Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Νανα Αναστασίου Μαρία, Πισιμίση Ελένη,Κλέτσιου Ελένη
Περίληψη:
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Πολλοί ασθενείς με στεφανιαία νόσο δεν καταφέρνουν επαρκώς να
προσεγγίσουν τους στόχους της θεραπείας τους, ιδιαίτερα εξαιτίας της αδυναμίας
να επιτύχουν επαρκή συμμόρφωση με τη συνιστώμενη φαρμακευτική αγωγή. Η
συνύπαρξη πολλών παραγόντων κινδύνου αυξάνει τον αριθμό των χορηγούμενων
φαρμάκων και το επίπεδο γνώσης των παραγόντων αυτών μπορεί να επηρεάσει τον
τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται οι στεφανιαίοι ασθενείς τις ιατρικές οδηγίες
και συμβουλές για δευτερογενή πρόληψη. ΣΚΟΠΟΣ της παρούσας μελέτης είναι η
διερεύνηση της επίδρασης της αλλαγής του τρόπου ζωής των ασθενών με στεφανιαία
νόσο, καθώς και το επίπεδο γνώσης των παραγόντων κινδύνου, στη συμμόρφωση με τη
φαρμακευτική αγωγή και την επίτευξη των θεραπευτικών στόχων. ΜΕΘΟΔΟΣ: Πρόκειται
για μία μη πειραματική περιγραφική μελέτη συσχετίσεων με τη μέθοδο των
προσωπικών συνεντεύξεων. Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 80 ασθενείς οι οποίοι
υποβλήθηκαν σε διαδερμική αγγειοπλαστική (PTCA) ή αορτοστεφανιαία παράκαμψη
(CABG) και προσήλθαν για προγραμματισμένο καρδιολογικό έλεγχο. Οι ασθενείς,
μετά την ενημέρωσή τους και την έγγραφη συγκατάθεση, συμπλήρωσαν ειδικά
διαμορφωμένο ερωτηματολόγιο γνώσεων και απάντησαν στις ερωτήσεις μιας σύντομης
συνέντευξης. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 70 άντρες και 10
γυναίκες με μέση ηλικία τα 66,91 έτη (εύρος τιμών 42-85 έτη). Η αναγνώριση των
παραγόντων κινδύνου και οι γνώσεις για αυτούς διέφερε ανάλογα με τα
χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων. Συγκεκριμένα, οι ασθενείς με σακχαρώδη
διαβήτη ήταν περισσότερο ενημερωμένοι για το ρόλο της υπερλιπιδιαμίας
(p=0.029), του σακχαρώδη διαβήτη (p<0.001) και της άσκησης (p=0.006), ενώ οι
ασθενείς με δυσλιπιδαιμία εμφάνιζαν σημαντική διαφορά μόνο αναφορικά με το ρόλο
της παχυσαρκίας (p=0.010) και της δυσλιπιδαιμίας (p<0.001). Η αναγνώριση του
στρες ως παράγοντα κινδύνου είχε στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση στους
ασθενείς με θετικό οικογενειακό ιστορικό (p=0.023) και στους νεώτερους ηλικιακά
ασθενείς (p=0.017). Τόσο οι υπερτασικοί ασθενείς, όσο και οι καπνιστές,
αναγνώριζαν την επίδραση του καπνίσματος στη στεφανιαία νόσο (p=0.015 και
p=0.041 αντίστοιχα), ενώ οι τελευταίοι εμφάνιζαν σημαντική διαφορά και ως προς
τις γνώσεις τους για την επίδραση της άσκησης (p=0.008). Δεν παρατηρήθηκε ε
πίδραση του φύλου και του εκπαιδευτικού επιπέδου ούτε στην κατανόηση της νόσου
ούτε στην αλλαγή του τρόπου ζωής. Ειδικότερα, αναφορικά με την αλλαγή του
τρόπου ζωής και τη συμμόρφωση με τις οδηγίες, η υψηλότερη συμμόρφωση αφορούσε
τη ρύθμιση των λιπιδίων/χοληστερίνης σε ποσοστό 68,8% των συμμετεχόντων, ενώ
ακολουθούσε η συμμόρφωση με τις οδηγίες για άσκηση (38,8%), για μείωση του
στρες (36,3%) και για διακοπή του καπνίσματος (36,3%). Η χαμηλότερη συμμόρφωση
αφορούσε τη ρύθμιση του επιπέδου γλυκόζης αίματος στους διαβητικούς ασθενείς,
σε ποσοστό μόλις 15% αυτών. Επιπλέον, βρέθηκε ότι έπασχε από σακχαρώδη διαβήτη
ή βρισκόταν σε έλεγχο για διάγνωση του διαβήτη ένα αρκετά μεγαλύτερο ποσοστό
ασθενών. Οι ήδη γνωστοί παράγοντες κινδύνου, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η
δυσλιπιδαιμία, η αρτηριακή υπέρταση δεν επηρέασαν τη συμμόρφωση, με εξαίρεση τη
συμμόρφωση των διαβητικών ασθενών με τις οδηγίες για άσκηση (p=0.025) και των
καπνιστών με τη ρύθμιση του διαιτολογίου (p=0.049). Τέλος, παρατηρήθηκε
σημαντική διαφοροποίηση στη ρύθμιση του άγχους στις μεγαλύτερες ηλικίες
(p=0.017). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Η συμμόρφωση στη θεραπεία με προφυλακτική φαρμακευτική
αγωγή μετά από ένα καρδιολογικό επεισόδιο, είναι ένα πολυσύνθετο και
πολυπαραγοντικό πρόβλημα, το οποίο επηρεάζεται άμεσα από την κατανόηση της
επίδρασης των παραγόντων κινδύνου και την αλλαγή του τρόπου ζωής. Η συνεχής
εκπαίδευση και παρακολούθηση των ασθενών θα πρέπει να εστιάζεται τόσο στους
παράγοντες κινδύνου με υψηλή συμμόρφωση, όπως η δυσλιπιδαιμία και η αρτηριακή
υπέρταση, όσο και σε εκείνους με τη χαμηλότερη συμμόρφωση, όπως ο σακχαρώδης
διαβήτης και το στρες.
