Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Κ. Καρτερολιώτης, Καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Μ. Κοσκολού, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Ν. Σταύρου, Επίκουρος Καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Περίληψη:
Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η κατασκευή ενός έγκυρου και αξιόπιστου οργάνου μέτρησης της γνωσιακής ετοιμότητας των καθηγητών Φυσικής Αγωγής (Φ.Α.) στην αντιμετώπιση επειγόντων περιστατικών στα σχολεία. Επιπλέον στόχοι της έρευνας ήταν να εξεταστούν: (α) το ποσοστό των καθηγητών Φ.Α. που έχει επαρκή γνώση στην αντιμετώπιση των επειγόντων περιστατικών, (β) το επίπεδο επάρκειας του σχολείου όσον αφορά τη δυνατότητα παροχής κατάλληλης υποδομής για την αντιμετώπιση των περιστατικών, (γ) η σχέση ηλικίας, φύλου και μορφωτικού επιπέδου των καθηγητών Φ.Α. με την επάρκεια γνώσεων στην αντιμετώπιση επειγόντων περιστατικών και (δ) το ποσοστό εκδήλωσης επιθυμίας από τους καθηγητές Φ.Α. για περαιτέρω επιμόρφωση στις πρώτες βοήθειες. Το συνολικό δείγμα αποτελούνταν από 161 καθηγητές Φ.Α. (85 άντρες και 76 γυναίκες), με μέσο όρο ηλικίας 51.83 έτη (SD=5.20), που υπηρετούσαν σε σχολεία Δημόσιας εκπαίδευσης, του Νομού Αττικής. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ένα σύνολο ερωτημάτων που αποτελούνταν από δύο μέρη. Το βασικό μέρος του οργάνου μέτρησης αποτελούνταν από τα ερωτήματα που αξιολογούσαν τη γνωσιακή ετοιμότητα των καθηγητών Φ.Α. για την αντιμετώπιση επειγόντων περιστατικών. Επίσης, στο όργανο μέτρησης περιλαμβάνονταν ερωτήματα που αφορούσαν στα δημογραφικά χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων και ερωτήσεις που σχετίζονταν με την προηγηθείσα επιμόρφωση των καθηγητών Φ.Α. στην παροχή πρώτων βοηθειών. Επιπλέον, οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν την Κλίμακα Κοινωνικής Επιθυμητότητας ως μέρος της διαδικασίας εγκυροποίησης του υπό κατασκευή οργάνου μέτρησης.
Οι βασικές στατιστικές αναλύσεις των δεδομένων για τον έλεγχο της εγκυρότητας του ερωτηματολογίου περιελάμβαναν: (α) διερευνητική παραγοντική ανάλυση, (β) επιβεβαιωτική παραγοντική ανάλυση, (γ) μέθοδο διαφοράς ομάδων. Για τον έλεγχο της αξιοπιστίας του ερωτηματολογίου χρησιμοποιήθηκε ο δείκτης εσωτερικής συνέπειας Cronbach alpha.
Με βάση τα αποτελέσματα της διερευνητικής ανάλυσης, υποστηρίχθηκε η ύπαρξη πέντε παραγόντων με τις ερωτήσεις του ερωτηματολογίου να ομαδοποιούνται στους ακόλουθους πέντε παράγοντες: «αντιμετώπιση διαστρεμμάτων, «αντιμετώπιση καταγμάτων», «αντιμετώπιση καρδιακής ανακοπής», «αντιμετώπιση αιμορραγίας» και «βελτίωση γνώσεων στις πρώτες βοήθειες».
Τα αποτελέσματα της επιβεβαιωτικής παραγοντικής ανάλυσης, μέσω των δεικτών καλής προσαρμογής (NNFI, CFI, RMSEA), παρείχαν περαιτέρω υποστήριξη στην αποδεκτή προσαρμογή του μοντέλου των πέντε παραγόντων όπως αυτή αρχικά υποστηρίχθηκε στη διερευνητική παραγοντική ανάλυση. Επίσης, ο συντελεστής εσωτερικής συνέπειας Cronbach α υποστήριξε την αξιοπιστία των παραγόντων του ερωτηματολογίου με τις τιμές των παραγόντων να κυμαίνονται άνω του .85.
Mε βάση τα ευρήματα της παρούσας έρευνας το φύλο και η ηλικία των καθηγητών Φ.Α. δεν εμφανίζουν σημαντικές διαφορές όσον αφορά στις γνώσεις τους στην παροχή πρώτων βοηθειών. Ωστόσο, φαίνεται ότι η προηγηθείσα επιμόρφωση των καθηγητών Φ.Α. επηρεάζει θετικά την ικανότητα διαχείρισής τους σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, όπου το θετικό στοιχείο είναι το γεγονός ότι διακρίνεται έντονα η επιθυμία από την πλευρά των καθηγητών Φ.Α. για περαιτέρω επιμόρφωση. Η σημασία της επιμόρφωσης και ενημέρωσης των καθηγητών Φ.Α. ενισχύεται από την αυξημένη συχνότητα των λανθασμένων απαντήσεων όσο αυξάνονταν η σοβαρότητα του περιστατικού που καλούνταν να αντιμετωπίσουν. Τέλος, σύμφωνα με τις απαντήσεις των συμμετεχόντων παρατηρείται ότι τα περιστατικά που αντιμετωπίζουν συχνότερα αφορά περιστατικά διαστρεμμάτων, καταγμάτων και αιμορραγίας και λιγότερο περιστατικά καρδιακής ανακοπής.
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι το ερωτηματολόγιο διακρίνεται από αποδεκτές ψυχομετρικές ιδιότητες όσον αφορά στις μετρήσεις της εγκυρότητας και αξιοπιστίας του, και επομένως φαίνεται να αποτελεί κατάλληλο όργανο μέτρησης για την αξιολόγηση της γνωσιακής ετοιμότητας των καθηγητών Φ.Α. στην αντιμετώπιση επειγόντων περιστατικών στα σχολεία.
Λέξεις-κλειδιά:
καθηγητές Φυσικής Αγωγής, πρώτες βοήθειες, συχνότητα τραυματισμών, εξοπλισμός στα σχολεία
