Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Παπασιδέρη Ισιδώρα, Καθηγήτρια, Τμήμα Βιολογίας, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Σύμφωνα με τη θεωρία της Πολλαπλής Νοημοσύνης του Gardner, όλοι οι άνθρωποι χαρακτηρίζονται από τουλάχιστον 8 τύπους νοημοσύνης-διαφορετικά σύνολα ικανοτήτων: τη γλωσσική, τη λογικο-μαθηματική, την οπτική/ χώρου, τη σωματο-κιναισθητική, τη μουσική, τη διαπροσωπική, την ενδοπροσωπική και την οικολογική νοημοσύνη. Η θεωρία αυτή έχει προκαλέσει το έντονο ενδιαφέρον της εκπαιδευτικής κοινότητας, καθώς η εφαρμογή της σε επίπεδο διδακτικής πράξης αναδεικνύει και αξιοποιεί τις ικανότητες όλων των μαθητών, συμβάλλοντας στην πολύπλευρη ανάπτυξή τους. Έρευνες έχουν δείξει την μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα διδακτικών προσεγγίσεων βασισμένων στην εν λόγω θεωρία σε σχέση με παραδοσιακές διδακτικές προσεγγίσεις όσον αφορά στην αύξηση των γνώσεων των μαθητών, καθώς και την προτίμηση των μαθητών προς αυτήν.
Σε μία εποχή που η κτήση περιβαλλοντικών γνώσεων είναι αναγκαία, η εφαρμογή διδακτικών προσεγγίσεων βασισμένων στη θεωρία της Πολλαπλής Νοημοσύνης στο πλαίσιο της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, και πιο συγκεκριμένα, στα μαθήματα των Φυσικών Επιστημών, όπως η Βιολογία, τα οποία αποτελούν μέρος της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, κρίνεται σημαντική. Λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη αντιμετώπισης του φαινομένου της «τυφλότητας απέναντι στα φυτά», που αφορά στην αγνόηση των φυτών από τον άνθρωπο και που σχετίζεται με την έλλειψη γνώσεων για αυτά, αναδεικνύεται η σημαντικότητα αποτελεσματικών προσεγγίσεων, όπως η αναφερθείσα, σε διδακτικές ενότητες του μαθήματος της Βιολογίας σχετικές με τα φυτά.
Τα παραπάνω οδήγησαν στην πραγματοποίηση της συγκεκριμένης εργασίας που έχει ως σκοπό το σχεδιασμό διδασκαλίας βασισμένης στη θεωρία της Πολλαπλής Νοημοσύνης με θέμα την αμφιγονική αναπαραγωγή στα φυτά που αφορά στο μάθημα της Βιολογίας της Α΄ Γυμνασίου, και τη διεξαγωγή έρευνας για τη διερεύνηση της αποτελεσματικότητάς αυτής όσον αφορά στις γνώσεις των μαθητών για έννοιες σχετικές με το θέμα σε σύγκριση με την παραδοσιακή διδασκαλία. Επιπλέον σκοπός της εν λόγω έρευνας είναι η διερεύνηση των απόψεων των μαθητών για την εν λόγω διδακτική εφαρμογή, σε σύγκριση με την παραδοσιακή, όπως την έχουν βιώσει κατά τη σχολικής τους πορεία.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε 40 μαθητές Α΄ Γυμνασίου δύο σχολικών τάξεων, όπου στη μία πραγματοποιήθηκε η διδασκαλία βασισμένη στη θεωρία της Πολλαπλής Νοημοσύνης (19 μαθητές) ενώ στην άλλη διδασκαλία με τον παραδοσιακό τρόπο (21 μαθητές). Ο έλεγχος των γνώσεων των μαθητών πραγματοποιήθηκε με χρήση σχετικού ερωτηματολογίου, λίγες μέρες πριν και σχεδόν 5 εβδομάδες μετά τις διδασκαλίες. Ο έλεγχος των απόψεων των μαθητών για τις δυο διαφορετικές διδακτικές διαδικασίες πραγματοποιήθηκε με μία ερώτηση ανοιχτού τύπου.
Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι πριν τις διδασκαλίες δεν υπήρχε στατιστικά σημαντική διαφορά στους μέσους όρους των συνολικών βαθμολογιών των ερωτηματολογίων μεταξύ των δυο τάξεων. Μετά τις διδασκαλίες, η διαφορά αυτή σημειώθηκε στατιστικά σημαντική (p<0.05), με τον μέσο όρο της συνολικής βαθμολογίας των ερωτηματολογίων των μαθητών με τους οποίους πραγματοποιήθηκε η διδασκαλία βάσει της θεωρίας της Πολλαπλής Νοημοσύνης να είναι μεγαλύτερος. Όσον αφορά στις απόψεις των μαθητών για τις δυο διαφορετικές διδακτικές διαδικασίες, εντοπίστηκαν 3 βασικοί άξονες απόψεων σχετικοί με την κατανόηση, το ενδιαφέρον και την ευχαρίστηση αντίστοιχα, που δείχνουν την προτίμηση του συνόλου των μαθητών προς τη διδασκαλία βασισμένη στη θεωρία της Πολλαπλής Νοημοσύνης.
Λέξεις-κλειδιά:
Θεωρία της Πολλαπλής Νοημοσύνης, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Βιολογία, αμφιγονική αναπαραγωγή στα φυτά
