Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Λυρίτης Γεώργιος, Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Τροβάς Γεώργιος, Διδάκτωρ, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Λαμπρινουδάκη Ειρήνη, Αναπληρώτρια καθηγήτρια, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Ο οστίτης ιστός αποτελεί έναν ιδιαίτερο τύπο συνδετικού ιστού με μεγάλη δυναμική καθώς το κάθε οστό προσαρμόζει το σχήμα, το μέγεθος και τις ιδιότητές του ανάλογα με τη λειτουργία του. Κάθε οστούν αποτελείται από 2 διαφορετικά είδη οστίτη ιστού, τον σπογγώδη και τον φλοιώδη, σε διαφορετική αναλογία μεταξύ τους ανάλογα με το είδος τους (μακρά, βραχέα κλπ). Όπως συμβαίνει σε όλους τους τύπους συνδετικού ιστού, ο οστίτης ιστός αποτελείται από κυτταρικά και μη κυτταρικά στοιχεία. Τα κύτταρικά στοιχεία διακρίνονται σε οστεοκύτταρα, οστεοβλάστες, οστεοκλάστες, επενδυματικά κύτταρα καθώς και πρόδρομα κύτταρα όλων των σειρών. Οι βασικές διεργασίες που επιτελούν σχετίζονται με την ανάπτυξη (ΟΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ), και την επιδιόρθωση - ανακατασκευή του οστού (ΟΣΤΙΚΗ ΑΝΑΚΑΤΑΣΚΕΥΗ). Ιστολογικά το φλοιώδες οστό παρουσιάζει χαρακτηριστική μικροσκοπική απεικόνιση, με την παρουσία των αβέρσειων συστημάτων και των σωλήνων Volkmann. Στην κατασκευή του σπογγώδους οστού χαρακτηριστική είναι η παρουσία δοκίδων, ανάμεσα στις οποίες υπάρχει ο μυελός των οστών.Το κυριότερο χαρακτηριστικό του οστού είναι το υψηλό επίπεδο οργάνωσής του.
Η οστική ανακατασκευή πραγματοποιείται με την οργανωμένη δράση μίας ομάδας κυττάρων που αποκαλείται βασική πολυκυτταρική μονάδα (Basic Multicellular Unit, BMU) και περιλαμβάνει ορισμένα στάδια: την ενεργοποίηση, την οστεοκλαστική απορρόφηση, την αναστροφή, την δημιουργία και την επιμετάλλωση του οστού και τη φάση ηρεμίας. Το αποτέλεσμα της δράσης της ΒΜU είναι η δημιουργία δευτερογενών οστεόνων στο φλοιώδες οστό , η λέπτυνση του φλοιού κατά την διάρκεια της ενδοφλοιώδους ανακατασκευής στα πολυάριθμα αβερσιαννά κανάλια , τα οποία μεγενθύνονται συγκεντρωτικά , αυξάνοντας με αυτό τον τρόπο την διαπερατότητα του οστού .
Οι φάσεις που διενεργείται η οστική ανακατασκευή είναι πέντε:φάση ηρεμίας, φάση ενεργοποίησης, φάση οστικής απορρόφησης, φάση κυτταρικής αναστροφής και φάση οστικής παραγωγής.
Η οστική ανακατασκευή ρυθμίζεται από γενετικούς, ενδοκρινικούς (παραθορμόνη, βιταμίνη D, καλσιτονίνη) και τοπικούς ρυθμιστικούς παράγοντες. Οι τοπικοί αυτοί μηχανισμοί ενεργούν κυρίως με τη μεσολάβηση αυξητικών παραγόντων και κυτοκινών. Οι αυξητικοί παράγοντες εκκρίνονται από τους οστεοβλάστες, δρουν στους οστεοκλάστες και σχετίζονται άμεσα με την ενδοκρινική λειτουργία.Ο Frost πρότεινε την ύπαρξη ενός ρυθμιστικού μηχανισμού που αποκαλείται μηχανοστάτης. Με τον όρο αυτό χαρακτήρισε τους βιολογικούς μηχανισμούς που προσαρμόζουν την οστική μάζα και την αρχιτεκτονική του οστού στις ανάγκες που επιβάλλει η φυσική του δραστηριότητα. Η φαρμακευτική ρύθμιση της ενδοφλοιώδους οστικής ανακατασκευής είναι δυσκολότερη εξαιτίας της μικρότερης επιφάνειας ανά μονάδα όγκου ουδετεροποιημένης οστικής επιφανείας , πάνω στην οποία , φαρμακευτική δράση με διφωσφονικά μπορεί να είναι αποτελεσματική στην αναστολή της οστικής απορρόφησης.
Λέξεις-κλειδιά:
Οστίτης ιστός, Φλοιώδες οστό, Κοπτώμενος κώνος , Οστική ανακατασκευή
