Η προσφυγική κρίση στην Ελλάδα την περίοδο 2014-2016, η διαχείριση των ασυνόδευτων ανηλίκων

Διπλωματική Εργασία uoadl:2751098 561 Αναγνώσεις

Μονάδα:
ΠΜΣ Διεθνής Ιατρική - Διαχείριση Κρίσεων Υγείας
Βιβλιοθήκη Επιστημών Υγείας
Ημερομηνία κατάθεσης:
2018-05-08
Έτος εκπόνησης:
2018
Συγγραφέας:
Σμπόνια Σταματία Ελένη
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Καραβοκυρός Ιωάννης, Επίκουρος Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Κοντός Μιχάλης, Επίκουρος Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Γεωργόπουλος Σωτήρης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Η προσφυγική κρίση στην Ελλάδα την περίοδο 2014-2016, η διαχείριση των ασυνόδευτων ανηλίκων
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Η προσφυγική κρίση στην Ελλάδα την περίοδο 2014-2016, η διαχείριση των ασυνόδευτων ανηλίκων
Περίληψη:
Η κρίση στη Συρία, απέκτησε από το 2012 κλιμακούμενη περιφερειακή διάσταση με διεθνείς απολήξεις, καθώς έχουν εμπλακεί ενεργά πλείστοι άλλοι δρώντες, όπως κράτη και οργανώσεις της περιοχής αλλά και εκτός αυτής. Συγκεκριμένα, από τη μία πλευρά είναι το Ιράν, η λιβανική σιιτική οργάνωση Χεζμπολά, το Ιράκ και η Ρωσία, υποστηρικτές τού καθεστώτος Άσαντ και από την άλλη η Σαουδική Αραβία, η Τουρκία, το Κατάρ, τα ΗΑΕ, η ΗΠΑ, η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία, υποστηρικτές των σουνιτικών εξτρεμιστικών και κοσμικών αντικαθεστωτικών ομάδων, δίνοντας στη σύγκρουση χαρακτήρα πολέμου δι' αντιπροσώπων. Αποτέλεσμα της σύγκρουσης στη Συρία είναι η δημιουργία μίας από τις μεγαλύτερες ανθρωπιστικές κρίσεις στον κόσμο. Οι βίαιες συγκρούσεις που προκάλεσαν το θάνατο σε χιλιάδες ανθρώπους με μηδενικές πιθανότητες επιβίωσης στις περιοχές που βομβαρδίζονταν, η οικονομική κατάρρευση και κατ’ επέκταση η κατάρρευση του κοινωνικού ιστού της χώρας, είχε ως αποτέλεσμα να απομακρυνθούν από τις εστίες τους εντός της χώρας περίπου 7,6 εκατομμύρια άνθρωποι και παράλληλα τη δημιουργία ενός τεράστιου προσφυγικού ρεύματος με περίπου 4,8 εκατομμύρια εγγεγραμμένους πρόσφυγες μέχρι τον Ιούνιο του 2016.
Ένα μεγάλο μέρος των εν λόγω προσφυγικών ροών κατευθύνονταν προς την Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, από τα παράλια της Τουρκίας μέσω της θαλάσσιας οδού της Μεσογείου με πύλη εισόδου την Ελλάδα. Η Ελλάδα την τριετία 2014-2016, δέχτηκε ένα τεράστιο κύμα προσφυγικών - μεταναστευτικών ροών από τη θαλάσσια οδό της Μεσογείου, το οποίο ήταν περίπου 1.071.211 άνθρωποι, σημειώνοντας την μεγαλύτερη διέλευση το 2015 με περίπου 856.723 πρόσφυγες και μετανάστες. Η διέλευση των προσφύγων και μεταναστών γινόταν από τη νησιωτική Ελλάδα στο λιμάνι του Πειραιά και στη συνέχεια μέσω της ηπειρωτικής Ελλάδας και Ειδομένης στην Ευρώπη. Ανάμεσα σε αυτούς ήταν πολλά παιδιά και πολλά ασυνόδευτα παιδιά. Τα καταγεγραμμένα από τις ελληνικές αρχές ασυνόδευτα παιδιά για την ίδια τριετία ήταν 9.790. Οι αγνοούμενοι και νεκροί την ίδια χρονική περίοδο στη Μεσόγειο ήταν περίπου 12.293. Το Μάρτιο του 2016 έκλεισαν τα σύνορα με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και εγκλωβίστηκαν στην Ελλάδα περισσότεροι από 57.000 άνθρωποι.
