Μονάδα:
Κατεύθυνση Θρόμβωση-Αιμορραγία-Ιατρική των μεταγγίσεωνΒιβλιοθήκη Επιστημών Υγείας
Ημερομηνία κατάθεσης:
2019-04-15
Συγγραφέας:
Σαμπάνης Νικόλαος
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Μαριάννα Πολίτου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Αναστάσιος Κριεμπάρδης, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Βιοϊατρικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής
Ειρήνη Γράψα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Οι διαταραχές της αιμόστασης στη Χρόνια Νεφρική Νόσο και ο ρόλος των εξωκυτταρίων μικροκυστιδίων
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Οι διαταραχές της αιμόστασης στη Χρόνια Νεφρική Νόσο και ο ρόλος των εξωκυτταρίων μικροκυστιδίων
Περίληψη:
Η Xρόνια Nεφρική Nόσος (ΧΝΝ) αποτελεί ένα παγκόσμιο πρόβλημα δημόσιας υγείας και επηρεάζει το 7% του πληθυσμού ενηλίκων άνω των 30 ετών και το 25-35% των ανθρώπων ηλικίας μεγαλύτερης των 65 ετών. Οι ασθενείς με ΧΝΝ χαρακτηρίζονται όχι μόνο από σημαντική ελάττωση του ρυθμού σπειραματικής διήθησης αλλά και από τη συνύπαρξη αρτηριακής υπέρτασης, σακχαρώδη διαβήτη, ενεργοποίησης του συμπαθητικού νευρικού συστήματος και του άξονα ρενίνης-αγγειοτενσίνης-αλδοστερόνης καθώς και αξιοσημείωτη αύξηση του κινδύνου εξέλιξης σε τελικού σταδίου χρόνια νεφρική ανεπάρκεια. Η μεγάλη συχνότητα ανεύρεσης ΧΝΝ στο γενικό πληθυσμό, η ακόμη μεγαλύτερη συχνότητά της σε ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο όπως και η συσχέτιση καθαυτής της ΧΝΝ με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο αποτέλεσε αντικείμενο μεγάλων κλινικών μελετών. Στη βάση αυτών των μελετών, η ΧΝΝ έχει πλέον αναδειχθεί σε παράγοντα υψηλής ολικής αλλά και καρδιαγγειακής νοσηρότητας και θνητότητας. Υπολογίζεται ότι σε ασθενείς με ΧΝΝ τα καρδιαγγειακά συμβάντα εμφανίζονται έως και 30 φορές συχνότερα σε σχέση με το γενικό πληθυσμό.
Επιπλέον, είναι ευρέως γνωστό, ότι η προοδευτική εξέλιξη της χρόνιας νεφρικής βλάβης συμπορεύεται με σημαντικές μεταβολές των επιμέρους παραμέτρων του μηχανισμού της αιμόστασης, με τελικό αποτέλεσμα τη διαμόρφωση μιας νέας εύθραυστης ισορροπίας μεταξύ προθρομβωτικών παραγόντων και παραγόντων που ευνοούν την αιμορραγία. Στα πρώιμα στάδια της ΧΝΝ εκφράζεται ένας ισχυρός προθρομβωτικός φαινότυπος ενώ σε προχωρημένα στάδια χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας η προθρομβωτική διάθεση συνυπάρχει με αυξημένο αιμορραγικό κίνδυνο. Το παράδοξο της συνύπαρξης αυτών των δύο αντικρουόμενων αιμοστατικών διαταραχών οφείλεται σε μεταβολές του αιμοστατικού ομοιοστατικού μηχανισμού που αφορούν στην ισορροπία μεταξύ των παραγόντων πήξης και των φυσικών τους αναστολέων, στην ισορροπία του ινωδολυτικού συστήματος, στα έμμορφα στοιχεία του αίματος και στην ακεραιότητα του αγγειακού τοιχώματος.
Είναι αξιοσημείωτο ότι η προοδευτικά συντελούμενη αναρρύθμιση του αιμοστατικού μηχανισμού λαμβάνει χώρα εντός ενός εξαιρετικά τοξικού μικροπεριβάλλοντος. Το περιβάλλον αυτό χαρακτηρίζεται από τη συσσώρευση πληθώρας ουραιμικών τοξινών, την παρουσία μεταβολικών διαταραχών καθώς και την εκτροπή της οξεοβασικής ισορροπίας και της υδρικής κατάστασης του οργανισμού. Ο αναδυόμενος ρόλος των ουραιμικών τοξινών στην αιμόσταση αποτυπώνεται στην πρόσφατη εισαγωγή του όρου «metabolome» (θρομβομεταβολισμός), ο οποίος υποδηλώνει τον προθρομβωτικό ρόλο των ενδιαμέσων προϊόντων του μεταβολισμού στο μηχανισμό της πήξης, κατά αναλογία με τον όρο θρομβοφλεγμονή που χαρακτηρίζει τις διαδικασίες αθηροσκλήρωσης.
