Μονάδα:
Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής & Ψυχολογίας (Φ.Π.Ψ.)Βιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2018-05-15
Συγγραφέας:
Αρβανίτης Νικόλαος
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Γεώργιος Παπακωνσταντίνου, Καθηγητής, Τμήμα ΦΠΨ, Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
Αθανάσιος Ε. Γκότοβος, Καθηγητής, Τμήμα ΦΠΨ, Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Γεώργιος Πασιάς, Καθηγητής, Τμήμα ΦΠΨ, Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
Ευανθία Μηλίγκου, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα ΦΠΨ, Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
Αθανάσιος Βέρδης, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα ΦΠΨ, Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
Φωτεινή Αντωνίου, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα ΦΠΨ, Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
Χρήστος Παρθένης, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα ΦΠΨ, Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
Πρωτότυπος Τίτλος:
Κοινωνικός και εκπαιδευτικός αποκλεισμός στην κοινότητα των ελληνόφωνων Τσιγγάνων της Χαλκίδας
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Κοινωνικός και εκπαιδευτικός αποκλεισμός στην κοινότητα των ελληνόφωνων Τσιγγάνων της Χαλκίδας
Περίληψη:
Η διατριβή αυτή ερευνά τις διεργασίες και την κατάσταση του κοινωνικού και εκπαιδευτικού αποκλεισμού στην κοινότητα των ελληνόφωνων Τσιγγάνων της Χαλκίδας. Ειδικότερα, ερευνώνται οι κοινωνικές πρακτικές που άσκησαν τα μέλη της κοινότητας στο εύρος των τριών γενεών της μεταπολεμικής περιόδου, οι οποίες εξετάζονται παράλληλα με το πλαίσιο διαμόρφωσης της ελληνικής κοινωνίας κατά την ίδια περίοδο. Ως θεωρητική αφετηρία επιλέχθηκε η έννοια του κοινωνικού απο-κλεισμού, στο πλαίσιο μιας ολιστικής προσέγγισης που αξιοποιεί ευρετικά τέσσερις ε-πιμέρους διαστάσεις – οικονομική, κοινωνική, πολιτική και πολιτισμική – προκειμένου να πετύχει την ανάλυση και την ερμηνεία του κοινωνικού μειονεκτήματος που αφορά το συγκεκριμένο πληθυσμό. Η ερευνητική προσέγγιση είναι ποιοτική και μέσα από τη χρήση συμπληρωματικών ερευνητικών τεχνικών, με πρωταρχικές την παρατήρηση και τη συνέντευξη, αποκαλύπτει τη δυναμική αλληλεπίδραση των κοινωνικών πρακτικών του πληθυσμού με τα ιδιαίτερα οικονομικά, πολιτικά, κοινωνικά και πολιτισμικά χαρα-κτηριστικά της πόλης. Η αξιοποίηση των μεθοδολογικών εργαλείων της θεωρίας της δομοποίησης επί των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του ερευνητικού πεδίου έδειξε την ύπαρξη κανόνων και πόρων που θέτουν υπό αμφισβήτηση πολλές από τις παραδεδομέ-νες ερμηνείες για τον κοινωνικό και εκπαιδευτικό αποκλεισμό των Τσιγγάνων. Η ένταξη κατά το παρελθόν πολλών μελών της κοινότητας στη μισθωτή εργασία, η παλαιόθεν κατοχή της ελληνικής ιθαγένειας, τα χαρακτηριστικά της οικιστικής τους ένταξης, η χρήση αποκλειστικά της ελληνικής γλώσσας και η απουσία εμφανών περιστατικών διώξεων εξασφάλιζαν, τουλάχιστον επί της αρχής, τις βασικές προϋποθέσεις για την κοινωνική και εκπαιδευτική τους ένταξη. Ωστόσο, όπως αποδείχτηκε από την έρευνα, η ύπαρξη πόρων από μόνη της δεν αρκούσε για την υποστασιοποίησή τους ως μέσων, αλλά απαιτούσε την ανθρώπινη δράση, δηλαδή τις κοινωνικές πρακτικές των ίδιων των Τσιγγάνων και τους κανόνες που θα ενεργοποιούσαν τους πόρους αυτούς. Η έρευνα έδειξε πως η πλειοψηφία του πληθυσμού δεν έδειξε διαχρονικά την ικανότητα να αξιο-ποιήσει ικανοποιητικά τους διατιθέμενους πόρους που θα εξασφάλιζαν την αποτελε-σματικότερη κοινωνική και εκπαιδευτική τους ένταξη, με αποτέλεσμα η παρούσα κα-τάστασή τους να διακρίνεται από υψηλά ποσοστά ανεργίας, υποαπασχόληση, υψηλή εξάρτηση από τις κοινωνικές μεταβιβάσεις, περιορισμένες κοινωνικές σχέσεις με την πλειοψηφία και χειραγωγούμενη πολιτική εμπλοκή. Στο εκπαιδευτικό επίπεδο, την πλήρη απουσία της πρώτης γενιάς από την εκπαίδευση διαδέχτηκε η περιορισμένη και ελλιπής παρουσία των μελών της δεύτερης στις σχολικές δομές, ως επί το πλείστον της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Για τη γενιά αυτή υφίστατο σαφώς κατάσταση εκπαιδευτι-κού αποκλεισμού, με άμεσες συνέπειες στην επαγγελματική και την εν γένει κοινωνική της ένταξη. Η εκπαιδευτική κατάσταση της τρίτης γενιάς συνιστά περίπτωση δυσμενούς ενσωμάτωσης, αφού παρά την αθρόα εγγραφή τους στα δημοτικά σχολεία παρατηρείται υψηλό ποσοστό διαρροής, ελλιπής φοίτηση και περιορισμένος εγγραμματισμός. Η εργαλειακή αντιμετώπιση της εκπαίδευσης από μεγάλο μέρος του πληθυσμού της κοινότητας ως ανταλλάξιμου προϊόντος στον τομέα της απασχόλησης, ενίσχυσε πρόσκαιρα την παραμονή τους στις εκπαιδευτικές δομές, με στόχο την απόκτηση εκ-παιδευτικών τίτλων, ωστόσο η κατάσταση δυσμενούς εκπαιδευτικής ενσωμάτωσης μπορεί σύντομα να εξελιχθεί σε εκπαιδευτικό αποκλεισμό. Μένοντας λοιπόν εκτός ερ-γασίας, εκτός εκπαίδευσης και εκτός κοινωνικών σχέσεων με την ευρύτερη κοινωνία, σε μια διαπλοκή διανεμητικών και σχεσιακών μορφών στέρησης, το συνεχές της ανισό-τητας τείνει να οδηγήσει μεγάλο τμήμα του πληθυσμού στην καταστροφική ρήξη των σχέσεών του με την κοινωνία.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Κοινωνικές, Πολιτικές και Οικονομικές επιστήμες
Λέξεις-κλειδιά:
Ρομά, Γύφτοι, Εύβοια, ταυτότητες, περιθώριο, κοινωνικές σχέσεις, δομοποίηση, εθνοτικό όριο, κοινωνική ένταξη, ποιοτική έρευνα
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
825
