Μονάδα:
Κατεύθυνση Κανονικού Δικαίου (παλαιά κατεύθυνση)Βιβλιοθήκη Θεολογικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2018-03-13
Συγγραφέας:
Ξεσφύγγης Δημήτριος
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Αβύδου Κύριλλος (Κατερέλος), Καθηγητής, Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας, Ε.Κ.Π.Α.
Ελένη Γιαννακοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας, Ε.Κ.Π.Α.
Ειρήνη Χριστινάκη - Γλάρου , Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας, Ε.Κ.Π.Α.
Πρωτότυπος Τίτλος:
Οι Ιεροί κανόνες του Αγίου Γρηγορίου Νύσσης
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Οι Ιεροί κανόνες του Αγίου Γρηγορίου Νύσσης
Περίληψη:
Η παρούσα διπλωματική εργασία ασχολείται με τους ιερούς κανόνες του Αγίου Γρηγορίου επισκόπου Νύσσης. Οι κανόνες αριθμούνται σε οκτώ αλλά δεν συγγράφηκαν από την αρχή ως κανόνες αλλά ως επιστολή προς τον επίσκοπο Μελιτηνής Λητόιο και απέκτησαν οικουμενικό κύρος με την επικύρωσή τους από την Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδο το 692 μ.Χ.
Οι κανόνες του Αγίου Γρηγορίου Νύσσης διαλαμβάνουν επί πολλών θεμάτων όπως είναι η αποστασία, η μαγεία, η μοιχεία, η πορνεία, ο φόνος, η πλεονεξία, η τυμβωρυχία και η ιεροσυλία. Ζητήματα που απασχόλησαν την Εκκλησία στο πέρασμα των χρόνων και την απασχολούν μέχρι σήμερα.
Τα αμαρτήματα σύμφωνα με τη διδασκαλία του ιερού Πατέρα οφείλονται σε λανθασμένη κρίση, δηλαδή σε λανθασμένη λειτουργία της ψυχής και για την αντιμετώπισή τους διακρίνει τη ψυχή σε τρία μέρη, λογικό, επιθυμητικό και θυμοειδές. Σύμφωνα με αυτή τη διάκριση προτρέπει τους επισκόπους και κατ’ επέκταση τους πνευματικούς ιατρούς, χρησιμοποιώντας την έννομη κανονική οικονομία της Εκκλησίας, να διακρίνουν πάντοτε σε ποιο από τα τρία μέρη της ψυχής εστιάζεται το πάθος - αμάρτημα ώστε ο πιστός να δεχθεί την ανάλογη θεραπεία και να μην παραμείνει ο πιστός στο ίδιο επίπεδο κατάπτωσης.
Η όλη διάρθρωση της επιστολής δεν θέλει να καταδείξει τόσο το συγκεκριμένο χρόνο των επιτιμίων, όσο τον υποκειμενικό εκείνο παράγοντα που οδήγησε τον πιστό στη πτώση. Ιδιαίτερη σημασία δίνει ο Γρηγόριος στη προαίρεση του μετανοούντα αλλά και στη διάθεσή του να επανέλθει στο σώμα της Εκκλησίας. Η έννομη εκκλησιαστική οικονομία που εφαρμόζεται έγκειται στη συναίσθηση, δηλαδή στη συνειδητοποίηση του αμαρτήματος από τον ίδιο τον αμαρτήσαντα. Η προαίρεσή του είναι αυτή που θα οδηγήσει τον πνευματικό στη μείωση του χρόνου του επιτιμίου και στην επάνοδό του στο σώμα της Εκκλησίας. Κατά συνέπεια η συναίσθηση της αμαρτωλότητας από το πιστό είναι και οδοδείκτης για τον πνευματικό ιατρό.
Στους κανόνες του Νύσσης και γενικότερα στο κανονικό δίκαιο συναντάμε την εξατομίκευση των ποινών βάσει του υποκειμενικού παράγοντα που οδήγησε τον άνθρωπο στην αμαρτία και κατ’ επέκταση στη πτώση. Βλέπουμε ότι η ποιμαντική φροντίδα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το κανονικό δίκαιο που σε συνδυασμό με την ποιμαντική ψυχολογία περί τριμερούς διαίρεσης της ψυχής εστιάζει πάντοτε στο κατά περίπτωση μέρος της ψυχής που ασθενεί, ώστε να δεχθεί την ανάλογη θεραπεία και να επανέλθει ο πιστός στο σώμα εγείροντάς τον από την πλάνη. Άλλωστε είναι κοινός τόπος των πατέρων ότι η αμαρτία σε οποιαδήποτε έκφανσή της είναι ψυχικό νόσημα από λανθάνουσα λειτουργία του ψυχικού κόσμου.
Στη παρούσα εργασία προσπαθήσαμε να αναδείξουμε το μεγαλείο των ιερών κανόνων της Εκκλησίας μέσα από την εξέταση και ανάλυση των κανόνων του Αγίου Γρηγορίου Νύσσης. Μέσω των κανόνων του Νύσσης αναδεικνύεται ένα δίκαιο με φιλάνθρωπο, παιδαγωγικό και σωτηριολογικό χαρακτήρα. Πρόκειται για δίκαιο αγάπης προς τον πάσχοντα που δεν υπάρχει ανάλογό του εν γένει, αφού είναι το μόνο δίκαιο που λειτουργεί προς όφελος των ανθρώπων μέσω της λειτουργίας της εκκλησιαστικής οικονομίας. Η επιστολή αυτή κατά την άποψή μας θα πρέπει να είναι οδοδείκτης για όλους τους πνευματικούς πατέρες της εκκλησίας μας αφού πραγματικά δίνει λύσεις για το πώς θα πρέπει να αντιμετωπίζονται οι πεπλανημένες ψυχές ώστε να μην οδηγούνται στον πνευματικό θάνατο.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Θρησκεία
Λέξεις-κλειδιά:
Κανονικό Δίκαιο, Γρηγόριος Νύσσης, Ιεροί Κανόνες
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
115
