Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ράλλης Μιχαήλ, Επίκουρος Καθηγητής Τομέα Φαρμακευτικής Τεχνολογίας,
Τμήμα Φαρμακευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
(ΣΥΝΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΕΣ:
Λιβανίου Ευαγγελία, Ερευνήτρια Α΄, ΙΠΡΕΤΕΑ, ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος»
Κλέτσας Δημήτριος, Ερευνητής Α΄ - Διευθυντής ΙΒΕ, ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος»
Χαράλαμπος Πράτσινης, Εντεταλμένος ερευνητής ΙΒΕ, ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος»)
Περίληψη:
Αντικείμενο της παρούσας εργασίας ήταν η βιολογική αξιολόγηση των πεπτιδίων θυμοσίνη α1 (Τα1), θυμοσίνη β4 (Τβ4) και του Ν-τελικού τετραπεπτιδίου της Τβ4 (Ac-SDKP), σε in vitro κυτταρικές δοκιμασίες δερματικής επούλωσης.
Τα πεπτίδια Τα1, Τβ4 και Ac-SDKP ανήκουν στην οικογένεια των θυμοσινών, τα οποία είναι ενδογενή πεπτίδια και απαντώνται σε όλα σχεδόν τα ανθρώπινα κύτταρα.
Τόσο η Τβ4, όσο και το AcSDKP έχουν θετική επίδραση στην επούλωση ποικίλων ιστών (πχ καρδιά, νεφροί, ήπαρ, δέρμα) σύμφωνα με μεγάλο αριθμό in vitro δοκιμασιών (σε ενδοθηλιακά κύτταρα, ινοβλάστες καρδιακής και νεφρικής προέλευσης κ.α.) και in vivo δοκιμασιών σε ζωικά μοντέλα. Οι ολιγάριθμες μελέτες για την επίδραση της Τα1 στο φαινόμενο της δερματικής επούλωσης αφορούν κυρίως στην αγγειογενετική της δράση σε in vitro δοκιμασίες, καθώς και τη συνολική επίδρασή της στην invivo επούλωση τραυμάτων σε ζωικά μοντέλα.
Σε μια προσπάθεια περαιτέρω διερεύνησης των πιθανών δράσεων των παραπάνω πεπτιδίων (ιδιαίτερα της Τα1, για την οποία υπάρχουν λίγες διαθέσιμες βιβλιογραφικές πληροφορίες) στην επούλωση των τραυμάτων του ανθρώπινου δέρματος, αλλά και μιας in vitro προσομοίωσης της διαδικασίας της δερματικής επούλωσης, επιλέχθηκαν οι ανθρώπινοι δερματικοί ινοβλάστες, που συμμετέχουν ενεργά στα περισσότερα στάδια της επούλωσης, ως τα κύτταρα μελέτης. Συγκεκριμένα, ελέγχθηκε η επίδραση που μπορεί να έχουν τα πεπτίδια Τα1, Τβ4 και Ac-SDKP (συγκεντρώσεις: 0,1, 1 και 10 nM) επί της κυτταρικής επιβίωσης, του πολλαπλασιασμού και της κολλαγονοσύνθεσης στα παραπάνω κύτταρα.
Αρχικά, ελέγχθηκε η πιθανή κυτταροτοξική δράση των Τα1, Τβ4 και του Ac-SDKP μεμονωμένα, καθώς και συνδυαστικά με τους προστατευτικούς παράγοντες καπτοπρίλη (Ac-SDKP)και απροτινίνη(Τα1, Τβ4), επί των ινοβλαστών, με τη δοκιμασία MTT, κατά την οποία δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική επίδραση των πεπτιδίων στην βιωσιμότητα των ινοβλαστών.
Στη συνέχεια, ελέγχθηκε η επίδραση των θυμοσινικών πεπτιδίων στον κυτταρικό πολλαπλασιασμό. Από τη μία πλευρά, η επίδραση αυτή μελετήθηκε μέσω του ποσοτικού προσδιορισμού της σύνθεσης DNA από τους δερματικούς ινοβλάστες,με τη μέθοδο τριτιωμένης θυμιδίνης. Στη μελέτη αυτή, δεν παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές, με μόνη εξαίρεση την Τβ4, που, στην υψηλότερησυγκέντρωση (10 nM), έδειξε να οδηγεί σε οριακή μείωση της ενσωμάτωσης της τριτιωμένης θυμιδίνης από τους ινοβλάστες. Από την άλλη πλευρά, καταμετρήθηκε ο συνολικός αριθμός των κυττάρων, με την βοήθεια σωματιδιακού αναλυτή, μετά από 72 ώρες καθώς και μετά από 7 ημέρες επίδρασης των θυμοσινικών πεπτιδίων επί των ινοβλαστών, όπου φάνηκε η στατιστικά σημαντική, θετική επιρροή των Τα1, Τβ4 και του Ac-SDKP στην επιβίωση των κυττάρων για την δοκιμή των 72 ωρών. Τα αποτελέσματα της καταμέτρησης του απόλυτου αριθμού των ινοβλαστών, που έδειξαν θετική επίδραση των θυμοσινικών πεπτιδίων, θεωρείται ότι εκφράζουν το τελικό αποτέλεσμα επί του κυτταρικού πολλαπλασιασμού, συμπεριλαμβάνοντας όλους τους παράγοντες που υπεισέρχονται στο φαινόμενο.
Τέλος, ελέγχθηκε η μεμονωμένη επίδραση των θυμοσινικών πεπτιδίων, καθώς και η αθροιστική επίδρασή τους παρουσία του παράγοντα TGF-β1, στη σύνθεση κολλαγόνου από τους δερματικούς ινοβλάστες με τη μέθοδο της τριτιωμένης προλίνης. Η στατιστικά σημαντική αύξηση της σύνθεσης του κολλαγόνου πουπαρατηρήθηκε, αφορούσε τόσο την
μεμονωμένη επίδραση των Τα1, Τβ4, Ac-SDKP, όσο και την συνδυαστική επίδρασή τους παρουσία του TGF-β1.
Συμπερασματικά, τα θυμοσινικά πεπτίδια Τα1, Τβ4 και Ac-SDKP επάγουν την σύνθεση κολλαγόνου από τους ανθρώπινους δερματικούς ινοβλάστες, υποδηλώνοντας την πιθανή διεγερτική δράση τους επί της κολλαγονοσύνθεσης. Ειδικά σε ότι αφορά τη Τα1, είναι η πρώτη φορά που ελέγχεται η επίδραση του πεπτιδίου στην κολλαγονοσύνθεση δερματικών ινοβλαστών και μάλιστα παρατηρούνται θετικά αποτελέσματα.
