Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Δασενάκης Εμμανουήλ, Τμήμα χημείας, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται ένα προτεινόμενο σχέδιο εργασίας, το οποίο προορίζεται για τους μαθητές του λυκείου και έχει ως στόχο τη μετάδοση γνώσεων γύρω από τη χημεία των λιμνοθαλασσών. Αυτό περιλαμβάνει 18 συναντήσεις των μαθητών με τον εκπαιδευτικό τους, που ξεκινούν από τις αρχές Οκτώβρη και ολοκληρώνονται στο τέλος του Μαρτίου. Οι συναντήσεις είναι εβδομαδιαίες και η κάθε μία διαρκεί δύο διδακτικές ώρες.
Κατά την πρώτη συνάντηση, οι μαθητές συμπληρώνουν ένα διαγνωστικό ερωτηματολόγιο, μέσα από το οποίο φαίνονται οι προϋπάρχουσες γνώσεις γύρω από τις λιμνοθάλασσες, όπως τα χαρακτηριστικά, η δημιουργία τους, η αξία, οι λειτουργίες, η προστασία και η διαχείρισή τους. Από τη δεύτερη έως και την έβδομη συνάντηση οι μαθητές συμπληρώνουν φύλλα εργασίας και αξιολόγησης, μέσα από τα οποία οδηγούνται σε ουσιαστική κατανόηση των παραπάνω θεμάτων. Για να απαντήσουν στις ερωτήσεις των φύλλων εργασίας και αξιολόγησης, οι μαθητές καλούνται να αναζητήσουν πληροφορίες, καθώς και να επεξεργάζονται κείμενα και εικόνες.
Κατά την όγδοη συνάντηση πραγματοποιείται μία εκπαιδευτική εκδρομή σε μία προσβάσιμη λιμνοθάλασσα, όπου οι μαθητές, χωρισμένοι σε ομάδες, συλλέγουν δείγματα νερού και ιζημάτων, τα οποία στη συνέχεια θα επεξεργαστούν στο σχολικό εργαστήριο. Το πείραμα που αφορά τη μέτρηση της συγκέντρωσης του διαλυμένου οξυγόνου στο υδατικό δείγμα, θα γίνει στο πεδίο, γεγονός που αποτελεί κίνητρο για μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τη χημεία από την πλευρά των μαθητών, σε σχέση με τα πειράματα στο σχολικό εργαστήριο. Στις περισσότερες συναντήσεις είναι χωρισμένοι σε ομάδες και έτσι τα μέλη κάθε ομάδας συνεργάζονται μεταξύ τους, αλλά και με τις υπόλοιπες ομάδες. Ο εκπαιδευτικός επιβλέπει και συντονίζει όλη τη διαδικασία.
Από την ένατη ως και την δέκατη πέμπτη συνάντηση, η ανάγνωση κειμένων και η διεξαγωγή πειραμάτων στο σχολικό εργαστήριο, σε συνδυασμό πάντα με τη συμπλήρωση φύλλων εργασίας και αξιολόγησης, βοηθούν τους μαθητές στην κατανόηση της έννοιας του pH, της αλατότητας, του χημικώς απαιτούμενου οξυγόνου, των θρεπτικών συστατικών, των χλωροφυλλών, του οργανικού άνθρακα, της ρύπανσης από τα απορρυπαντικά και του οργανικού άνθρακα. Όλα τα πειράματα είναι αφορμή για εργασία σε ομάδες για την επίτευξη ενός κοινού σκοπού και συνδέονται με κεφάλαια της χημείας, τα οποία οι μαθητές έχουν διδαχθεί σε αυτή την τάξη ή σε προηγούμενες σχολικές χρονιές.
Κατά τη δέκατη έκτη και δέκατη έβδομη συνάντηση πραγματοποιείται έκθεση των αποτελεσμάτων των πειραμάτων σε όλο το σχολείο και στη δέκατη όγδοη, οι μαθητές συμπληρώνουν το τελικό φύλλο αξιολόγησης. Η εργασία σε ομάδες, τα πειράματα και η μελέτη στο πεδίο ήταν τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν, ώστε να μεγαλώσει το ενδιαφέρον των μαθητών για τη χημεία των λιμνοθαλασσών. Η μελέτη της χημείας των λιμνοθαλασσών, μέσω του σχεδίου εργασίας, μπορεί να οδηγήσει σε κατανόηση και αφομοίωση εννοιών, διαδικασιών και χημικών αντιδράσεων της φυσικής επιστήμης της χημείας.