Η παρούσα εργασία πραγματεύεται την διαχείριση των προσφυγικών – μεταναστευτικών ροών την περίοδο 2014-2016, ως αποτέλεσμα της ανθρωπιστικής κρίσης στη Συρία, από την Ελλάδα, και επικεντρώνεται περεταίρω στη διαχείριση των ασυνόδευτων ανηλίκων. Το πρόβλημα των προσφύγων – μεταναστών είναι διαρκές και διαχρονικό, αλλά με την ένταση που παρουσιάστηκε την εν λόγω περίοδο είναι πρωτόγνωρο και σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση της Ελλάδας δημιουργεί τεράστια διαχειριστικά αλλά και οικονομικά προβλήματα στην αντιμετώπισή του.
Στη διαχείριση του προσφυγικού – μεταναστευτικού εν γένει διερευνήθηκαν και παρουσιάστηκαν ζητήματα για το ρόλο των εμπλεκόμενων φορέων, το συντονισμό αυτών αλλά και τον τρόπο αντιμετώπισης του όλου προβλήματος από τη συντεταγμένη πολιτεία.
Η παρουσίαση της Διεθνούς, Κοινοτικής και Εθνικής νομοθεσίας, με έμφαση στα άρθρα που αφορούν στα ασυνόδευτα παιδιά, ανέδειξε κενά και παραλήψεις σε σχέση με την αντιμετώπισή τους από τις ελληνικές αρχές. Κενά και Παραλήψεις στη διαχείριση και στις αποφάσεις που πρέπει να λαμβάνονται με γνώμονα το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού, όπως κατ’ αρχήν προβλέπεται στη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (ΔΣΔΠ), καθώς επίσης στην κοινοτική και εθνική νομοθεσία και καθορίζεται στις Κατευθυντήριες Οδηγίες της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Η διαχείριση και αντιμετώπιση των ασυνόδευτων παιδιών ξεκινάει από τη στιγμή που εισέρχονται στην ελληνική επικράτεια με την υποδοχή τους αρχικά από τα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης, από τα κέντρα κράτησης και την προσωρινή παραμονή τους είτε σε αυτούς τους χώρους είτε σε προσωρινούς χώρους φιλοξενίας, μέχρι τη μεταφορά τους σε δομές φιλοξενίας. Διερευνήθηκαν οι συνθήκες που επικρατούν σε αυτούς τους χώρους και ο τρόπος αντιμετώπισης των παιδιών, με στοιχεία που αντλήθηκαν από πορίσματα των επιτόπιων ερευνών που πραγματοποίησαν οι εμπλεκόμενοι φορείς και οι ΜΚΟ, που συμβάλουν στην διαχείριση και αντιμετώπιση του εν λόγω προβλήματος. Έγινε αντιπαραβολή των στοιχείων που αντλήθηκαν από τις εν λόγω έρευνες σε σχέση με τα προβλεπόμενα από το νομοθετικό πλαίσιο και παρουσιάστηκαν τα κακώς κείμενα. Περαιτέρω διερευνήθηκε η διαθεσιμότητα και η δυνατότητα πρόσβασης σε δομές φιλοξενίας καθώς και οι παρεχόμενες υπηρεσίες από αυτές, το θέμα της ανηλικότητας (των διαδικασιών εκείνων που πιστοποιούν την ηλικία τους), ο θεσμός της επιτροπείας, η δυνατότητα πρόσβασης στην εκπαίδευση και στην υγειονομική περίθαλψη. Τέλος θίχτηκε το θέμα της οικογενειακής επανένωσης και του επαναπατρισμού.
