Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Δ. Ψύλλος Καθηγητής Α.Π.Θ. (επιβλέπων), Μ. Σιγάλας Καθηγητής Α.Π.Θ., Μ. Καλλέρη Επίκ. Καθηγήτρια ΑΠΘ
Περίληψη:
Οι ερευνητές της διδακτικής των φυσικών επιστημών υποστηρίζουν ότι οι μαθητές
για να μάθουν φυσικές επιστήμες πρέπει να πειραματιστούν, να ακολουθήσουν τα
ενδιαφέροντά τους, να τα συνδέσουν με τον πραγματικό κόσμο, να εμπλακούν
ενεργητικά στη διαδικασία της μάθησης με ομαδοσυνεργατικές διαδικασίες. Θεωρούν
ότι η αξιοποίηση διερευνητικής προσέγγισης στη διδασκαλία των φυσικών
επιστημών, η οποία μπορεί να γίνει με τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών, θα
βοηθήσει στην επίτευξη των στόχων της διδασκαλίας των φυσικών επιστημών. Από τη
επισκόπηση εργασιών με διερευνητική προσέγγιση, τόσο της ελληνικής όσο και της
διεθνούς βιβλιογραφίας, διαπιστώθηκε ότι τα τελευταία χρόνια μεγαλώνει συνεχώς
ο αριθμός των εκπαιδευτικών και ερευνητών που χρησιμοποιούν τη διερεύνηση κατά
τη διδασκαλία των φυσικών επιστημών σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Τα
αποτελέσματα όλων των εφαρμογών, που μελετήθηκαν δείχνουν ότι οι μαθητές
βελτιώθηκαν τόσο στο γνωστικό επίπεδο όσο και στις επιστημονικές δεξιότητες. Η
παρούσα εργασία στόχο έχει να διερευνήσει την αποτελεσματικότητα της
διδασκαλίας με τη χρήση διερευνητικής προσέγγισης και ψηφιακών τεχνολογιών σε
μαθητές δημοτικού. Έγινε διδασκαλία των φαινομένων τήξης και πήξης με τη χρήση
του διερευνητικού μοντέλου Διερευνητικές Διαδρομές (ΔΙΕΔΙΑ) και του εικονικού
εργαστηρίου ΣΕΠ. Περιγράφηκαν και αξιολογήθηκαν τα θετικά στοιχεία καθώς και οι
δυσκολίες σε όλα τα στάδια της διδασκαλίας, σε γνώσεις, δεξιότητες και στάσεις
από την πλευρά των μαθητών αλλά και του εκπαιδευτικού. Αναπτύχθηκαν και
χρησιμοποιήθηκαν φύλλα εργασίας, στα οποία οι μαθητές έγραψαν τις απόψεις και
τα ενδιαφέροντά τους και αξιολόγησαν τις φάσεις της διδασκαλίας με τη χρήση του
διερευνητικού μοντέλου (ΔΙΕΔΙΑ). Δουλεύοντας ομαδικά έθεσαν τα ερωτήματα προς
διερεύνηση, σχεδίασαν τα πειράματα για να βρουν τις απαντήσεις τους και έγραψαν
την πρόβλεψή τους. Εκτέλεσαν τα πειράματα έγραψαν τα πειραματικά τους δεδομένα
και τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξαν μετά από συζήτηση μεταξύ τους.
Αξιολόγησαν στο τέλος όλη τη διερευνητική διαδρομή και αυτοαξιολογήθηκαν. Στην
αρχή της διδασκαλίας οι μαθητές συμπλήρωσαν ερωτηματολόγιο, pre test για την
ανάδειξη των πρότερων και εναλλακτικών ιδεών τους και αφού ολοκληρώθηκε η
διδασκαλία συμπλήρωσαν ερωτηματολόγιο, post test, για τον έλεγχο της
κατάκτησης της νέας γνώσης και το βαθμό αναδόμησης των εναλλακτικών ιδεών τους.
Τα φύλλα εργασίας καθώς και οι συζητήσεις που έγιναν μέσα στη τάξη
χρησιμοποιήθηκαν για την εξαγωγή συμπερασμάτων και την τελική αποτίμηση της
διδασκαλίας. Τα αποτελέσματα της παρούσας εργασίας έδειξαν ότι με τη χρήση της
διερευνητικής προσέγγισης, Διερευνητικές Διαδρομές- ΔΙΕΔΙΑ και του εικονικού
εργαστηρίου ΣΕΠ, επιτεύχθηκαν οι στόχοι της διδασκαλίας που τέθηκαν στην αρχή,
τόσο στην απόκτηση γνώσεων όσο και στην απόκτηση δεξιοτήτων διερεύνησης.
Ενίσχυσαν την άποψη των ερευνητών της διδακτικής των φυσικών επιστημών για τα
οφέλη διερευνητικής προσέγγισης στη διδασκαλία και μάθηση των μαθητών η οποία
υποστηρίζεται με ψηφιακές τεχνολογίες.
Λέξεις-κλειδιά:
Διερευνητική προσέγγιση, Ψηφιακές τεχνολογίες, Διερευνητικό μοντέλο Διερευνητικές Διαδρομές- ΔΙΕΔΙΑ, Εικονικό εργαστήριο ΣΕΠ , Φαινόμενα τήξης-πήξης
