Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Μπουντόλος Κωνσταντίνος, Καθηγητής, Σ.Ε.Φ.Α.Α., Ε.Κ.Π.Α.
Περίληψη:
Η μετάβαση της βάδισης σε τρέξιμο (ΜΒΤ) έχει εξεταστεί εκτενώς σε μηχανικό διάδρομο αλλά ανεπαρκώς στο έδαφος. Η έλλειψη δεδομένων στο έδαφος ενδέχεται να ευθύνεται για την αδυναμία προσδιορισμού της κρίσιμης μεταβλητής, αν και υπάρχουν ενδείξεις για τη συνεισφορά του μήκους βήματος, το οποίο επηρεάζεται από τη μέγιστη γωνία μεταξύ των μηρών (ΓΜΜmax) (Minetti et al 1994). Η κρίσιμη μεταβλητή θα πρέπει να ικανοποιεί τα κριτήρια του μοντέλου του Hreljac (1995a) και τις προβλέψεις της δυναμικής θεωρίας των Diedrich και Warren (1995), όπως οι κρίσιμες διακυμάνσεις. Επίσης, ασαφείς παραμένουν οι επιδράσεις της επιβάρυνσης στη ΜΒΤ, ενώ ελάχιστες μελέτες έχουν αξιοποιήσει τους αδρανειακούς αισθητήρες. Σκοπός της μελέτης ήταν να εξεταστεί η επίδραση της επιβάρυνσης στον κορμό και τα άκρα κατά τη ΜΒΤ στο έδαφος και η ανάδειξη των κρίσιμων μεταβλητών.
23 υγιείς άνδρες 18-26 ετών πραγματοποίησαν τη ΜΒΤ σε εργαστηριακό χώρο. Χρησιμοποιήθηκαν: α) πέντε αδρανειακοί αισθητήρες 3D Xsens τύπου MTx (50 Hz) προσδεμένοι στην οσφύ και στο ΚΜ των μηρών και των κνημών με ελαστικές ζώνες Velcro και β) ψηφιακή VC Sony 25 Hz (deinterlacing σε 50 fps). Η επιβάρυνση (15% της σωματικής μάζας) επετεύχθη στον κορμό με αθλητικό γιλέκο 10,2 kg και στα άκρα (ίδιο ποσοστό) με τέσσερα βάρη 2,3-5,0 kg. Σε κάθε συνθήκη (Χωρίς Επιβάρυνση-ΧΕ, Επιβάρυνση Κορμού-ΕΚ και Επιβάρυνση Άκρων-ΕΑ) ελήφθησαν τρεις έγκυρες προσπάθειες. Υπολογίστηκαν το μήκος του μεταβατικού βήματος (ΜΜΒ) και η προτιμώμενη ταχύτητα μετάβασης της βάδισης σε τρέξιμο (ΠΤΜΒΤ). Επίσης, ορίστηκαν οι χρόνοι επαφής της πτέρνας και άρσης των δακτύλων (Aminian et al 2002) και υπολογίστηκαν η ΓΜΜmax, ο χρόνος επίτευξης της ΓΜΜmax ως ποσοστό της διάρκειας βήματος (t% ΓΜΜmax), η συχνότητα βήματος και η διάρκεια διπλής στήριξης ή πτήσης ως ποσοστό της διάρκειας βήματος (t% dble-fli). Πραγματοποιήθηκαν: α) one-way ANOVA repeated measures (ΜΜΒ και ΠΤΜΒΤ), two-way ANOVA repeated measures (ΓΜΜmax, t% ΓΜΜmax, συχνότητα βήματος και t% dble-fli) και trend analysis για τη σχέση των μεταβλητών αυτών με τα βήματα, β) δίπλευροι έλεγχοι t για εξαρτημένα δείγματα, one-way ANOVA repeated measures και F-test για την επιβεβαίωση του μοντέλου του Hreljac (1995a) και των προβλέψεων της δυναμικής θεωρίας της μετακίνησης των Diedrich και Warren (1995) και γ) stepwise analysis για την πρόβλεψη της ΠΤΜΒΤ.
Η ΠΤΜΒΤ διέφερε σημαντικά (p<0,05) μεταξύ των συνθηκών ΧΕ (2,56 ± 0,34 m/s) και ΕΚ (2,46 ± 0,36 m/s), αλλά όχι μεταξύ των συνθηκών ΧΕ και ΕΑ (2,49 ± 0,39 m/s). Οι ίδιες διαφορές βρέθηκαν σημαντικές και για το ΜΜΒ. Η επίδραση του βήματος βρέθηκε σημαντική (p<0,001) σε όλες τις μεταβλητές ενώ η επίδραση της συνθήκης βρέθηκε σημαντική στη συχνότητα βήματος (p<0,001) και τη t% dble-fli (p<0,01), αλλά όχι στη ΓΜΜmax, όπου είναι πιθανή η παρουσία κρίσιμης τιμής. Πράγματι, η σημαντική μείωση της ΓΜΜmax μεταξύ των βημάτων -1 και 0 στη συνθήκη ΧΕ και οι μη σημαντικές διαφορές της μεταξύ των συνθηκών, όχι μόνο στο βήμα -1 (κρίσιμη τιμή 52,5 deg), αλλά και στα υπόλοιπα βήματα, καθιστούν τη ΓΜΜmax κρίσιμη μεταβλητή για τη ΜΒΤ σύμφωνα με τον Hreljac (1995a). Η μεταβλητότητα της ΓΜΜmax στη συνθήκη ΧΕ αυξήθηκε στα βήματα -2 και -1 (κρίσιμες διακυμάνσεις) και μειώθηκε στα βήματα τρεξίματος, επιβεβαιώνοντας τις προβλέψεις της δυναμικής θεωρίας των Diedrich και Warren (1995).
Η ΓΜΜmax φαίνεται να είναι κρίσιμη μεταβλητή για τη ΜΒΤ, με δεδομένη την περιοχή μετακίνησης. Η σύγκριση ατόμων με διαφορετικό εύρος κίνησης των ισχίων πιθανόν να επιβεβαιώσει τη σχέση της ΓΜΜmax με την ΠΤΜΒΤ ενώ η ενσωμάτωση του μήκους βήματος στην ανάλυση θα απομονώσει τη συνεισφορά της.
