Μονάδα:
Κατεύθυνση Ιστορία και Φιλοσοφία των Επιστημών και της ΤεχνολογίαςΒιβλιοθήκη Σχολής Θετικών Επιστημών
Ημερομηνία κατάθεσης:
2018-12-28
Συγγραφέας:
Πήχας Νεκτάριος
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Αντώνης Χατζημωυσής, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης
Πρωτότυπος Τίτλος:
Ο εξορισμός των ποιητών από την Ιδεώδη Πολιτεία του Πλάτωνα. Η πλατωνική κριτική και αξιολόγηση της ποίησης σε γνωσιοθεωρητικό, ηθικό και αισθητικό επίπεδο
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Ο εξορισμός των ποιητών από την Ιδεώδη Πολιτεία του Πλάτωνα. Η πλατωνική κριτική και αξιολόγηση της ποίησης σε γνωσιοθεωρητικό, ηθικό και αισθητικό επίπεδο
Περίληψη:
Με την ανά χείρας εργασία επιχειρείται η πραγμάτευση των πλατωνικών θέσεων, όπως αυτές προκύπτουν από την Πολιτεία, σχετικά με την έκπτωση της ποιητικής τέχνης και των δημιουργών της από την Ιδεώδη Πολιτεία. Η πιο διαδεδομένη και καθολικά αποδεκτή άποψη για τη στάση του φιλοσόφου της Ακαδημίας απέναντι στην ποίηση σχετίζεται με τον πρωτόγνωρο εξορισμό των ποιητών και κάθε ποιητικού δημιουργήματος από την Καλλίπολη. Ο Σωκράτης στην Πολιτεία αμφιβάλλει για την ποιότητα της ποίησης στην εποχή του και για την ικανότητά της να διαπλάθει ενάρετους πολίτες, με αποτέλεσμα να θέσει τον ίδιο του εαυτό απέναντι στον Όμηρο και τον Ησίοδο και να άρει με την επιχειρηματολογία του ένα ολόκληρο σύστημα παιδείας. Η φύση και η ουσία της ποίησης τίθεται εν αμφιβόλω και μελετάται κάθε πτυχή της. Η εμβριθής μελέτη από την πλευρά του πλατωνικού Σωκράτη αναδεικνύει από τη μία το σημαντικό ρόλο της ποίησης για την κοινωνία σύμφωνα με τη διαδεδομένη άποψη της εποχής του, αλλά από την άλλη τη μεγάλη επικινδυνότητα που μπορεί να ενέχει, ώστε να προκαλεί αρνητικές επιπτώσεις για την εύρυθμη λειτουργία της.
Σκοπό αυτής της εργασίας αποτελεί η ανάδειξη των πλατωνικών επιχειρημάτων για την ποίηση και τους ποιητές και η κριτική τους προσέγγιση με στόχο τη συμπερασματική κατάληξη της επικρότησης ή αμφισβήτησης του πλατωνικού εξορισμού. Η άποψη, ότι Πλάτωνας διάκειται αρνητικά απέναντι στον μιμητικό χαρακτήρα της ποίησης και στους μύθους που συνέθεταν ο Όμηρος, ο Ησίοδος και άλλοι ποιητές, δεν είναι πρωτοπόρα στην ιστορία της αισθητικής φιλοσοφίας. Για να πραγματευτώ την πλατωνική θέση περί εξορίας των ποιητών εστίασα το ενδιαφέρον μου κυρίως στο δεύτερο, τρίτο και δέκατο βιβλίο της Πολιτείας, όπου επισημαίνονται πλήθος επιχειρημάτων που δικαιολογούν την πλατωνική πρόκληση. Βέβαια, σε πολλά σημεία χρειάστηκε και η παράπεμψη σε χωρία άλλων πλατωνικών διαλόγων ώστε να επιτευχθεί η βέλτιστη και πιο σφερική κατανόηση των πλατωνικών ισχυρισμών. Τα πλατωνικά επιχειρήματα, που παρακινήθηκα για να δομήσω την εργασία μου, διακρίνονται σε τρία είδη, το γνωσιοθεωρητικό και μεταφυσικό, το ηθικό και ψυχολογικό και τέλος το αισθητικό. Παρ’ όλα αυτά η πολύπλευρη κριτική του Πλάτωνα δυσχεραίνει τη θέση μας να καταλήξουμε στο λόγο που ο Πλάτωνας στέκεται πολέμιος της ποίησης και δεν προτιμά τον εξορθολογισμό και την εξυγίανσή της, αλλά τον εξορισμό της. Ουσιαστικά, μπορεί ο φιλόσοφος να κατέληξε στο συμπέρασμα, ότι η ποίηση και οι ποιητές δεν έχουν θέση στην Πολιτεία του, αλλά δεν νομίζω ότι έγινε ξεκάθαρα φανερός ο λόγος που κατέληξε σε μία τόσο απόλυτη και προκλητική άποψη.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Θετικές Επιστήμες
Λοιπές θεματικές κατηγορίες:
Φιλοσοφία- Ψυχολογία
Λέξεις-κλειδιά:
πλατωνική φιλοσοφία, αρχαία αισθητική, ποίηση, Πολιτεία, εξορισμός ποιητών
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
23
