Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Μαριδάκη Μ., Επίκουρη Καθηγήτρια, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Γελαδάς Ν., Αναπληρωτής Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Καναβάκης Α., Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η ικανότητα παραγωγής ισχύος στο κυκλοεργόμετρο εξαρτάται από την εξωτερική
επιβάρυνση και είναι χαμηλότερη στα παιδιά απ’ ότι στους ενήλικες. Επιπλέον, η κόπωση
κατά την επαναλαμβανόμενη άσκηση μέγιστης έντασης είναι μεγαλύτερη στους ενήλικες.
Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να συγκρίνει παιδιά και ενήλικες ως προς 1) την
κόπωση σε επαναλαμβανόμενα σπριντ, 2) την επίδραση της κόπωσης στην ταχοδυναμική
τους σχέση και 3) τη σχέση ανάμεσα στην αερόβια ικανότητα και την απόδοση σε
επαναλαμβανόμενα σπριντ. Οι κύριες ερευνητικές υποθέσεις ήταν ότι οι ενήλικες θα
παρουσιάσουν μεγαλύτερη κόπωση απ’ ότι τα παιδιά και επιπλέον, η επίδραση της κόπωσης
στις παραμέτρους της ταχοδυναμικής σχέσης (δύναμη και ταχύτητα) θα είναι εντονότερη
στους ενήλικες.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Οι δοκιμαζόμενοι ήταν δώδεκα αγόρια ηλικίας 11.8±0.2 ετών και δέκα άνδρες ηλικίας
21.2±0.6 ετών. Οι δοκιμαζόμενοι εξετάστηκαν στο εργαστήριο εφτά φορές συνολικά. Τις
τέσσερις πρώτες φορές καθορίστηκε η ταχοδυναμική σχέση και τα χαρακτηριστικά αυτής
(βέλτιστη ταχύτητα: Vopt, επιβάρυνση που αντιστοιχεί στη βέλτιστη ταχύτητα: Fopt,
μέγιστη θεωρητική δύναμη: Fo και μέγιστη θεωρητική ταχύτητα ποδηλάτησης: Vo), η
μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου (VO2max) και το αναερόβιο κατώφλι στο κυκλοεργόμετρο και
έγινε δοκιμασία εξοικείωσης με τα επαναλαμβανόμενα σπριντ. Στις τρεις τελευταίες
μετρήσεις οι δοκιμαζόμενοι εκτέλεσαν το κύριο πρωτόκολλο, που περιλάμβανε 10 σπριντ
διάρκειας 6 s με διάλειμμα αποκατάστασης 24 s και με εξωτερικές επιβαρύνσεις που
αντιστοιχούσαν στο Fopt, 0.75 Fopt και 0.50 Fopt. Δείγμα γαλακτικού λήφθηκε
προασκησιακά και στο 3ο λεπτό της αποκατάστασης. Η εκτέλεση των δοκιμασιών με τις
τρεις επιβαρύνσεις ήταν τυχαία και αντισταθμισμένη.
Η μέγιστη και η μέση ισχύς, τα χαρακτηριστικά της ταχοδυναμικής σχέσης και της σχέσης
ισχύος-ταχύτητας καθορίστηκαν για κάθε σπριντ. Η στατιστική επεξεργασία έγινε με
ANOVA τριών κατευθύνσεων με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις σε δυο παράγοντες:
(ηλικία x επιβάρυνση x αριθμός σπριντ), για τις παραμέτρους της ισχύος και της ταχύτητας
και ηλικία x επιβάρυνση x δείγμα, για το γαλακτικό και έγινε περαιτέρω έλεγχος με Tukey
test. Η σύγκριση των μέσων όρων έγινε με t-test για ανεξάρτητα δείγματα και ο βαθμός
συσχέτισης μεταξύ των μεταβλητών έγινε με τον υπολογισμό του συντελεστή συσχέτισης
Pearson (p<0.05).
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Τα κύρια ευρήματα της έρευνας αυτής ήταν: 1) η κόπωση όπως εκφράζεται από την πτώση
της μέγιστης και της μέσης ισχύος ήταν μεγαλύτερη στους ενήλικες απ’ ότι στα παιδιά
(p<0.01). Η ποσοστιαία πτώση της μέγιστης ισχύος ήταν 28±4, 34±2 και 36±3%, για τους
ενήλικες και 4±2, 10±2 και 11±3% για τα παιδιά, για τις συνθήκες Fopt, 0.75 Fopt και 0.50
Fopt, αντίστοιχα, ενώ η ποσοστιαία πτώση της μέσης ισχύος ήταν 33±4, 36±3 και 33±2%
για τους ενήλικες και 7±2, 12±2 και 9±2% για τα παιδιά στις αντίστοιχες συνθήκες. 2) Η
επίδραση της κόπωσης στην ταχοδυναμική σχέση και στη σχέση ισχύος ταχύτητας ήταν
εντονότερη στους ενήλικες. Η ποσοστιαία πτώση της Fo ήταν 15±2% και 25±3% στους
ενήλικες και 1±2%και 7±2% στα παιδιά, για τις συνθήκες 0.75 και 0.50 Fopt (p<0.01), ενώ
στη συνθήκη Fopt δεν παρατηρήθηκε διαφορά. Η ποσοστιαία πτώση της Vo ήταν
υψηλότερη στους ενήλικες (25±4, 22±2 και 16±2%) σε σύγκριση με τα παιδιά (6±2, 9±2 και
3±3%, p<0.01), στις συνθήκες Fopt, 0.75 Fopt και 0.50 Fopt, αντίστοιχα. Επιπλέον δεν
παρατηρήθηκε αλλαγή στη Vopt στα παιδιά ενώ στους ενήλικες η πτώση της στην εξέλιξη
των δέκα σπριντ ήταν 24±4, 20±4 και 15±2%, για τις συνθήκες Fopt, 0.75 Fopt και 0.50
Fopt, αντίστοιχα. 3) η κόπωση στους ενήλικες, όπως εκφράστηκε με την πτώση της ισχύος
και τη μεταβολή της Vo και Fo, ήταν σημαντικά μεγαλύτερη στη συνθήκη 0.50 Fopt απ’ ότι
στις άλλες δυο συνθήκες. Οι αερόβιες παράμετροι δεν συσχετίστηκαν με την κόπωση στα
παιδιά, ενώ στους ενήλικες βρέθηκε αρνητική συσχέτιση μόνο ανάμεσα στην πτώση της
μέσης ισχύος και στη VO2max.
ΣΥΖΗΤΗΣΗ
Η μικρότερη κόπωση στα παιδιά πιθανόν οφείλεται σε μειωμένη ενεργοποίηση του
αναερόβιου μεταβολισμού. Η μεγαλύτερη πτώση της μέγιστης ισχύος και των παραμέτρων
της ταχοδυναμικής σχέσης στην επιβάρυνση 0.50 Fopt πιθανόν οφείλεται στο ότι η
επιβάρυνση αυτή επιτρέπει τη μέγιστη ποδηλάτηση με ταχύτητα περιστροφής που
υπερβαίνει κατά πολύ τη βέλτιστη και κατά συνέπεια επέρχεται μεγαλύτερη κόπωση στις
ίνες ταχείας συστολής.
