Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Παυλόπουλος, B., Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Ψυχολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (επόπτης)
Μόττη-Στεφανίδη, Φ., Καθηγήτρια, Τμήμα Ψυχολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (μέλος τριμελούς συμβουλευτικής επιτροπής)
Γκαρή, Αικ., Καθηγήτρια, Τμήμα Ψυχολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (μέλος τριμελούς συμβουλευτικής επιτροπής)
Ίσαρη, Φ., Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Παναγιωτοπούλου, Π., Επίκουρη Καθηγήτρια, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Πατρών
Χατζηχρήστου, Χ., Καθηγήτρια, Τμήμα Ψυχολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Χρυσοχόου, Ξ., Καθηγήτρια, Τμήμα Ψυχολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η παρούσα διατριβή μελέτησε τις διεργασίες επιπολιτισμοποίησης από τη σκοπιά των μεταναστών και των γηγενών, στο πλαίσιο της υπόθεσης της πολιτισμικής σύγκλισης. Το θεωρητικό υπόβαθρο συνδύασε μοντέλα της Διαπολιτισμικής και της Κοινωνικής Ψυχολογίας για τις διομαδικές σχέσεις. Υιοθετήθηκε μεικτή (ποσοτική και ποιοτική) μεθοδολογία. Αρχικά, πραγματοποιήθηκε πιλοτική έρευνα με ερωτηματολόγια αυτοαναφοράς σε 127 Έλληνες γηγενείς για τη διερεύνηση της προσλαμβανόμενης πολιτισμικής απόστασης 16 εθνοπολιτισμικών ομάδων. Τα αποτελέσματα έδειξαν αρνητική συσχέτιση της προσλαμβανόμενης πολιτισμικής απόστασης με το βαθμό ένταξης των μεταναστών. Στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκαν πέντε ομάδες εστίασης με συμμετέχοντες από Αλβανία, Ινδία, Πακιστάν, Μαρόκο και χώρες της υποσαχάριας Αφρικής, με σκοπό τη διερεύνηση των διεργασιών επιπολιτισμοποίησης και της κοινωνικοπολιτισμικής προσαρμογής τους. Βρέθηκε ότι η προσλαμβανόμενη πολιτισμική απόσταση συσχετίστηκε θετικά με τις προσλαμβανόμενες διακρίσεις και αρνητικά με τις διομαδικές σχέσεις μεταναστών-γηγενών δυσχεραίνοντας την κοινωνικοπολιτισμική προσαρμογή. Τέλος, διενεργήθηκε ποσοτική έρευνα σε 225 Αλβανούς και 221 Έλληνες, η οποία μελέτησε τις προσλαμβανόμενες διεργασίες επιπολιτισμοποίησης και τη μεταξύ τους σύγκλιση, σε συνάρτηση με τις διομαδικές σχέσεις, την προσλαμβανόμενη πολιτισμική απόσταση, την προσλαμβανόμενη διάκριση και τα κοινωνικά αξιώματα. Η έρευνα αυτή κατέγραψε ασυμφωνία στις αντιλήψεις μεταναστών-γηγενών. Η εναρμόνιση συνδέθηκε με συχνότερη διομαδική επαφή, μεγαλύτερη τάση διομαδικής προσέγγισης και σχετικά μικρή προσλαμβανόμενη πολιτισμική απόσταση. Η αλληλεπίδραση κοινωνικο¬ψυχολογικών μεταβλητών με την εθνοπολιτισμική καταγωγή διαφοροποίησε τη στατιστική πρόβλεψη της πολιτισμικής διατήρησης και της πολιτισμικής υιοθέτησης. Συνολικά, τα ευρήματα υπογραμμίζουν το ρόλο της προσλαμβανόμενης πολιτισμικής απόστασης στην αμοιβαία διαμόρφωση των διαπολιτισμικών σχέσεων.
Λέξεις-κλειδιά:
Διεργασίες επιπολιτισμοποίησης, υπόθεση της πολιτισμικής σύγκλισης, προσλαμβανόμενη πολιτισμική απόσταση, μετανάστες, γηγενείς
