Μονάδα:
Κατεύθυνση Μεταπτυχιακό ΔίπλωμαΒιβλιοθήκη Σχολής Θετικών Επιστημών
Ημερομηνία κατάθεσης:
2018-05-13
Συγγραφέας:
Καρκαλής Χρήστος
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ανδρέας Μαγκανάς, Καθηγητής, Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Παναγιώτης Πομώνης, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Κωνσταντίνος Κυριακόπουλος, Καθηγητής, Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πρωτότυπος Τίτλος:
Serpentinization and Metasomatism. Constraints to their relationship through mineralogical, petrological and geochemical study of rodingitized dykes intruded ultramafic rocks of Kimi district, Evia, Greece.
Γλώσσες εργασίας:
Αγγλικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Σερπεντινίωση και Μετασωμάτωση. Συμπεράσματα για τη σχέση τους μέσω ορυκτολογικής, πετρολογικής και γεωχημικής μελέτης των ροδιγκιτιωμένων φλεβών που διείσδυσαν σε υπερμαφικά πετρώματα στην περιοχή της Κύμης Ευβοίας.
Περίληψη:
Στην περιοχή της Κύμης ο φλύσχης του Άνω Κρητιδικού-Παλαιοκαίνου αποτελείται από σχιστόλιθους, ψαμμίτες, οφειτασβεστίτες μαζί με σώματα υπερβασικών πετρωμάτων τα οποία υπόκεινται Άνω Κρητιδικών ασβεστόλιθων, οι οποίοι συχνά περιέχουν εγκλείσματα υπερβασικών τεμαχίων. Οι σερπεντινιωμένοι περιδοτίτες συχνά διασχίζονται από φλέβες ροδιγκιτών με διαστάσεις που κυμαίνονται από μερικά εκατοστά έως αρκετά μέτρα. Οι ροδιγκίτες αυτοί παρουσιάζουν μία πιθανή γαββρική προέλευση, ενώ τα οφιολιθικά τεμάχη αντιπροσωπεύουν υπολείμματα του ωκεανού του Αξιού τα οποία βρίσκονται μέσα στο φλύσχη της Πελαγονικής. Βασισμένοι στα πετρογραφικά, ορυκτολογικά και γεωχημικά δεδομένα, οι ροδιγκίτες διακρίνονται σε δύο ομάδες ανάλογα με την ύπαρξη ή την απουσία ανθρακικών ορυκτών και κυρίως ασβεστίτη. Μια περεταίρω διάκριση αφορά στη δημιουργία διαφορετικών ζωνών μέσα στις ροδιγκιτικές φλέβες οι οποίες χαρακτηρίζονται από την επικράτηση συγκεκριμένων ορυκτών και είναι οι ακόλουθες: Περιθωριακή Ζώνη (MZ) στην οποία επικρατεί ο χλωρίτης και ο διοψίδιος, Ζώνη Πυρήνα (CZ) στην οποία επικρατούν ο βεζουβιανίτης και ο γρανάτης και Μεταβατική Ζώνη (ΤΖ) στην οποία συνυπάρχουν οι 4 προαναφερθείσες φάσεις σε διαφορετικές αναλογίες. Η ροδιγκιτίωση ήταν μία συνεχής διαδικασία άμεσα συσχετιζόμενη με τη διαδικασία της σερπεντινίωσης και έλαβε χώρα σε γενικά αλκαλικές συνθήκες. Δύο κύρια μετασωματικά επεισόδια μπορούν να διακριθούν, από τα οποία το πρώτο αφορά συνθήκες φτωχές σε CO2, ενώ το δεύτερο αφορά ρευστά πλούσια σε CO2. Κάθε μετασωματικό γεγονός μπορεί να διαιρεθεί σε επιμέρους μετασωματικά στάδια όπως επιβεβαιώνεται και από την ύπαρξη διακριτών ζωνών στους ροδιγκίτες. Το κάθε στάδιο αφορά τη βαθμιαία εισχώρηση των ένυδρων ρευστών διαλυμάτων από το περιθώριο προς τον πυρήνα της μαφικής φλέβας με ταυτόχρονη αύξηση του λόγου H2O/πέτρωμα, μείωση