Πέργαμος - Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Μονάδα:

Κατεύθυνση Γλωσσολογία
Βιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής

Ημερομηνία κατάθεσης:

2018-05-22

Έτος εκπόνησης:

2018

Συγγραφέας:

Καραπάνου Κωνσταντίνα

Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:

Σπυριδούλα Μπέλλα, Καθηγήτρια, Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ
Αμαλία Μόζερ, Καθηγήτρια, Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ
Μαρία Ιακώβου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ

Πρωτότυπος Τίτλος:

Συγκριτική μελέτη των κατευθυντικών πράξεων και της γλωσσικής ευγένειας στις αρχαίες τραγωδίες και σε δραματικά θεατρικά έργα της νεότερης εποχής

Γλώσσες εργασίας:

Ελληνικά

Μεταφρασμένος τίτλος:

Περίληψη:

Η παρούσα συγκριτική μελέτη εξετάζει τον τρόπο διατύπωσης κατευθυντικών πράξεων και τις σχέσεις των συνομιλητών σε αρχαίες τραγωδίες και σε δραματικά θεατρικά έργα της νεότερης εποχής. Τα έργα που μελετώνται είναι για την αρχαία εποχή: "Ηλέκτρα" του Σοφοκλή, "Ηλέκτρα" του Ευριπίδη και "Χοηφόροι" του Αισχύλου, ενώ για τη νεότερη εποχή: "Νικηφόρος Φωκάς" του Νίκου Καζαντζάκη και "Θεοφανώ" του Άγγελου Τερζάκη. Μελετά τις γλωσσικές επιλογές των ομιλητών για να ζητήσουν κάτι από τον αποδέκτη τους, το είδος της σχέσης που έχουν οι συνομιλητές μεταξύ τους, κατά πόσο δηλαδή πρόκειται για σχέση οικειότητας, απόστασης ή για "ουδέτερη" σχέση, όταν δηλαδή δεν υπάρχει ούτε ιδιαίτερη εγγύτητα, ούτε ιδιαίτερη απόσταση ανάμεσα στους διεπιδρώντες. Ακόμα, διαφωτίζει σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους ο κάθε ομιλητής επιλέγει να μετριάσει ή να αυξήσει το βαθμό απειλητικότητας της πράξης του.
Σκοπός της έρευνας αυτής είναι μέσα από τη σύγκριση των δεδομένων ανάμεσα στις δύο περιόδους να αναδειχθεί πώς επηρεάζονται οι γλωσσικές επιλογές των ομιλητών από το είδος σχέσης που έχουν με τους αποδέκτες τους, όσο και να διαπιστώσουμε τις μεταβολές που συνέβησαν στο μεσοδιάστημα των αιώνων και τι μπορεί να σημαίνουν αυτές οι αλλαγές. Τέλος, μπορεί να αποτελέσει μία νέα προσέγγιση για την ανάλυση της λογοτεχνίας, καθώς βοηθά στη σκιαγράφηση του χαρακτήρα του κάθε ήρωα μέσα από την παρατήρηση των γλωσσικών επιλογών του.
Η μελέτη είναι βασισμένη στη θεωρία της γλωσσικής ευγένειας των Brown και Levinson (1987). Έχουν επιλεγεί συγκεκριμένα γλωσσικά φαινόμενα, για καθένα από τα οποία γίνεται ανάλυση των εκφωνημάτων του και παρατήρηση της σχέσης των συνομιλητών πρώτα στα δεδομένα των αρχαίων τραγωδιών. Κάθε εκφώνημα το κατατάσσουμε σε μία από τις ακόλουθες κατηγορίες: οικειότητας, απόστασης ή ουδετερότητας, ανάλογα με τη σχέση μεταξύ ομιλητή και αποδέκτη. Μετά από καταμέτρηση του ποσοστού συχνότητας καθεμιάς από τις παραπάνω κατηγορίες διαπιστώνουμε το είδος σχέσης που επικρατεί για κάθε γλωσσικό φαινόμενο στη συγκεκριμένη περίοδο. Έπειτα, γίνεται η ίδια διαδικασία και για τα δεδομένα των έργων της νεότερης εποχής και τέλος, παρατηρούμε τις μεταβολές που έχουν προκύψει είτε στην ίδια τη χρήση του εξεταζόμενου γλωσσικού φαινομένου, είτε στις συνθήκες χρήσης του φαινομένου με βάση τις σχέσεις των συνομιλητών ανάμεσα στις δύο εποχές.

Κύρια θεματική κατηγορία:

Γλωσσολογία

Λέξεις-κλειδιά:

ομιλητής, αποδέκτης, θετική ευγένεια, αρνητική ευγένεια, σχέση, οικειότητα, απόσταση, ουδετερότητα, ισχύς, μετριάζω, συνομιλητές

Ευρετήριο:

Όχι

Αρ. σελίδων ευρετηρίου:

Εικονογραφημένη:

Όχι

Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:

Αριθμός σελίδων:

125