Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Μπαλτόπουλος Π.,Αναπληρωτής Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Γελαδάς Ν., Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Τσίγκανος Γ., Λέκτορας, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η αξιολόγηση της ισορροπιστικής ικανότητας του Τζούντο και του Τάεκβοντο, καθώς και των αισθητηριακών κυκλωμάτων που συμβάλλουν περισσότερο σε αυτή. Δευτερεύων στόχος ήταν η μελέτη της πλαγίωσης στην ισορροπιστική απόδοση σε αυτές τις πολεμικές τέχνες.
ΜΕΘΟΔΟΣ
Χρησιμοποιήθηκαν 4 ομάδες των 15 αρρένων 17-27 ετών. Μία ομάδα με υψηλού επιπέδου αθλητές του Τζούντο, μία αντίστοιχη με αθλητές του Τάεκβο-ντο, μία ομάδα με ερασιτέχνες αθλητές ποδοσφαίρισης και μία ομάδα ελέγχου με αγύμναστα άτομα. Υποβλήθηκαν σε μέτρηση της ισορροπιστικής ικανότητας με τη τροποποιημένη δοκιμασία αισθητηριακής αλληλεπίδρασης στην ισορροπία (mCTSIB), δηλαδή σε διποδική στήριξη σε ασταθές και σταθερό υλικό με κλειστά και ανοικτά μάτια. Οι ίδιες μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν και με μονοποδική στήριξη και στα δύο σκέλη (επικρατούν, μη-επικρατούν). Χρησιμοποιήθηκε το δυ-ναμοδάπεδο τύπου NeuroCom Balance Master™ version 6.1 και η ανάλυση έγινε με NeuroCom Balance Master Software version 7.0. Σε όλες αυτές τις δοκιμασίες μετρήθηκε η γωνιακή ταχύτητα μετατόπισης του κέντρου του βάρους τους σώματος καθώς και οι δείκτες Romberg (ανοικτά/ κλειστά μάτια) για τη διποδική σε σταθερό και ασταθές υλικό και τις δύο μονοποδικές (επικρατούν, μη-επικρατούν σκέλος) για το ασταθές έδαφος.
Η στατιστική επεξεργασία πραγματοποιήθηκε με το στατιστικό πρόγραμμα STATA και περιελάμβανε πολυμεταβλητές αναλύσεις με ένα μικτό γραμμικό μοντέλο (γραμμικό μοντέλο με σταθερές και τυχαίες επιδράσεις). Επιπλέον πραγματοποιήθηκαν μελέτες ανάλυσης επιβίωσης στις δοκιμασίες που υπήρχαν πολλές πτώσεις. Η σύγκριση των δεικτών Romberg έγινε με ANOVA. Το επίπεδο σημαντικότητας σε όλες τις αναλύσεις καθορίστηκε στο α=0,05.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Οι τρεις ομάδες των γυμνασμένων έδειξαν καλύτερη ισορροπιστική απόδοση στο μεγαλύτερο αριθμό από τις δοκιμασίες. Το Τζούντο παρουσίασε τις περισσότερες διαφορές με τους αγύμναστους (σε όλες εκτός από τη διποδική με ανοικτά και κλειστά μάτια σε σταθερό έδαφος). Επιπλέον, στις δοκιμασίες διποδική με κλειστά μάτια σε ασταθές έδαφος (p-value 0,000) και μονοποδική στο μη-επικρατούν με κλειστά μάτια σε σταθερό έδαφος (p-value 0,043) το Τζούντο είχε καλύτερη απόδοση από το Τάεκβοντο. Όσον αφορά στο Τάεκβοντο, αυτό παρουσίαζε καλύτερη απόδοση από τους αγύμναστους, εκτός από τις δοκιμασίες: διποδική με ανοικτά και κλειστά μάτια σε σταθερό έδαφος, διποδική με ανοικτά μάτια σε ασταθές έδαφος και μονοποδική σε μη-επικρατούν με ανοιχτά μάτια σε σταθερό έδαφος. Επιπλέον, παρουσίασε χειρότερη απόδοση από το Τζούντο στις δοκιμασίες που προαναφέρθηκαν, καθώς επίσης και από την ποδοσφαίριση στη δοκιμασία διποδική με κλειστά μάτια σε ασταθές έδαφος (p-value 0,007). Αναφορικά με τους δείκτες Romberg δε βρέθηκε καμία στατιστικώς σημαντική διαφορά μεταξύ των τεσσάρων ομάδων. Όσον αφορά στην πλαγίωση βρέθηκε ότι οι αθλητές του Τζούντο παρουσίασαν καλύτερη απόδοση στο μη-επικρατούν σε σχέση με το επικρατούν σκέλος (p-value 0,01). Ο παράγοντας όραση επηρέαζε την ισορροπιστική απόδοση και των τεσσάρων ομάδων, όμως στο Τζούντο η επίδραση της όρασης στην ισορροπία ήταν μικρότερη από το Τάεκβοντο (p-value 0,007). Ο παράγοντας έδαφος (σταθερό/ ασταθές) είχε επίδραση και στις τέσσερις ομάδες, όμως το Τζούντο είχε την τάση να επηρεάζεται λιγότερο από το ασταθές υλικό σε σχέση με την Ποδοσφαίριση και το Τάεκβοντο (p-value 0,073 και 0,078 αντίστοιχα). Τέλος, η ανάλυση επιβίωσης για τις δοκιμασίες επικρατούν και μη-επικρατούν με κλειστά μάτια σε ασταθές υλικό ανέδειξε στατιστικά μεγαλύτερο κίνδυνο πτώσης στους αγύμναστους σε σχέση με τις τρεις ομάδες των γυμνασμένων, αλλά δεν υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά μεταξύ των γυμνασμένων.