της θερμοκρασίας και του λόγου CO2/H2O. Δεδομένα από τη χημεία ολικού πετρώματος δείχνουν ξεκάθαρο εμπλουτισμό του CaO από το περιθώριο προς τον πυρήνα των φλεβών, ενώ αντίθετα τα αλκάλια και το SiO2 μειώνονται. Το ασβέστιο προέρχεται από τη διάλυση των κλινοπυρόξενων στο υπερβασικό πέτρωμα κατά τη σερπεντινίωση, ενώ η απώλεια Si και αλκαλίων οφείλεται στη διάλυση των αστρίων των μαφικών πρωτόλιθων. Η δημιουργία του βεζουβιανίτη σχετίζεται με τα τελευταία στάδια της πρώτης μετασωματικής φάσης καθώς τα ρευστά προχωρούν προς τον πυρήνα και με ένυδρες συνθήκες χαμηλού λόγου CO2/H2O και χαμηλότερες θερμοκρασίες, ενώ η δημιουργία απατίτη είναι ενδεικτική της συμμετοχής θαλάσσιου νερού στο σύστημα. Τα τελευταία αυτά στάδια ακολουθούνται από ένα δεύτερο μετασωματικό επεισόδιο χαμηλότερων θερμοκρασιών και συνθηκών πλούσιων σε CO2. Το στάδιο αυτό συμπίπτει με τη δημιουργία οφειτασβεστιτών κοντά στο OCT όπου επικρατούν οι συνθήκες θραυσιγενούς παραμόρφωσης. Σε αυτές τις συνθήκες δημιουργούνται ασυνέχειες στο σερπεντινιτικό πέτρωμα οι οποίες επιτρέπουν στα ένυδρα πλούσια σε CO2 ρευστά να εισέλθουν και να κρυσταλλώσουν ασβεστίτη. Ο εμπλουτισμός των ροδιγκιτών σε ελαφριές σπάνιες γαίες μέσα στον αλλανίτη και στον απατίτη οφείλεται στη μεταφορά τους μέσω ανθρακικών κυρίως συμπλόκων στα μετασωματικά ρευστά. Επιπλέον η ύπαρξη του απατίτη καθώς και η κινητικότητα του Zr θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν την ύπαρξη φωσφορικών και ένυδρων συμπλόκων σπανίων γαιών. Χημικά δεδομένα σταθερών ισοτόπων Ο-C σε ασβεστιτικά δείγματα από ροδιγκίτες, οφειτασβεστίτες και ερυθρούς πηλόλιθους μας δείχνουν τη συμμετοχή υδροθερμικών διαλυμάτων ιζηματογενούς και μανδυακής προέλευσης στα μετασωματικά ρευστά. Η χημεία των ροδιγκιτών και των υπερβασικών πετρωμάτων καθώς επίσης και η ορυκτοχημεια των σπινέλιων, η ύπαρξη βεζουβιανίτη και υδρογρανατών είναι ενδεικτικές της πετρογένεσης των ροδιγκιτών σε συνθήκες υποβύθισης με παράλληλη λειτουργία ωκεάνιας λεκάνης (SSZ). Επιπρόσθετα οι χημικές ομοιότητες των ροδιγκιτών της Κύμης με αυτούς της Σκύρου είναι ενδεικτικές της ύπαρξης μίας ενιαίας επιμήκους οφιολιθικής ζώνης μέσα στον ωκεανό του Αξιού η οποία στην περίπτωση της Κύμης αφορά σε μία ωκεάνια λεκάνη που συνέχισε να λειτουργεί στο Άνω Κρητιδικό. To κλείσιμο της κρητιδικής αυτής λεκάνης συμπίπτει με την έναρξη της φλυσχογένεσης και την τοποθέτηση των περιδοτιτικών ολισθοστρωμάτων μέσα στο φλύσχη κατά την τοποθέτησή του πάνω στην πλατφόρμα της Πελαγονικής.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Θετικές Επιστήμες
Λέξεις-κλειδιά:
βεζουβιανίτης, γροσουλάριος, σπάνιες γαίες, μετασωμάτωση ασβεστίου, χλωριτίτης, ζώνωση ροδιγκιτών, ανθρακοποίηση
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
8
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
241
