Κατεύθυνση Νεώτερη και Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία
Βιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής

2018-11-19

2018

Ντύρκαϊ Χριστίνα-Άννα

Βαγγέλης Καραμανωλάκης, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Σπύρος Πλουμίδης, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Δήμητρα Λαμπροπούλου, Λέκτορας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Ο εορτασμός της 25ης Μαρτίου κατά τη διάρκεια της Κατοχής (1941-1944)

Ελληνικά

Ο εορτασμός της 25ης Μαρτίου κατά τη διάρκεια της Κατοχής (1941-1944)

Η επέτειος της 25ης Μαρτίου και κατ’ επέκταση η μνήμη του 1821 αποτέλεσαν ένα πεδίο συνεχών πολιτικών διεκδικήσεων και αντίπαλων ερμηνειών.Η πολλαπλή αυτή «ταυτότητα» της επετείου αποτυπώνεται στις εορταστικές της εκδηλώσεις. Παρόλο το καθορισμένο και τυποποιημένο τελετουργικό της εθνικής επετείου, το νόημά της δεν υπήρξε σταθερό. Αν και το γεγονός που εορταζόταν παρέμενε το ίδιο, άλλαζε το περιεχόμενο, οι ερμηνείες και οι ηρωικές μορφές που προβάλλονταν ανάλογα με το πολιτικό μήνυμα που η κάθε κοινωνική και πολιτική ομάδα ήθελε να μεταδώσει. Οι αντίπαλες αυτές αναπαραστάσεις του παρελθόντος δήλωναν την προσπάθεια κάθε πολιτικής και κοινωνικής ομάδας να επιβάλει τη δική της εκδοχή ως βάση της εθνικής ταυτότητας. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να ερευνήσει τις μορφές που εξέλαβε ο εορτασμός της επετείου και το ρόλο που διαδραμάτισε η 25η Μαρτίου κατά τη διάρκεια της Κατοχής (1941-1944). Συγκεκριμένα, θα ερευνηθεί το τυπικό του επίσημου εορτασμού, όπως αυτό διαμορφώθηκε κατά τη διάρκεια της Κατοχής από τις κατοχικές κυβερνήσεις, καθώς και οι εκδηλώσεις που διοργανώθηκαν από τις αντιστασιακές οργανώσεις και το πάνθεον των ηρώων που προβάλλεται, κατά κύριο λόγο από τους αντιστασιακούς. Κύριο άξονα, λοιπόν, της παρουσίασης θα αποτελέσει το δίπολο επίσημος εορτασμός και αντιστασιακές εκδηλώσεις. Κεντρικό επιχείρημα αποτελεί το γεγονός πως η Ελληνική Επανάσταση ούσα πλήρως εργαλειοποιημένη τόσο από τις κατοχικές κυβερνήσεις όσο και από τις αντιστασιακές οργανώσεις χρησιμοποιήθηκε είτε για να αμβλύνει την αντίδραση της κοινωνίας και να κερδίσει την αποδοχή της είτε για να εξάρει τον αντιστασιακό αγώνα και να καταστεί σύμβολό του, αντίστοιχα.
Η εργασία διαρθρώνεται σε τέσσερα κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο αποτελεί το θεωρητικό πλαίσιο της μελέτης, όπου παρουσιάζεται το «πότε» και «πώς» εμφανίστηκαν και καθιερώθηκαν οι αναμνηστήριες τελετές. Ξεκινώντας από Τα κοινωνικά πλαίσια της μνήμης του Maurice Halbwachs (1925) και τη σχέση ατομικού και συλλογικού, περνάμε στην επιτελεστικότητα της μνήμης και την Επινόηση της παράδοσης των Eric Hobsbawm και Terence Ranger (1983), στις οποίες ανήκει και η επέτειος της 25ης Μαρτίου. Το δεύτερο κεφάλαιο συνιστά ένα μικρό χρονικό του εορτασμού της εθνικής επετείου από τη στιγμή της θέσπισής της έως και τον Μεσοπόλεμο, όπου προβάλλονται οι συνεχείς ανανοηματοδοτήσεις που εξέλαβε το 1821, οι οποίες αποτυπώθηκαν στις εορταστικές εκδηλώσεις. Στο τρίτο κεφάλαιο γίνεται μια εκτενής παρουσίαση του τυπικού του επίσημου εορτασμού μέσω του νόμιμου Τύπου, ενώ στη συνέχεια αναφορά γίνεται και στους -επίσημους- επετειακούς λόγους που αναπαρήχθησαν και τα διαγγέλματα που εξαγγέλθηκαν από τις κατοχικές κυβερνήσεις. Στο τέταρτο και τελευταίο κεφάλαιο γίνεται μια επίσης λεπτομερής αναφορά τόσο στις αντιστασιακές οργανώσεις όσο και στις εκδηλώσεις που αυτές πραγματοποίησαν την περίοδο 1942-1944 για να τιμήσουν την επέτειο της 25ης Μαρτίου, επανανοηματοδοτώντας με αυτόν τον τρόπο και το περιεχόμενό της.

Ιστορία

25η Μαρτίου, εθνική επέτειος, Κατοχή, Αντίσταση, επίσημος εορτασμός, αντιστασιακές εκδηλώσεις

Όχι

0

Όχι

107

100

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/2819484