Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Γεωργιάδης Γ., Αναπληρωτής Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Μπουντόλος Κ., Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Τερζής Γ., Λέκτορας, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Από τις σημαντικότερες παραμέτρους για την επίτευξη υψηλής επίδοσης στη σφαιροβολία είναι η ικανότητα παραγωγής μυϊκής ισχύος και η νευρομυϊκή ενεργοποίηση των πρωταγωνιστών μυών κατά τη διάρκεια της ρίψης (Zatsiorsky κ.ά., 1981, Terzis κ.ά., 2007). Ωστόσο, αυτές οι μελέτες έχουν διερευνήσει τον ευθύγραμμο παλμό της σφαιροβολίας. Μολονότι, ο περιστροφικό παλμός χρησιμοποιείται από τους περισσότερους πλέον αθλητές δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα όσον αφορά την συμβολή της μυϊκής ισχύος και της νευρομυϊκής ενεργοποίησης στην επίδοση με τον παλμό αυτό. Ακόμα, δεν έχει διερευνηθεί μέχρι σήμερα το αν η συμβολή της μυϊκής ισχύος και της νευρομυϊκής ενεργοποίησης των πρωταγωνιστών μυών μεταβάλλεται σε διαφορετικές προπονητικές περιόδους.
Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να διερευνηθεί: α) η σχέση μεταξύ της επίδοσης στη σφαιροβολία με περιστροφικό παλμό σε αθλητές μέσου έως υψηλού επιπέδου με τη μυϊκή ισχύ των κάτω άκρων και με το επίπεδο ηλεκτρομυογραφικής δραστηριότητας αυτών και β) η πιθανή μεταβολή της μυϊκής ισχύος και της νευρομυϊκής ενεργοποίησης των κάτω άκρων στους ίδιους αθλητές μεταξύ της προαγωνιστικής και της αγωνιστικής περιόδου.
Στην έρευνα συμμετείχαν οι εννέα καλύτεροι Έλληνες αθλητές της σφαιροβολίας που αγωνίζονταν με περιστροφικό παλμό, είχαν προπονητική εμπειρία τουλάχιστο έξι ετών και οι επιδόσεις τους ήταν μέσου έως υψηλού επιπέδου. Οι αθλητές υποβλήθηκαν σε δοκιμασία αξιολόγησης της ριπτικής τους επίδοσης και μέτρησης της μέγιστης δύναμης στο κάθισμα (1ΜΑΕ), την ίδια μέρα, με παράλληλη καταγραφή της ηλεκτρομυογραφικής δραστηριότητας του έξω και έσω πλατύ μηριαίου μυός καθώς και του γαστροκνημίου του δεξιού κάτω άκρου. Την επόμενη μέρα αξιολογήθηκε η μυϊκή ισχύς των κάτω άκρων στο κατακόρυφο άλμα σε δυναμοδάπεδο, με τρεις διαφορετικές εξωτερικές αντιστάσεις (χωρίς αντίσταση, 20kg, 30%1ΜΑΕ). Το σύνολο των μετρήσεων διεξήχθη δύο φόρες: α) στην περίοδο προετοιμασίας (Νοέμβριος) και β) στην αγωνιστική χειμερινή περίοδο (Φλεβάρης).
Για την ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν μέσες τιμές και τυπικές αποκλίσεις. Για τη διαφοροποίηση της επίδοσης μεταξύ των δύο προπονητικών περιόδων εφαρμόστηκε t-test με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις σε εξαρτημένα δείγματα. Η συσχέτιση μεταξύ των παραμέτρων εξετάσθηκε με το συντελεστή συσχέτισης r του Pearson. Το επίπεδο σημαντικότητας καθορίστηκε στο p≤0,05.
Μετά από 12 εβδομάδες εξειδικευμένης προπόνησης των αθλητών, η ριπτική επίδοση στη σφαιροβολία με περιστροφικό παλμό αυξήθηκε 4,7% (p<0,05). Η μέγιστη δύναμη στο κάθισμα αυξήθηκε κατά 6,2% (p<0,05). Η επίδοση στην σφαιροβολία με περιστροφικό παλμό είχε υψηλή συσχέτιση με την μυϊκή ισχύ των κάτω άκρων μόνο στην αγωνιστική περίοδο (r=0,66-0,70, p<0,05). Επίσης, η ριπτική επίδοση είχε υψηλή συσχέτιση με την ταχύτητα στο κατακόρυφο άλμα μόνο στην αγωνιστική περίοδο (r=0,70-0,76, p<0,05). Αντίθετα, η δύναμη στο κατακόρυφο άλμα καθώς και η μέγιστη δύναμη στο κάθισμα δεν σχετίζονταν σημαντικά με την ριπτική επίδοση σε καμία προπονητική περίοδο. Η ηλεκτρομυογραφική δραστηριότητα του έξω πλατύ μηριαίου μυός είχε υψηλή συσχέτιση με την ριπτική επίδοση και στις δυο περιόδους (r=0,80-0,81, p<0,01).
Τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν ότι στην σφαιροβολία με περιστροφικό παλμό, η μυϊκή ισχύς προσδιορίζεται αποτελεσματικότερα από την ταχύτητα στο κατακόρυφο άλμα, από ότι η μυϊκή δύναμη, μετά από τις προσαρμογές της εξειδικευμένης αθλητικής προπόνησης (αγωνιστική περίοδος). Επίσης, φαίνεται ότι η νευρομυϊκή ενεργοποίηση κατά την διάρκεια της προσπάθειας είναι ένας από τους σημαντικότερους δείκτες της επίδοσης ανεξάρτητα από την προπονητική περίοδο.
