Μονάδα:
Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης (ΙΦΕ - πρώην ΜΙΘΕ)Βιβλιοθήκη Σχολής Θετικών Επιστημών
Ημερομηνία κατάθεσης:
2019-05-29
Συγγραφέας:
Ναλπαντίδου Σόνια
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Γεώργιος Δελλής, καθηγητής Νομικής Σχολής/ ΕΚΠΑ,
Αντώνης Μακρυδημήτρης, Καθηγητής Τμήματος Πολιτκής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης/ΕΚΠΑ,
Ήβη- Αγγελική Μαυρομούστακου, Καθηγήτρια Τμήματος Πολτικής Επιστήμης, Πανεπι-στήμιο Κρήτης,
Ευαγγελία Μπάλτα, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Διοικητικής Επιστήμης, Πάντειο Πα-νεπιστήμιο,
Πέτρος Γέμτος, Ομότιμος Καθηγητής ΙΦΕ/ΕΚΠΑ, μέλος 3 μελοὐς,
Πέτρος Παραράς, Ομότιμος Καθηγητής Νομικής Σχολής/ ΔΠΘ μέλος 3 μελούς,
Αριστείδης Χατζής, Καθηγητής ΙΦΕ/ΕΚΠΑ Κύριος, Επιβλέπων καθηγητής, μέλος 3μελούς.
Πρωτότυπος Τίτλος:
Η ανάλυση των επιπτώσεων των κανονιστικών ρυθμίσεων, Συγκριτική επισκόπηση και η περίπτωση της Ελλάδας
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Η ανάλυση των επιπτώσεων των κανονιστικών ρυθμίσεων, Συγκριτική επισκόπηση και η περίπτωση της Ελλάδας
Περίληψη:
Η ανάλυση κανονιστικών επιπτώσεων αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο διαμόρφωσης πολιτικής στα πλαίσια των προγραμμάτων της κανονιστικής μεταρρύθμισης ή της κα-λής νομοθέτησης που έχουν αναπτυχθεί σε πολλές χώρες παγκοσμίως. Προσφέρει βοήθεια στη λήψη αποφάσεων, χωρίς να υποκαθιστά την κρίση του νομοθέτη, παρέ-χοντας πληροφορίες στους κατέχοντες τη νομοθετική πρωτοβουλία, με τον υπολογισμό του αναμενόμενου οφέλους και κόστους και της διακινδύνευσης σε οικονομικό, κοινω-νικό και περιβαλλοντικό επίπεδο. Πρόκειται για μια προσέγγιση που βασίζεται στην οι-κονομική ανάλυση του δικαίου και έχει σκοπό να διασφαλίσει ότι οι αποφάσεις για την υλοποίηση μιας νομοθετικής πρωτοβουλίας βασίζονται σε εμπειρικά στοιχεία και σε εμπεριστατωμένη ανάλυση επιλογών.
Η διατριβή αυτή επιδιώκει να αναλύσει την «γέννηση» και την εξέλιξη της ανάλυσης επιπτώσεων στην Ελλάδα, εξετάζοντας τις θεωρίες που συνετέλεσαν στη γέννησή της και αναλύοντας τη θέση της στο διεθνές σκηνικό. Συγκεκριμένα, εξετάστηκε ο σκοπός της ρύθμισης εν γένει και οι διάφορες σχετικές θεωρίες της ρύθμισης, από τη θεωρία του δημοσίου συμφέροντος έως την οικονομική θεωρία. Οι θεωρίες αυτές επιχείρησαν να απαντήσουν στο φαινομενικά απλό ερώτημα 'γιατί υπάρχουν ρυθμίσεις;'.
Στη συνέχεια, εξετάστηκαν τα πιο αξιόλογα συστήματα παγκοσμίως, ξεκινώντας από το πρωτοπόρο σύστημα των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής που ήδη από την δε-καετία του 1970 ξεκίνησαν οι πρώτες προσπάθειες ανάλυσης του αντίκτυπου των ρυθ-μίσεων. Συνεχίζοντας με την σημαντική συνδρομή του ΟΟΣΑ στην ανάλυση επιπτώ-σεων με το σύστημα της κανονιστικής μεταρρύθμισης, τις αξιολογήσεις των συστημά-των των διαφόρων κρατών και τη διάχυση των καλών πρακτικών. Επίσης, αναλύθηκε το σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδίως της Ευρωπα-ϊκής Επιτροπής.
