Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ρόζενμπεργκ Θ., Κοντός Μ., Γκρινιάτσος Ι.
Περίληψη:
Οι καταστροφές αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης ιστορίας και
εξέλιξης. Ανέκαθεν, η ανθρωπότητα στον αγώνα της επιβίωσης και της ευημερίας
καλείται να προφυλαχθεί, να προστατευτεί και να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά
ποικίλους κινδύνους και τις συνέπειες μιας ενδεχόμενης καταστροφής. Με την
πάροδο των χρόνων, η παρατήρηση και η έρευνα, αλλά και οι φυσικές και
ανθρωπογενείς καταστροφές που έπληξαν την ανθρωπότητα, πολλαπλασίασαν τις
γνώσεις του ανθρώπου σχετικά με τους κινδύνους και τις συνέπειες μιας
καταστροφής. Από τα μέσα του 20ου αιώνα και μετά η ιδέα της μείωσης των
καταστροφών και εν συνεχεία της μείωσης των κινδύνων από καταστροφές (Disaster
Risk Reduction – DRR) έχει μετατραπεί σε στρατηγική επιδίωξη παγκοσμίως
Παράλληλα με την πρόοδο στον τομέα του ανθρωπισμού και την προστασία των
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η νοοτροπία της μείωσης των κινδύνων από καταστροφές
μέσα από τις έννοιες της αντιμετώπισης της τρωτότητας και της ανθεκτικότητας
των κοινωνιών αποτελεί πλέον προτεραιότητα της διεθνούς κοινότητας σε όλους
τους τομείς, συμπεριλαμβανομένου και του τομέα της Υγείας.
Το πλαίσιο δράσης «Hyogo Framework for Action 2005-2015: Building the
Resilience of Nations and Communities to Disasters» (HFA) αποτελεί το σημείο
αναφοράς της δράσης της παγκόσμιας κοινότητας σε διεθνές, περιφερειακό και
τοπικό επίπεδο. Ωστόσο, σημαντικά εμπόδια στην εφαρμογή του παραμένουν, ενώ σε
ένα συνεχώς εξελισσόμενο κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον κάτω από την απειλή της
κλιματικής αλλαγής και με βάση την παγκοσμιοποίηση και τα πρότυπα ανάπτυξης που
επικρατούν οι υπάρχοντες κίνδυνοι μεταβάλλονται και ταυτόχρονα δημιουργούνται
νέοι που απειλούν ευθέως την υγεία μεγάλων πληθυσμών κυρίως στις λιγότερο
αναπτυγμένες χώρες.
Έτσι, παρά την πρόοδο που παρατηρείται, οι οικονομικές απώλειες και ο
αριθμός των ανθρώπων που επηρεάζονται από καταστροφές συνεχώς αυξάνεται, κυρίως
σε ό,τι αφορά τη θνησιμότητα, τονίζοντας σημαντικά ζητήματα, όπως την ανάγκη
αντιμετώπισης των υποκείμενων παραγόντων και των βαθύτερων αιτιών των κινδύνων,
που μπορεί να βρίσκονται κρυμμένοι μέσα στην ίδια την ανάπτυξη. Εξίσου
σημαντική είναι η ανάγκη μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για την ενιαία
προσέγγιση της μείωσης των κινδύνων από καταστροφές, της προσαρμογής στην
κλιματική αλλαγή και της επίτευξης των διεθνών αναπτυξιακών στόχων,
συμπεριλαμβανομένων των Αναπτυξιακών Στόχων για τη Χιλιετία. Συνεχείς
διαβουλεύσεις μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων και τα νεότερα επιστημονικά
και τεχνολογικά επιτεύγματα στη χαρτογράφηση και ανάλυση των κινδύνων και τη
διάδοση των πληροφοριών επιστρατεύονται για την επίτευξη του επιθυμητού
αποτελέσματος. Ειδικότερα στον τομέα της Δημόσιας Υγείας εντείνονται οι
προσπάθειες και η αλληλεγγύη μεταξύ των λαών μέσω δράσεων του ΟΗΕ, της ΕΕ του
Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου αλλά και πολλών ΜΚΟ στην
κατεύθυνση μείωσης των επιπτώσεων και ανακούφισης και περίθαλψης των θυμάτων.
Η Ελλάδα αν και με αργότερους ρυθμούς σε σχέση με άλλες χώρες επενδύει
σταδιακά στη μείωση των κινδύνων από καταστροφές αντιμετωπίζοντας τα δικά της
προβλήματα. Η ένταση των προσπαθειών στον χώρο της υγείας, που επιβαρύνεται
σοβαρά από την οικονομική κρίση, η ολοκλήρωση της χαρτογράφησης των κινδύνων με
τη χρήση εξελιγμένων τεχνολογιών και η ενίσχυση της Ελληνικής Εθνικής
Πλατφόρμας για τη μείωση των κινδύνων από καταστροφές συνθέτουν μια αξιόπιστη
βάση για πρόοδο στο μέλλον.
Λέξεις-κλειδιά:
Κίνδυνος, Καταστροφές, Μείωση κινδύνων, Διαχείριση κρίσεων, Υγεία