ΣΥΖΗΤΗΣΗ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Το Τζούντο παρουσιάζει καλύτερη ισορροπιστική απόδοση από τους αγύμναστους στις περισσότερες δοκιμασίες. Επιπλέον, εμφανίζει καλύτερη χρήση του σωματοαισθητικού και του αιθουσαίου συστήματος σε σχέση με το Τάεκβοντο και την Ποδοσφαίριση στη διποδική στήριξη, που πραγματοποιείται συχνά στην προπόνηση του Τζούντο. Η καλύτερη απόδοση του Τζούντο στη δοκιμασία μη-επικρατούν με κλειστά μάτια σε σταθερό έδαφος σε σχέση με το Τάεκβοντο υπο δηλώνει την αποδοτικότερη χρήση του σωματοαισθητικού συστήματος στο Τζούντο. Η διαφορά αυτή όμως παύει να υφίσταται στην αντίστοιχη δοκιμασία σε ασταθές υλικό, πράγμα που μπορεί να αποδοθεί στο γεγονός ότι η βελτίωση αυτήν στη σωματοαισθησία στο Τζούντο οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στους πελματιαίους υποδοχείς (αφού τα δεδομένα που προέρχονται από αυτούς μειώνονται στη στήριξη σε ασταθές έδαφος). Οι αθλητές στο Τζούντο παρουσιάζουν καλύτερη απόδοση στο μη-επικρατούν σκέλος σε σχέση με το επικρατούν. Αυτό μπορεί να αποδοθεί στη χρήση μονοποδικών τεχνικών, κατά τις οποίες πολλές φορές καλούνται να θέσουν τις αρθρικές και πελματιαίες δομές σε αυξημένη δοκιμασία, αλλά και πιθανώς σε αυξημένη χρήση του δεξιού εγκεφαλικού ημισφαιρίου. Οι Τζου-ντόκα παρουσίασαν μικρότερη εξάρτηση από την όραση στην ισορροπιστική απόδοση σε σχέση με τους Ταεκβοντόκα και, οριακά, από τους ποδοσφαιριστές. Αυτό οφείλεται στις ιδιαίτερες συνθήκες του αγώνα τζούντο, όπου συχνά δεν υπάρχει πλήρης οπτική επαφή με τον αντίπαλο και θα πρέπει να στηρίζονται στα ταχύτατα σωματο-αισθητικά δεδομένα απότοκα των κινήσεων/ πιέσεων των αρθρώσεων και των πελμάτων που αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια των έλξεων/ωθήσεων του αντιπάλου. Ελαφρώς καλύτερη χρήση του αιθουσαίου συστήματος παρουσιάζουν οι αθλητές του Τζούντο σε σχέση με τις δύο άλλες ομάδες, όπως προκύπτει από τη διαφαινόμενη τάση να επηρεάζεται η απόδοση τους λιγότερο από τη χρήση του ασταθούς υλικού.
Οι Ταεκβοντόκα παρουσιάζουν βελτιωμένη ισορροπιστική απόδοση από τους αγύμναστους, που οφείλεται στην καλύτερη χρήση του σωματοαισθητικού και του αιθουσαίου συστήματος. Παρόλαυτα, η ισορροπία είναι ελαφρώς υποδεέστερη από τους Τζουντόκα, ενώ παρουσιάζουν μεγαλύτερη εξάρτηση από την όραση σε σχέση με αυτούς. Η μειωμένη απόδοση σε σχέση με το Τζούντο πιθανώς να οφείλεται και στη χρήση σχετικά στατικών δοκιμασιών στην παρούσα μελέτη.
Η ποδοσφαίριση ανέδειξε καλύτερη απόδοση από τους αγύμναστους και ενδιάμεση (χειρότερη από το Τζούντο και καλύτερη από το Τάεκβοντο) σε σχέση με τις άλλες δύο ομάδες.
