Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Εμμανουέλα Δούση. Αναπληρώτρια καθηγήτρια. Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης. ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Αντικείμενο της παρούσας εργασίας αποτελεί η παρουσίαση μιας εκ των οικονομικών διαστάσεων της προστασίας της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς¬,¬¬ μέσα από τη διερεύνηση των σημαντικών ευκαιριών χρηματοδότησής της από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά Ταμεία. Στόχο αποτελεί η ανάδειξη των συνεργειών και των αποκλίσεων στο πλαίσιο διαχείρισης πόρων των μνημείων τόσο από το σύστημα της Σύμβασης του 1972 όσο και από τον συγκεκριμένο χρηματοδοτικό μηχανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το πρώτο μέρος της μελέτης αφιερώνεται στην εννοιολογική αποσαφήνιση των βασικότερων όρων του εξεταζόμενου θέματος. Συγκεκριμένα, γίνεται μια προσπάθεια να οριστεί η έννοια της πολιτιστικής κληρονομιάς, εστιάζοντας αφενός στον οικουμενικό της χαρακτήρα και αφετέρου στις αναδυόμενες προκλήσεις για την προστασία της. Επιπλέον, παρουσιάζεται η Σύμβαση του 1972 και το αντικείμενο αυτής, ενώ παράλληλα επισημαίνονται τα επιμέρους κριτήρια καθώς και οι υποχρεώσεις των συμβαλλόμενων μερών, με σκοπό να αναδειχθεί η φιλοσοφία του συγκεκριμένου συστήματος προστασίας των μνημείων. Το δεύτερο κεφάλαιο, επικεντρώνεται στην παρουσίαση της ευρωπαϊκής πολιτιστικής πολιτικής, στη σύνδεσή της με την περιφερειακή πολιτική αλλά και σε τυχόν συγκλίσεις και αποκλίσεις της με την προαναφερθείσα Σύμβαση. Στο τρίτο κεφάλαιο εξετάζεται συνοπτικά ο τρόπος λειτουργίας των Διαθρωτικών Ταμείων, δίνοντας έμφαση στη δυνατότητα που αυτά παρέχουν για τη χρηματοδότηση της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς σε ευρωπαϊκό επίπεδο, κατά την πορεία προς την προγραμματική περίοδο 2014 – 2020. Η Ελληνική περίπτωση αποτελεί, στο δεύτερο μέρος, το έναυσμα για μια πιο στοχευμένη εξέταση των δυνατοτήτων που παρέχουν τα χρηματοδοτικά εργαλεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσω της διερεύνησης της χρηματοδότησης του συνόλου των ελληνικών μνημείων που είναι εγγεγραμμένα στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Τέλος, επιχειρείται η συναγωγή συμπερασμάτων, ανιχνεύοντας τη φιλοσοφία της ανωτέρω Σύμβασης και της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης των εγγεγραμμένων μνημείων, μέσα από την εξέλιξη των διαφορετικών διαρθρωτικών μοντέλων και στόχων που υιοθετούνται στην υπό εξέταση χρονική περίοδο, στο πλαίσιο της διατήρησης και της ανάδειξης του πολιτιστικού κληροδοτήματος των πρότερων χρόνων. Η προστασία και η διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς εμφανίζεται για άλλη μια φορά ως εκείνος ο στόχος της πολιτικής συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης που κρίνεται απαραίτητο να προωθηθεί, δεδομένου ότι αποτελεί σημαντικό παράγοντα ανάπτυξης και ευημερίας για μια βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνία. Η ελληνική πολιτεία, μέσα από τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της ΕΕ, μπορεί να χρησιμοποιήσει το πλούσιο ιστορικό της παρελθόν, ώστε να προωθήσει αναπτυξιακές πρωτοβουλίες και επενδυτικές δράσεις, προκειμένου να διεκδικήσει μια ισχυρή θέση μεταξύ εκείνων των χωρών όπου ο πολιτισμός και ειδικότερα η πολιτιστική κληρονομιά αποτελούν το κλειδί για την οικοδόμηση μιας ανταγωνιστικής οικονομίας.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Κοινωνικές, Πολιτικές και Οικονομικές επιστήμες
Λέξεις-κλειδιά:
Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά, Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά Ταμεία, Σύμβαση του 1972, Συγχρηματοδότηση (ΕΣΠΑ), Πολιτιστική Πολιτική
