδευση και η επαγγελματική εμπειρία.
Λέξεις-κλειδιά:
Νοσηλευτικά λάθη , Φαρμακευτικά λάθη, Παιδιατρικη , Νοσηλευτές , Παράγοντες , για λάθη
