Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Γεράσιμος Σιάσος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Δημήτριος Τούσουλης, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Ελένη Κυρίτση, Καθηγήτρια, Τμήμα Νοσηλευτικής, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής
Περίληψη:
Εισαγωγή: Η συστηματική φλεγμονή αν και αποτελεί έναν ισχυρό προγνωστικό δείκτη για μελλοντικά καρδιαγγειακά συμβάματα στους ασθενείς με οξέα στεφανιαία επεισόδια, ωστόσο η ύπαρξη υποκλινικής φλεγμονής αποτελεί σημαντικό μεσολαβητή για την εξέλιξη της αθηρωμάτωσης στην σταθερή στεφανιαία νόσο και διάφοροι δείκτες, όπως η CRP, η IL – 6, το ICAM-1 και το NLR μπορούν να συνεισφέρουν στην διαστρωμάτωση κινδύνου.
Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνήσει αν η συστηματική φλεγμονή εκτιμώμενη με τους δείκτες φλεγμονής: αναλογία ουδετερόφιλα προς λεμφοκύτταρα (NLR), ενδοκυττάριο μόριο προσκόλλησης-1 (ICAM-1) και ιντερλευκίνη-6 (IL-6) σχετίζεται με την πρόγνωση ασθενών με σταθερή στεφανιαία νόσο μετά από αγγειοπλαστική.
Υλικό και Μέθοδος: Το δείγμα αποτέλεσαν 366 ασθενείς που υπεβλήθησαν σε προγραμματισμένη στεφανιογραφία και αγγειοπλαστική των στεφανιαίων αγγείων στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αθηνών, ηλικίας 25 έως 80 ετών. Οι ασθενείς μετά την έξοδό τους από το νοσοκομείο παρακολουθήθηκαν για 25–46 μήνες, α) για εκδήλωση ενός νέου ΟΣΣ, β) για εκδήλωση ενός νέου μη θανατηφόρου ΟΣΣ ή για νέα υποβολή σε στεφανιογραφία λόγω συμπτωματολογίας ή σύμφωνα με τις ενδείξεις, γ) για εκδήλωση ΟΣΣ ή υποβολή σε στεφανιογραφία σύμφωνα με τις ενδείξεις ή για άλλα καρδιαγγειακά συμβάματα ή μείζονες αιμορραγίες ή άλλες αιτίες.
Αποτελέσματα: Κατά την περίοδο της προοπτικής παρακολούθησης της μελέτης μας, επανανοσηλεύτηκαν για εκδήλωση ενός νέου ΟΣΣ το 3,9% των ασθενών. Οι ασθενείς αυτοί παρουσίασαν σημαντικά αυξημένες τιμές ICAM-1 συγκριτικά με τους ασθενείς που δεν νοσηλεύτηκαν (ICAM-1 389.87±126,64 vs. 249,79±99.07, p=0.02). Ο δείκτης NLR δεν εμφάνισε σημαντικές διαφορές στις τιμές, τόσο στους ασθενείς που νοσηλεύτηκαν, όσο και σε εκείνους που δεν νοσηλεύτηκαν (NLR 3,07±1,43 vs. 3,04±2,19, p=0,61), ενώ οι τιμές της IL-6 βρέθηκαν χαμηλότερες στους ασθενείς που νοσηλεύτηκαν συγκριτικά με τους ασθενείς που δεν νοσηλεύτηκαν (IL-6 2,94±1,50 vs. 3,45±3,22, p=0,73). Ακολούθως, το 29,7% των ασθενών που νοσηλεύτηκαν εκ νέου για μη θανατηφόρο ΟΣΣ ή για νέα υποβολή σε στεφανιογραφία λόγω συμπτωματολογίας ή σύμφωνα με τις ενδείξεις, η IL-6 παρουσίασε σημαντικά αυξημένες τιμές στους ασθενείς που νοσηλεύτηκαν έναντι των ασθενών που δεν νοσηλεύτηκαν (IL-6 4,64±4,55 vs. 2,71±1,60, p=0,02). Δεν παρουσιάστηκαν διαφορές όσον αφορά τις τιμές του NLR (3,13±1,16 vs. 3,06±2,72, p=0,57) και του ICAM-1 (275,39±112,54 vs. 250,66±103,08, p=0,30) στους ασθενείς που νοσηλεύτηκαν και σε εκείνους που δεν νοσηλεύτηκαν. Τέλος, το 37,4% των ασθενών που επανανοσηλεύτηκε για εκδήλωση ΟΣΣ ή υποβολή σε στεφανιογραφία σύμφωνα με τις ενδείξεις ή για άλλα καρδιαγγειακά συμβάματα ή μείζονες αιμορραγίες ή άλλες αιτίες, οι τιμές της IL-6 βρέθηκαν σημαντικά αυξημένες στους ασθενείς που νοσηλεύτηκαν συγκριτικά με τους ασθενείς ελεύθερων νοσηλειών (IL-6 4,25±4,21 vs. 2,66±1,33, p=0.04). Το NLR (3,19±1,98 vs. 3,01±2,37, p=0,34) και σε αυτήν την κατηγορία βρέθηκε να μην παρουσιάζει σημαντική διαφορά μεταξύ των ασθενών που νοσηλεύτηκαν εκ νέου και των ασθενών ελεύθερων νοσηλείας, όπως και το ICAM-1 (262,90±105,42 vs. 256,82±108,81, p=0,79).
Συμπεράσματα: Οι δείκτες φλεγμονής μπορούν να βοηθήσουν στην πρόβλεψη των καρδιαγγειακών συμβαμάτων, στην μακροπρόθεσμη πρόγνωσή τους και μπορούν να συνεισφέρουν στη διαστρωμάτωση του κινδύνου.
