Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Γελαδάς Ν., Καθηγητής, ΣΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Κοσκολού Μ., Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, ΣΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Τουμπέκης Α., Επίκουρος Καθηγητής, ΣΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Λέξεις-κλειδιά:
Το αναερόβιο αναπνευστικό κατώφλι (VΤ) είναι ένας χρήσιμος δείκτης για την αξιολόγηση της αερόβιας αντοχής τόσο σε αθλητές όσο και σε ειδικούς πληθυσμούς. Η ανίχνευσή του όμως πραγματοποιείται συνήθως στο εργαστήριο και μπορεί να είναι δαπανηρή. Η ανάπτυξη της τεχνολογίας επέτρεψε τον προσδιορισμό της μεταβλητότητας της καρδιακής συχνότητας (HRV) μέσω μιας απλής μέτρησης όπως είναι η καρδιακή συχνότητα. Δείκτες της HRV, οι οποίοι μπορεί να προσδιορίζουν την επίδραση του συμπαθητικού και του παρασυμπαθητικού συστήματος ή/και της αναπνοής, φαίνεται ότι σχετίζονται με την εμφάνιση του αναερόβιου κατωφλιού αξιολογημένο εργαστηριακά στο κυκλοεργόμετρο, ή υπαίθρια κατά την κολύμβηση και την κωπηλασία. Υπάρχει ωστόσο έλλειψη ερευνητικών δεδομένων σε ότι αφορά την HRV και το κατώφλι σε μια ιδιαίτερα δημοφιλή υπαίθρια δοκιμασία προσδιορισμού της αερόβιας ικανότητας όπως το παλίνδρομο τρέξιμο (ΠΤ). Σκοπός της παρούσας ερευνητικής προσπάθειας ήταν να διερευνηθεί εάν είναι δυνατό να προσδιοριστεί το αναερόβιο κατώφλι με την χρήση της HRV στο ΠΤ, και αν υπάρχει συμφωνία με τις αντίστοιχες εργαστηριακές μετρήσεις στο δαπεδοεργόμετρο. Επιπλέον διερευνήθηκε αν το κατώφλι αυτό συμπίπτει με την έναρξη της καρδιαγγειακής παρέκκλισης, ενός φαινομένου που αναφέρεται στην αύξηση της καρδιακής συχνότητας σε σταθερής έντασης άσκηση και επηρεάζεται από την επίδραση του συμπαθητικού συστήματος αλλά και την αναπνοή.
Για τον σκοπό αυτό 15 υγιείς άρρενες (22±4 έτη) συμμετείχαν σε τρεις πειραματικές συνθήκες: α) δοκιμασία προοδευτικής επιβάρυνσης έως εξάντλησης στο δαπεδοεργόμετρο β) δοκιμασία ΠΤ και γ) τέσσερα 12λεπτα υπομέγιστης έντασης στα 10, 11, 12 και 13 km.h-1, τα οποία αντιστοιχούσαν σε 1km.h-1 < VT, στο VT, 1km.h-1 > VT και 2 km.h-1 > VT. Οι δύο πρώτες συνθήκες πραγματοποιήθηκαν με τυχαία και αντισταθμισμένη σειρά και ακολούθησε η τρίτη συνθήκη. Σε όλες τις συνθήκες συλλέχθηκαν τα αναπνευστικά αέρια και πραγματοποιήθηκε ηλεκτροκαρδιογράφημα για την ανάλυση μεταβλητότητας της καρδιακής συχνότητας. Το αναερόβιο κατώφλι προσδιορίστηκε σε όλες τις συνθήκες χρησιμοποιώντας τις αναπνευστικές παραμέτρους (V̇E, V̇O2, V̇CO2, V̇E/ V̇O2 , V̇E/ V̇CO2, PETO2, PETCO2), τις παραμέτρους μεταβλητότητας της καρδιακής συχνότητας (fHF*HFp, SD1, SD1/SD2) και την επίδραση της αναπνευστικής συχνότητας στον καρδιακό παλμό (EDR).
Δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές σε καμιά από τις καρδιοαναπνευστικές παραμέτρους παρά μόνο στην μέγιστη αερόβια ταχύτητα (-15% χαμηλότερη στο ΠΤ). Δεν υπήρξαν σημαντικές διαφορές μεταξύ του VT και των παραμέτρων της μεταβλητότητας της καρδιακής συχνότητας στον καθορισμό του αναερόβιου κατωφλιού (F(4,56) = 0,75, p=0,56) ανεξαρτήτως δοκιμασίας, παρόλα αυτά οι τιμές για το ΠΤ ήταν συστηματικά χαμηλότερες περίπου κατά 2 km.h-1 (p<0.01) συγκριτικά με τις αντίστοιχες στο διάδρομο. Παρατηρήθηκε υψηλή συσχέτιση μεταξύ του VT και παραμέτρων μεταβλητότητας της καρδιακής συχνότητας τόσο στο εργαστήριο όσο και στο ΠΤ (τιμές r = 0,83 - 0.94). Στα σταθερά φορτία υπομέγιστης επιβάρυνσης, η καρδιαγγειακή παρέκκλιση συνέπιπτε με τη μείωση του λόγου LF/HF αλλά όχι με την αύξηση του EDR.
Φαίνεται ότι το VT μπορεί να προσδιοριστεί τόσο στο ΠΤ όσο και στο εργαστήριο από παραμέτρους της HRV σε προοδευτικά αυξανόμενης έντασης προσπάθειες μέχρι εξάντλησης. Σε σταθερής έντασης προσπάθειες, ο λόγος LF/HF συμπίπτει με την εμφάνιση του VT αλλά και με την έναρξη της καρδιαγγειακής παρέκκλισης. Οι παραπάνω πληροφορίες είναι χρήσιμες για όσους αναζητούν μια απλή και ανέξοδη μέθοδο προσδιορισμού του VT για τους αθλητές τους.