Η εγκατάσταση αυτής της νέας επισφαλούς ισορροπίας μπορεί εύκολα να εκτραπεί είτε προς την εμφάνιση ενός θρομβωτικού επεισοδίου, είτε ενός σοβαρού και δυνητικά θανατηφόρου αιμορραγικού επεισοδίου, με τελικό αποτέλεσμα τη σημαντική αύξηση της νοσηρότητας και θνητότητας των ασθενών. Η εμφάνιση ενός θρομβωτικού ή αιμορραγικού επεισοδίου σε έναν ασθενή στην πορεία του χρόνου είναι απρόβλεπτη. Αντίστοιχα απρόβλεπτες είναι και οι εκδηλώσεις των επεισοδίων αυτών μεταξύ διαφορετικών ασθενών ιδίου σταδίου ΧΝΝ. Η αιτιολογία αυτής της μεγάλης ετερογένειας δεν έχει διευκρινισθεί με ακρίβεια αλλά συσχετίζεται με την πολυπαραγοντική παθογένεια και τις πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις των σηματοδοτικών μονοπατιών που εμπλέκονται στη λειτουργία του ενδοθηλίου, των παραγόντων πήξης, του ινωδολυτικού συστήματος και των έμμορφων στοιχείων του αίματος.
Η εισαγωγή στην καθημερινή κλινική πράξη νέων αντιπηκτικών και αντιαιμοπεταλιακών παραγόντων έχει επικαιροποιήσει τον αυξημένο αιμορραγικό κίνδυνο των ασθενών με έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας. Τα αιμορραγικά συμβάντα αναφέρονται σε ποσοστά που κυμαίνονται από 40-50% επί του συνόλου των ασθενών με ΧΝΝ και στο 24% των ασθενών υπό αιμοκάθαρση. Η έκφραση ενός αιμορραγικού φαινοτύπου παθογενετικά θεωρείται αποτέλεσμα της συνεργιστικής δράσης πολλών παραγόντων και περιλαμβάνει εκτός της διαταραγμένης φαρμακοκινητικής των αντιπηκτικών και αντιαιμοπεταλιακών φαρμάκων, διαταραχές της λειτουργικότητας των αιμοπεταλίων, αλλαγές των πολύπλοκων αλληλεπιδράσεών τους με το αγγειακό τοίχωμα και πρωτίστως τη συνυπάρχουσα χρόνια νεφρογενή αναιμία.
Όσον αφορά στην εκδήλωση ενός ισχυρού προθρομβωτικού φαινοτύπου είναι γεγονός ότι η γένεση θρομβίνης αποτελεί το επίκεντρο των δυσμενών καρδιαγγειακών συμβάντων που αποτελούν την κύρια αιτία νοσηρότητας και θνητότητας αυτών των ασθενών. Ως εκ τούτου, η θρόμβωση αντιπροσωπεύει το καταληκτικό σημείο και όχι ένα απλό επιφαινόμενο στην πορεία της ΧΝΝ και αφορά είτε στο φλεβικό είτε στο αρτηριακό σκέλος της κυκλοφορίας. Οι υποκείμενοι παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί θρόμβωσης στο ουραιμικό μικροπεριβάλλον είναι πολύπλοκοι και έχουν αποτελέσει επίκεντρο της επιστημονικής έρευνας τις τελευταίες δεκαετίες. Η αναγνώριση νέων σηματοδοτικών μονοπατιών ενεργοποίησης του μηχανισμού της πήξης και η μελέτη του ρόλου των εξωκυτταρίων μικροκυστιδίων ως εναλλακτικής πλατφόρμας γένεσης θρομβίνης αλλά και διακυτταρικής επικοινωνίας αναδύονται πλέον μοναδικοί και αξιόπιστοι προγνωστικοί βιοδείκτες καρδιαγγειακής νόσου καθώς και ελπιδοφόροι θεραπευτικοί στόχοι.
Σκοπός της παρούσας πτυχιακής εργασίας είναι η συστηματική ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας σχετικά με τις αιμοστατικές διαταραχές που επισυμβαίνουν κατά την πορεία της ΧΝΝ και οδηγούν στην εγκατάσταση μιας νέας επισφαλούς ισορροπίας καθώς και του ρόλου των εξωκυτταρίων μικροκυστιδίων ως προθρομβωτικών παραγόντων σε αυτή τη διαδικασία. Επιπρόσθετα, θα περιγραφούν αναλυτικά οι συσχετίσεις των εξωκυτταρίων μικροκυστιδίων με τις διαδικασίες αθηροσκλήρωσης και ειδικότερα την ουραιμική αθηροθρόμβωση, η οποία αποτελεί την κύρια υποκείμενη αιτία των καρδιαγγειακών νοσημάτων σε ασθενείς με ΧΝΝ.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Επιστήμες Υγείας
Λέξεις-κλειδιά:
Χρόνια Νεφρική Νόσος, Ουραιμικές τοξίνες, Αιμοκάθαρση, Αιμόσταση, Μικροκυστίδια, Καρδιαγγειακός κίνδυνος, Θρόμβωση
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
212
