Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Γιαλεράκη Αργυρή, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Τραυλού Ωραιάνθη, Ομότιμη Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Κωνσταντόπουλος Κωνσταντίνος, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Η θρομβωτική θρομβοπενική πορφύρα (ΘΘΠ) αποτελεί σύνδρομο που ανήκει στις θρομβωτικές μικροαγγειοπάθειες. Χαρακτηρίζεται κυρίως από θρομβοπενία, μικροαγγειοπαθητική αιμολυτική αναιμία και παρουσία σχιστοκυττάρων, αλλά και πυρετό, νεφρική ανεπάρκεια και νευρολογικές εκδηλώσεις. Υποκείμενος μηχανισμός είναι η παρουσία αντισωμάτων έναντι της ADAMTS-13. Η αντιμετώπιση του συνδρόμου περιλαμβάνει πλασμαφαιρέσεις και ανοσοκατασταλτικά, όπως τα κορτικοειδή και η ριτουξιμάμπη. Σκοπός της εργασίας είναι η βιβλιογραφική ανασκόπηση των δεδομένων που αφορούν στην επιδημιολογία, παθοφυσιολογική βάση, εργαστηριακό έλεγχο και αντιμετώπιση της ΘΘΠ. Επίσης, η εκτίμηση των αποτελεσμάτων από τη μέτρηση της δραστικότητας της ADAMTS-13, του ανασταλτή της και των επιπέδων του διαλυτού υποδοχέα της IL-2, σε οξεία φάση της νόσου και στην περίοδο ύφεσης. Αξιολογήθηκαν τα δημογραφικά χαρακτηριστικά 64 ασθενών με ΘΘΠ που παρακολουθούνται στο ΓΝΑ «Λαϊκό», από τα μέσα του 1980 μέχρι σήμερα. Προσδιορίστηκαν η δραστικότητα της ADAMTS-13 και του ανασταλτή της σε 56 ασθενείς, στην οξεία φάση του συνδρόμου και στην ύφεση. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν ήταν η FRET (fluorescence resonance energy transfer) και η ποσοτική ανοσοενζυμική τεχνική ανίχνευσης ανθρώπινων αυτοαντισωμάτων (IgG) έναντι της ADAMTS-13, αντίστοιχα. Τέλος, σε 11 ασθενείς, και στην οξεία φάση και στην ύφεση, μετρήθηκαν τα επίπεδα του διαλυτού υποδοχέα IL-2 με ποσοτική τεχνική ανοσοπροσδιορισμού τύπου σάντουιτς. Οι 56 ασθενείς με ΘΘΠ χωρίστηκαν σε 2 ομάδες, οι 35 που εμφανίζουν υποτροπιάζουσα ΘΘΠ (ομάδα Α) και οι 21 χωρίς υποτροπές (ομάδα Β). Στην οξεία φάση της πρώτης ομάδας οι 29 είχαν δραστικότητα ADAMTS-13 <15% (οι 18/25, <5%). Στους υπόλοιπους 5 ασθενείς η δραστικότητα του ενζύμου ήταν 15%-30%. Θετικό ανασταλτή έναντι της ADAMTS-13 (>15 U/mL) είχαν οι 29 από τους 35 ασθενείς. Στην ύφεση, οι 30, παρουσίασαν δραστικότητα ADAMTS-13 >30%. Στους υπόλοιπους 5 ασθενείς η δραστικότητα του ενζύμου ήταν 15%-30%. Αρνητικό ανασταλτή είχαν οι 22 από τους 35 ασθενείς. Στην οξεία φάση της δεύτερης ομάδας (Ν=21), οι 18 είχαν δραστικότητα ADAMTS-13 <15% (οι 15/18 <5%). Θετικό ανασταλτή είχαν οι 18 από τους 21 ασθενείς. Στην ύφεση, αντίστοιχα, οι 20 είχαν δραστικότητα ADAMTS-13 >30% (οι 14, >65%). Αρνητικό ανασταλτή είχαν τα 2/3 των ασθενών (Ν=14). Δύο ασθενείς είχαν τιμές ανασταλτή στη γκρίζα ζώνη (12-15 U/mL), ενώ 5 ασθενείς είχαν θετικό ανασταλτή (>15U/mL). Ελέγχθηκαν τα επίπεδα sIL-2Ra σε 11 ασθενείς τόσο στην οξεία φάση όσο και σε ύφεση. Όλοι οι ασθενείς είχαν υψηλότερες τιμές σε σχέση με την ομάδα control, (p=0.024 και p=0.059, αντίστοιχα). Τα αποτελέσματα συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό με τη διεθνή βιβλιογραφία, (οξεία φάση της ΘΘΠ, δραστικότητα ADAMTS-13 βρίσκεται <10%, και ισχυρή παρουσία του ανασταλτή της. Αντίστοιχα, την ύφεση, η ADAMTS-13 είναι >65%, ενώ δεν ανιχνεύονται αντι-ADAMTS-13 αντισώματα). Η δημιουργία ενός ατομικού προφίλ για τις ανωτέρω παραμέτρους, καθώς και η μελέτη των πολυμερών του vWF θα βοηθήσουν στην καλύτερη κατανόηση του συνδρόμου, τη βελτιστοποίηση της πρόγνωσης και τη χάραξη εξατομικευμένης θεραπευτικής στρατηγικής. Όσον αφορά τον sIL-2Ra, η περαιτέρω ανάλυση δεδομένων σε μεγαλύτερο πληθυσμό ασθενών, ίσως αποτελέσει ένα επιπλέον εργαλείο για την καλύτερη αντιμετώπιση της ΘΘΠ.
Λέξεις-κλειδιά:
Θρομβωτική Θρομβοπενική Πορφύρα, ADAMTS-13, Ανασταλτής ADAMTS-13, Πολυμερή vWF, Προπεπτίδιο vWF, Οροδιαλυτός υποδοχέας IL-2
