Μονάδα:
Κατεύθυνση Παγκόσμιο Θέατρο: Πράξη - Δραματουργία - ΘεωρίαΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2018-06-05
Συγγραφέας:
Κανατάς Νικόλαος
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ευανθία Στιβανάκη, Αναπληρώτρια καθηγήτρια, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
"Ο Ζητιάνος" του Ανδρέα Καρκαβίτσα: Από την ανάγνωση στη σκηνή
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
"Ο Ζητιάνος" του Ανδρέα Καρκαβίτσα: Από την ανάγνωση στη σκηνή
Περίληψη:
Στο νεοπροσαρτηθέν (1881) θεσσαλικό χωριό Νυχτερέμι οι κάτοικοι έχουν συγκεντρωθεί στο παντοπωλείο του χωριού για να ακούσουν το γράμμα του δικηγόρου τους, σχετικά με το μέλλον των γαιών, που διεκδικούν από τον μπέη της περιοχής. Παρόλο που ο μπέης υποστηρίζεται από το ελληνικό κράτος, ο δικηγόρος τους καθησυχάζει πως η υπόθεση θα καταλήξει υπέρ τους, γιατί έχει καθημερινή επικοινωνία με τον πρωθυπουργό. Με την εμφάνιση όμως ενός αξιωματούχου του μπέη όλοι αποδίδουν τιμές έχοντας τον υποσυνείδητο φόβο που είχαν και επί Τουρκοκρατίας. Στο χωριό φτάνει και ένας ζητιάνος (Τζιριτόκωστας) με τον σακατεμένο παραγιό του για να ελεηθεί από τους κατοίκους του, ο οποίος όμως για κακή του τύχη ξυλοφορτώνεται από τον τελωνοφύλακα Βαλαχά. Οι χωρικοί βοηθούν με κάθε μέσο τον ζητιάνο ώστε να αναρρώσει το γρηγορότερο από τα χτυπήματα. Παρ’ όλα αυτά, ο ζητιάνος υποκρίνεται και όταν εκείνοι φεύγουν επιδεικνύει ακμαιότητα. Την άλλη μέρα προσεγγίζει με επιτήδειο τρόπο τις γυναίκες του χωριού για να τους πουλήσει μαγικά βότανα. Αντιπροσωπευτικό θύμα σε αυτήν την περίπτωση είναι η Κρουστάλλω (εγκυμονούσα) εξαιτίας του μεγάλου της πόθου να κάνει αρσενικό παιδί. Αφού πρώτα περάσει από όλα τα σπίτια των γυναικών και τους πάρει με έντεχνο τρόπο τα ελέη τους (πολύτιμα αγαθά), στο τέλος καταλήγει στο σπίτι της Κρουστάλλως όπου σφάζει το οικόσιτο αρνί της χωρίς την έγκριση του (απόντα) συζύγου της για να μάθει από το διχοτομημένο νεφρό του – ανάλογα με την κίνηση που θα κάνει πάνω στην ανθρακιά – το φύλο του παιδιού που κυοφορεί μέσα της. Τελικά το νεφρό καίγεται και ο Τζιριτόκωστας της δίνει για να τη γαληνέψει μία σκόνη (εκτρωτική) που θα τη βοηθήσει να αλλάξει το φύλο, με αμοιβή σχεδόν όλα της τα ρουχικά. Παράλληλα, ο Βαλαχάς βρίσκεται σε εντεταλμένη υπηρεσία στις εκβολές του Πηνειού για να συλλάβει λαθρεμπόρους με τους οποίους όμως συνεργάζεται για την αποκόμιση επιπλέον κερδών. Τη συνεργασία αυτή θα διακόψει ξαφνικά ένας σταθμάρχης με δύο ευζώνους και ο Βαλαχάς μισολυπόθυμος παίρνει την απόφαση να γυρίσει στο χωριό. Εκεί, ο παραγιός του Τζιριτόκωστα έχει πεθάνει και με τη βοήθεια των γυναικών τον έχουν βάλει στο ένα από τα δύο δωμάτια του σπιτιού του Βαλαχά. Ο τελωνοφύλακας δεν αντιλαμβάνεται την ύπαρξη του πτώματος. Όταν προβάλλει στην πόρτα του σπιτιού, με την παρότρυνση του Τζιριτόκωστα οι χωρικοί πιστεύουν πως ο νεκρός βρικολάκιασε και εξαγριωμένοι προσπαθούν να κάψουν το σπίτι, αλλά με τις άστοχες κινήσεις τους καίνε το κονάκι του μπέη. Οι χωρικοί για να γλιτώσουν από το μένος του μπέη φεύγουν από το χωριό εκτός από την Κρουστάλλω. Σύντομα στο Νυχτερέμι καταφθάνουν ο Αγάς, οι Αρχές, χωροφύλακες και στρατιώτες. Οι χωρικοί συλλαμβάνονται και μαζί με αυτούς και ένας γέρο ναυτικός (Τζιριτόκωστας) που με ένα ψεύτικο πιστοποιητικό πείθει Αρχές και χωρικούς πως λέγεται Χατζής Μπάκας. Από το σπίτι του τελωνοφύλακα βγάζουν τον νεκρό παραγιό και τον Βαλαχά με καταπληξία τον οποίο θα συνεφέρει μερικώς ο γέρο ναυτικός. Οι Αρχές αποφασίζουν να οδηγήσουν τους χωρικούς στη Λάρισα για να δικαστούν. Από συναδελφική αλληλεγγύη προτείνουν στο γέρο ναυτικό να μεταφέρει με το γαϊδουράκι του τον Βαλαχά. Αίφνης, ακούγονται γοερές φωνές από το σπίτι της Κρουστάλλως. Όταν όλοι πλησιάζουν έρχονται αντιμέτωποι με το φρικτό θέαμα της κρεμασμένης γυναίκας. Παράλληλα, ο Τζιριτόκωστας δράττεται της ευκαιρίας να φύγει για νέες περιπέτειες έχοντας ως νέο αντικαταστάτη του παραγιού του, τον απόπληκτο Βαλαχά.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Γλώσσα – Λογοτεχνία
Λέξεις-κλειδιά:
Ο Ζητιάνος, Καρκαβίτσας, Δραματοποίηση, Θέατρο, Λογοτεχνία
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
88