Η παρούσα εργασία κατέληξε σε σημαντικές παρατηρήσεις που επιδέχονται άμεσων παρεμβάσεων. Σε σχέση με την επιλογή του χώρου και τη δημιουργία καταυλισμών για την προσωρινή φιλοξενία των προσφύγων, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η πιθανότητα εκδήλωσης γεωδυναμικών και ατμοσφαιρικών κινδύνων (π.χ. κατολισθητικά φαινόμενα, αστάθεια μαζών κλπ.), η απόκριση του εδάφους σε σχέση με τις εγκαταστάσεις που πρόκειται να δημιουργηθούν σε αυτόν και η σωστή χωροθέτηση των εγκαταστάσεων με κριτήριο τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων που θα φιλοξενήσουν και την εξυπηρέτηση των αναγκών τους. Η δια ζώσης και καθημερινή παρουσία της ελληνικής πολιτείας είναι απαραίτητη στους χώρους αυτούς μέσω του στελεχιακού της δυναμικού, με σκοπό την οργάνωση, τον συντονισμό και των έλεγχο των εμπλεκόμενων (π.χ. φορείς, εθελοντικές οργανώσεις κλπ.) στη λειτουργία του καταυλισμού.
Για τη σωστή αντιμετώπιση των ανηλίκων είναι σημαντική η ρύθμιση του κενού που υπάρχει στην εφαρμογή της έννοιας του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού, με τη δημιουργία ενός δεσμευτικού πρωτοκόλλου που θα ρυθμίζει ζητήματα ορθής αντιμετώπισης των παιδιών έτσι ώστε να αποφεύγονται φαινόμενα εξευτελιστικής και ταπεινωτικής αντιμετώπισής τους. Απαραίτητη επίσης είναι η εκπαίδευση και η ευαισθητοποίηση του στελεχιακού δυναμικού που ασχολείται με τα παιδιά. Περαιτέρω είναι σημαντικής και άμεσης προτεραιότητας η εξασφάλιση δομών φιλοξενίας για τους ασυνόδευτους ανήλικους τόσο για την ασφάλειά τους όσο και για την ομαλή ανάπτυξή τους. Άμεσης επίλυσης χρειάζονται ζητήματα που αφορούν στο θέμα της ανηλικότητας, όπου η αντιμετώπισή της πρέπει να γίνεται μέσω μιας διεπιστημονικής μεθοδολογικής προσέγγισης, αφού προηγουμένως εξαντληθούν όλες οι πιθανότητες απόδειξης της ηλικίας μέσω διοικητικών εγγράφων. Άμεσης επίσης προτεραιότητας είναι η κάλυψη των κενών στο θεσμό της επιτροπείας έτσι ώστε να μπορούν να επιλύονται προς το συμφέρον του παιδιού θέματα που έχουν σχέση με την εκπαίδευση, την υγεία, την οικογενειακή επανένωση κλπ.. Περαιτέρω είναι σημαντικό να μειωθούν και να βελτιωθούν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες ώστε να ανταποκρίνονται άμεσα οι εμπλεκόμενοι φορείς στην επίλυση ζητημάτων που έχουν σχέση με την τοποθέτηση των παιδιών στις δομές φιλοξενίας, με την οικογενειακή επανένωση κλπ.. Τέλος το κενό της διερμηνείας πρέπει να καλυφθεί καθώς θα λύσει προβλήματα κακής επικοινωνίας που έχουν ως αποτέλεσμα την κακή διαχείριση.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Επιστήμες Υγείας
Λέξεις-κλειδιά:
Πρόσφυγες, Μετανάστες, Προσφυγικές – μεταναστευτικές ροές, Μη επαναπροώθηση, Θαλάσσιες αφίξεις στην Ευρώπη, Θαλάσσιες αφίξεις στην Ελλάδα, Ασυνόδευτοι ανήλικοι, Ασυνόδευτα παιδιά, Αξιολόγηση της ηλικίας, Επιτροπεία ανηλίκων, Νόμιμος κηδεμόνας, Βέλτιστο συμφέρον του παιδιού
Ευρετήριο:
Όχι
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Εικονογραφημένη:
Όχι
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
65
Αριθμός σελίδων:
33
SMPONIA STAMATIA ELENI-master.pdf (575 KB) Άνοιγμα σε νέο παράθυρο