Έπειτα μεταφερόμαστε στην Ελλάδα. Η κατάσταση στη Ελλάδα από παλαιότερα επί-τεινε την ανάγκη δημιουργίας ενός θεσμικού πλαισίου για τον έλεγχο της ποιότητας των νομοθετικών και κανονιστικών ρυθμίσεων ή αλλιώς για την καλύτερη νομοθέτηση. Πριν από την πρωτοφανή κρίση στην οποία βρίσκεται η χώρα μας οι ελληνικές κυβερ-νήσεις έθεσαν από την αρχή ως στόχο την υιοθέτηση ενός φιλόδοξου συστήματος ex ante υπολογισμού των συνεπειών των ρυθμίσεων. Εντέλει, η εισαγωγή ενός αρκετά φιλόδοξου συστήματος έγινε το 2012 με νόμο, μετά από το πρώτο βήμα το 2006, την υιοθέτηση μιας εγκυκλίου του Πρωθυπουργού και την τροποποίηση του Κανονισμού της Βουλής το 2010.
Σύμφωνα με τις επιταγές πλέον του νόμου, κάθε νέος νόμος θα πρέπει να συνοδεύεται από ειδική ανάλυση η οποία θα καταδεικνύει τις επιπτώσεις που θα έχουν οι συγκε-κριμένες ρυθμίσεις στην αγορά και στην οικονομία αλλά και στην κοινωνία, το περι-βάλλον, τη δημόσια διοίκηση και την απονομή δικαιοσύνης γενικότερα. Θα καταρτίζεται δηλαδή μία έκθεση η οποία θα περιγράφει λεπτομερώς τα οφέλη (και κυρίως) τις ζη-μιές κάθε νομοθετικής πρωτοβουλίας για την οικονομία της χώρας.
Στη συνέχεια αναλύθηκαν 130 εκθέσεις από την περίοδο 2010-2012 βάσει μιας κάρτας ελέγχου (scorecard), μέσω της οποίας εξετάστηκαν η μεθοδολογία και τα δεδομένα των εκθέσεων. Η ποιότητα των εκθέσεων εκτιμήθηκε, οι αδυναμίες του συστήματος έ-γιναν πρόδηλες και προτάσεις βελτίωσης κατατέθηκαν βάσει των αποτελεσμάτων της κάρτας ελέγχου, των εμπειριών άλλων κρατών και των συστάσεων του ΟΟΣΑ για την Ελλάδα.
H μεταρρύθμιση του 2012 ήταν ένα σημαντικό βήμα προς την σωστή κατεύθυνση αλλά χρειάζονται επιπλέον μέτρα για να θεωρηθεί αυτή η μεταρρύθμιση ως επιτυχής, καθι-στώντας το σύστημα πιο αναλογικό και πιο ωφέλιμο στάδιο χάραξης πολιτικής. Η ανά-λυση επιπτώσεων θα πρέπει να εισέλθει, και μέσω της αναθεώρησης του συστήματος, σε ένα συνεχή κύκλο διαμόρφωσης πολιτικής, με στάδια όπως η παρακολούθηση και η αξιολόγηση, ώστε να δημιουργήσουμε και στην Ελλάδα μια τεχνολογία κατασκευής ρυθμίσεων που λαμβάνει υπόψη τα διδάγματα της οικονομικής ανάλυσης δικαίου, την γνώση, την εμπειρία και τις διεθνείς πρακτικές, αλλά με ένα πιο αναλογικό και στοχευ-μένο σύστημα σύμφωνα με τις ανάγκες και τις συνθήκες της ελληνικής πραγματικότη-τας.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Θετικές Επιστήμες
Λέξεις-κλειδιά:
ανάλυση κανονιστικών επιπτώσεων, οικονομική ανάλυση δικαίου, κανονιστική μεταρρύθμιση, καλή νομοθέτηση
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
3
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
420
Αρχείο:
Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.
Διδακτορικό Ναλπαντίδου .pdf
3 MB
Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.
