Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Αθανασόπουλος Σ., Αναπληρωτής Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Μπουντόλος Κ., Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Καρτερολιώτης Κ., Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Ο σκοπός της αποκατάστασης είναι η αντιμετώπιση των λειτουργικών ελλειμμάτων που προκαλούνται μετά από έναν τραυματισμό. Τα λειτουργικά αυτά ελλείμματα δεν επιτρέπουν στον τραυματία αθλητή/αθλούμενο να αποδώσει σε συγκεκριμένες εργασιακές, καθημερινές και αθλητικές δραστηριότητες. Οι μετρήσεις που χρησιμοποιούνται στα διάφορα προγράμματα αποκατάστασης, δίνουν ένα αποτέλεσμα με το οποίο προσδιορίζεται στο στάδιο της αποκατάστασης και ποσοτικοποιούνται παράμετροι της λειτουργικής απόδοσης.
Οι μετρήσεις αυτές προέρχονται από τον ίδιο τον ασθενή, ο οποίος δίνει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με το αίσθημα ανικανότητας, τον πόνο, τους ψυχολογικούς περιορισμούς. Οι υποκειμενικές αυτές μετρήσεις καθίσταται δυνατές με τη συμπλήρωση εξειδικευμένων ερωτηματολογίων τα οποία δίνουν σημαντική ανατροφοδότηση στον ειδικό της αποκατάστασης σχετικά με την κατάσταση του ασθενή. Επίσης, είναι δυνατόν με συγκεκριμένα μέσα, όπως είναι τα ισοκινητικά δυναμόμετρα, τα διάφορων τύπου αρθρόμετρα, γωνιόμετρα κα, να ποσοτικοποιηθούν φυσιολογικές παράμετροι όπως το εύρος τροχιάς, η δύναμη, η ισορροπία, ο νευρομυϊκός συντονισμός, οι οποίες επηρεάζονται κατά πολύ μετά από έναν σοβαρό τραυματισμό όπως είναι η ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου.
Ο απώτερος σκοπός κάθε προγράμματος λειτουργικής αποκατάστασης είναι η επιστροφή με ασφάλεια στα προ του τραυματισμού επίπεδα δραστηριότητας με μείωση της πιθανότητας επανατραυματισμού. Προς αυτήν την κατεύθυνση πολύ αποτελεσματικά εργαλεία στα χέρια του ειδικού της αποκατάστασης είναι οι λειτουργικές δοκιμασίες.
Οι δοκιμασίες αυτές είναι απλές δραστηριότητες όπως αναπηδήσεις στο ένα ή στα δύο πόδια, ταχύτητες, δραστηριότητες ευκινησίας ή άλματα, που όμως φορτίζουν την τραυματισμένη άρθρωση κατά τρόπο που προσομοιάζει τις πραγματικές συνθήκες. Παρότι δεν μπορούν πλήρως να φορτίσουν την άρθρωση με τον τρόπο που αυτή φορτίζεται κατά τις πραγματικές συνθήκες, ωστόσο είναι «μιμητικές» των πραγματικών συνθηκών και περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο εργαλείο στα χέρια του ειδικού της αποκατάστασης μπορούν να προβλέψουν την ασφαλή επιστροφή στο συναγωνισμό. Η αξιοπιστία και η εγκυρότητα των λειτουργικών δοκιμασιών αυξάνεται όταν σε ένα πρόγραμμα αποκατάστασης ή αξιολόγησης, συμπεριλαμβάνονται περισσότερες από μία λειτουργικές δοκιμασίες, χρησιμοποιούνται δηλαδή όχι μόνες τους αλλά σε συνδυασμό.
Ο ειδικός της αποκατάστασης θα πρέπει να αξιολογεί κάθε τι που έχει στα χέρια του και ανάλογα με τη φάση της αποκατάστασης να χρησιμοποιεί τις αντίστοιχες μετρήσεις. Για παράδειγμα, οι υποκειμενικές και αντικειμενικές μετρήσεις μπορούν να φανούν πολύ χρήσιμες κατά τα πρώτα στάδια της αποκατάστασης, ενώ οι λειτουργικές δοκιμασίες, καθώς επιβαρύνουν την άρθρωση σε συνδυασμένα φορτία, καλό είναι να χρησιμοποιούνται προς τα τελευταία στάδια της αποκατάστασης, όπου ο ασθενής έχει επαναποκτήσει τις βασικές φυσιολογικές παραμέτρους που μπορούν να του προσδώσουν δυναμική σταθερότητα.
