Μονάδα:
Κατεύθυνση Νεώτερη και Σύγχρονη Ελληνική ΙστορίαΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2018-02-15
Συγγραφέας:
Παναγή Σέργιος
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ευάνθης Χατζηβασιλείου, Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Ευάγγελος Καραμανωλάκης, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Σπυρίδων Πλουμίδης, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Από τα Δεκατρία Σημεία στο "ναυάγιο" του Σχεδίου Άτσεσον: Η εξέλιξη του Κυπριακού προβλήματος μέσα από την οπτική του ελληνικού ημερήσιου Τύπου.
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Από τα Δεκατρία Σημεία στο "ναυάγιο" του Σχεδίου Άτσεσον: Η εξέλιξη του Κυπριακού προβλήματος μέσα από την οπτική του ελληνικού ημερήσιου Τύπου.
Περίληψη:
Η παρούσα διπλωματική εργασία στοχεύει στην εξέταση και στην ανάδειξη της πρόσληψης του Κυπριακού προβλήματος από τον ελληνικό ημερήσιο Τύπο κατά τα κρίσιμα έτη 1963 – 1964. O Τύπος αναμφίβολα αποτελεί μία σημαντική ιστορική πηγή. Η ανάγνωση των εφημερίδων μίας εποχής δεν μας δίνει απλώς τη δυνατότητα να αντλήσουμε πληροφορίες για γεγονότα του παρελθόντος. Η προσεκτική μελέτη μας επιτρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα τις πολιτικές αντιπαραθέσεις, τις διαφορετικές εκτιμήσεις γύρω από τα μείζονα προβλήματα μίας περιόδου, το κοινωνικό κλίμα που περιβάλλει τη δημόσια συζήτηση. Με βάση αυτούς τους προβληματισμούς, ο γράφων επέλεξε να αποδώσει έμφαση στην αρθρογραφία και στον σχολιασμό των έντυπων μέσων, χωρίς πάντως να παραγνωρίζεται η καθεαυτή ειδησεογραφία. Για την εκπόνηση της εργασίας επιλέγηκαν τέσσερεις ημερήσιες εφημερίδες: Η Καθημερινή, Το Βήμα, Ελευθερία και Η Αυγή. Βασικό κριτήριο για την επιλογή τους υπήρξε η όσο το δυνατό πιο αντιπροσωπευτική αντανάκλαση του συνόλου του ιδεολογικοπολιτικού φάσματος και δη του τριπαραταξιακού συστήματος της εποχής (Δεξιά – Κέντρο – Αριστερά).
Τα κεφάλαια του κυρίως μέρους της εργασίας διαρθρώνονται στη βάση μίας κύριας χρονολογικής σειράς. Κάθε ένα από αυτά ξεκινάει με την παράθεση του ιστορικού πλαισίου της υπό εξέταση περιόδου. Παρουσιάζονται, έτσι, τα σημαντικότερα γεγονότα του Κυπριακού, αρχής γενομένης από την κατάθεση των προτάσεων του αρχιεπισκόπου Μακαρίου για τροποποίηση του κυπριακού Συντάγματος (Δεκατρία Σημεία, τέλος Νοεμβρίου 1963). Στα δύο πρώτα κεφάλαια δεσπόζουν η έκρηξη των διακοινοτικών συγκρούσεων, στα τέλη του 1963, η Διάσκεψη του Λονδίνου στις αρχές του 1964 και η διεθνοποίηση του προβλήματος, με σημείο αναφοράς την έκδοση του Ψηφίσματος 186 από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Από το τρίτο κεφάλαιο ξεχωρίζουν η τουρκική απειλή εισβολής και η αποτρεπτική παρέμβαση του Αμερικανού προέδρου Lyndon Johnson, τον μήνα Ιούνιο, όπως και η επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού, Γεώργιου Παπανδρέου, στην Ουάσινγκτον για συζητήσεις με την αμερικανική κυβέρνηση. Στο τέταρτο κεφάλαιο περιγράφεται η αποκορύφωση των εξελίξεων, με την έναρξη της μεσολαβητικής πρωτοβουλίας για λύση του Κυπριακού, υπό τον Dean Acheson, με τους τουρκικούς βομβαρδισμούς της Κύπρου τον Αύγουστο και με την τελική διαμόρφωση και απόρριψη του Σχεδίου Άτσεσον κατά το τρίτο δεκαήμερο του ίδιου μήνα. Σε ένα τελευταίο, πέμπτο, κεφάλαιο καταγράφεται η "επόμενη ημέρα" του Κυπριακού, με τη στενότερη, πλέον, προσέγγιση Κύπρου – ΕΣΣΔ να βρίσκεται στο προσκήνιο.
Τη σύντομη παράθεση των ιστορικών γεγονότων, σε κάθε κεφάλαιο, ακολουθούν υποκεφάλαια τα οποία διαμορφώνονται κατά κύριο λόγο με βάση τους σημαντικότερους θεματικούς άξονες οι οποίοι διατρέχουν το σύνολο της εργασίας: την πολιτική της Ελλάδας στο Κυπριακό, τις σχέσεις Αθηνών – Λευκωσίας, τον ρόλο των μεγάλων δυνάμεων (ΗΠΑ, ΕΣΣΔ και Μεγάλης Βρετανίας) αλλά και τη συνεχή τουρκική απειλή για επέμβαση στη μεγαλόνησο. Σε αυτά ακριβώς τα υποκεφάλαια παρουσιάζεται η οπτική του Τύπου για τα τεκταινόμενα σε όλα τα επίπεδα. Στο τελευταίο τμήμα της διπλωματικής επιχειρείται μία συνολική ανακεφαλαίωση, με συγκριτική αντιπαραβολή των θέσεων των εφημερίδων και διατύπωση των τελικών συμπερασμάτων. Ξεχωριστή αναφορά γίνεται στο Σχέδιο Άτσεσον και στις παραμέτρους οι οποίες καθόρισαν τη στάση του Τύπου απέναντι σε αυτό.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Ιστορία
Λέξεις-κλειδιά:
Κυπριακό, Ελλάδα, Δεκατρία Σημεία, Σχέδιο Άτσεσον, Τύπος, Η Καθημερινή, Το Βήμα, Ελευθερία, Η Αυγή
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
431
