Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Κουτσούκη Δ., Καθηγήτρια, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Καρτερολιώτης Κ., Αναπληρωτής Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Σκορδίλης Ε., Λέκτορας, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ο σχολικός παιδότοπος (ΣΠ) παρέχει πολλές δυνατότητες για κίνηση στους μαθητές/τριες σχολικής και προσχολικής ηλικίας (Barbour, 1999). Οι μαθητές/τριες με αναπτυξιακή διαταραχή του κινητικού συντονισμού (ΑΔΚΣ) φαίνεται να επωφελούνται λιγότερο από την παρουσία ΣΠ (Watkinson et al., 2001). Σύμφωνα με έρευνες τα προβλήματα στην κίνηση που εμφανίζουν οι μαθητές/τριες με ΑΔΚΣ μπορεί να οφείλονται σε προβλήματα νευρομυϊκής ωρίμανσης αλλά και στην έλλειψη των κατάλληλων ερεθισμάτων για κίνηση από το περιβάλλον (Wall et al., 1985). Ο σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να εξετάσει τη συχνότητα εμφάνισης της ΑΔΚΣ σε νηπιαγωγεία με και χωρίς ΣΠ και στη συνέχεια να εξετάσει τα θεμελιώδη κινητικά πρότυπα των μαθητών/τριών με και χωρίς ΑΔΚΣ που φοιτούν σε νηπιαγωγεία με και χωρίς ΣΠ. Συγκεκριμένα, εξετάστηκαν οι διαφορές των μαθητών/τριών στις δεξιότητες μετακίνησης, χειρισμού αντικειμένων και ισορροπίας (στατική-δυναμική), και ο βαθμός που αυτές επηρεάζονται από την παρουσία ή μη του ΣΠ.
ΜΕΘΟΔΟΣ
Το δείγμα της παρούσας έρευνας αποτέλεσαν 39 μαθητές/τριες με και 39 χωρίς ΑΔΚΣ (Ν=78) ηλικίας 5-6 ετών. Οι δύο ανεξάρτητες μεταβλητές που εξετάστηκαν ήταν: α) η ΑΔΚΣ και β) ο ΣΠ. Οι εξαρτημένες μεταβλητές που εξετάστηκαν ήταν: α) η βαθμολογία στις δεξιότητες μετακίνησης του Τεστ Αδρής Κινητικής Ανάπτυξης (TGMD) (Ulrich, 1985), β) η επίδοση στις δοκιμασίες ισορροπίας του Movement Assessment Battery for Children (MABC) (Henderson & Sugden, 1992) και γ) η επίδοση στις δεξιότητες χειρισμού αντικειμένων του MABC. Η αρχική ανίχνευση των παιδιών με δυσκολίες στον κινητικό συντονισμό πραγματοποιήθηκε από τις νηπιαγωγούς και η εξακρίβωση της ύπαρξης της ΑΔΚΣ έγινε από τη βαθμολογία των μαθητών/τριών στις δοκιμασίες του ΜABC. Για κάθε μαθητή/τρια με ΑΔΚΣ εξετάστηκε ένας μαθητής/τρια του ίδιου φύλου και ηλικίας χωρίς ΑΔΚΣ. Όλοι οι μαθητές εξετάστηκαν στη συνέχεια, στις επτά δοκιμασίες μετακίνησης του TGMD.Για τη στατιστική επεξεργασία, χρησιμοποιήθηκε η ανάλυση δειγματικής κατανομής «χ2» (Chi Square) για να εξεταστεί η συχνότητα εμφάνισης ΑΔΚΣ, σε νηπιαγωγεία με και χωρίς ΣΠ. Επιπρόσθετα, μέσω της παραγοντικής «2x2» ανάλυσης διασποράς (ANOVA) εξετάστηκε η αλληλεπίδραση μεταξύ ΣΠ και ΑΔΚΣ, ως προς τα θεμελιώδη κινητικά πρότυπα των μαθητών/τριών. T-test για ανεξάρτητα δείγματα πραγματοποιήθηκαν σαν post-hoc ανάλυση.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Από την εξέταση της συχνότητας εμφάνισης της ΑΔΚΣ σε νηπιαγωγεία με και χωρίς ΣΠ, βρέθηκε ότι ο αριθμός των μαθητών/τριών με ΑΔΚΣ ήταν σημαντικά μεγαλύτερος (χ2= 3,68, p= 0,04) στα νηπιαγωγεία όπου δεν υπήρχε ΣΠ συγκριτικά με νηπιαγωγεία όπου υπήρχε ΣΠ. Τα αποτελέσματα από την εξέταση της αλληλεπίδρασης μεταξύ ΑΔΚΣ και ΣΠ ως προς τα θεμελιώδη κινητικά πρότυπα, έδειξαν σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ της ΑΔΚΣ και του ΣΠ στις δεξιότητες: α) μετακίνησης (p= 0,00), β) χειρισμού αντικειμένων (p1= 0,01, p2= 0,00) και γ) στατικής ισορροπίας (p= 0,00).
ΣΥΖΗΤΗΣΗ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Από τα αποτελέσματα της έρευνας φαίνεται ότι η παρουσία ΣΠ επιδρά θετικά στην ανάπτυξη των θεμελιωδών κινητικών προτύπων μαθητών/τριών χωρίς ΑΔΚΣ. Αντίθετα, η παρουσία ΣΠ δε φαίνεται να βελτιώνει τα θεμελιώδη κινητικά πρότυπα σε μαθητές/τριες με ΑΔΚΣ. Επίσης φαίνεται πως η ποικιλία των ερεθισμάτων, καθώς και οι ευκαιρίες για κίνηση που παρέχονται στο ΣΠ, σχετίζονται με χαμηλότερη συχνότητα εμφάνισης της ΑΔΚΣ κυρίως λόγω των ωφελειών στους μαθητές/τριες που βρίσκονται στο «όριο» για ΑΔΚΣ. Αντίθετα η απουσία ΣΠ φαίνεται να επηρεάζει αρνητικά την κινητική ανάπτυξη των μαθητών/τριών χωρίς ΑΔΚΣ, και οι «οριακοί» μαθητές/τριες να εμφανίζουν συμπτώματα της ΑΔΚΣ.
