Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Σεραφείμ Πούλος, Καθηγητής Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος ΕΚΠΑ
Εμμανουήλ Δασενάκης, Καθηγητής Τμήματος Χημείας ΕΚΠΑ
Σοφιανός Σαράντης, Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Φυσικής ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Κατά τον πλουν του Ω/Κ “ΑΙΓΑΙΟ” του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. στο Σαρωνικό κόλπο τον Οκτώβριο 2017 συλλέχθησαν δείγματα επιφανειακών ιζημάτων και νερού και πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις θερμοκρασίας, αλατότητας, ανωμαλίας πυκνότητας, συγκέντρωσης οξυγόνου, εκπομπής ακτινοβολίας και φθορισμού του νερού με CTD. Τα περισσότερα από τα 17 επιφανειακά ιζήματα χαρακτηρίζονται κοκκομετρικά ως αμμούχοι πηλοί (sM) και τα υπόλοιπα ως πηλοί (Μ). Οι τιμές Mz τους κυμαίνονται από 4,18 φ μέχρι 7,74 φ, παρουσιάζουν φτωχή ως πολύ φτωχή ταξινόμηση (σΙ: 1,85 - 2,67 φ), όντας είτε σχεδόν συμμετρικά είτε με θετική ή πολύ θετική λοξότητα (SKI: από -0,01 φ έως +0,75 φ). Ακόμη, τα ιζήματα κατατάσσονται ως πλατύκυρτα ή/και μεσόκυρτα αφού η KG παίρνει τιμές από +0,67 φ έως 1,11 φ, με εξαίρεση το δείγμα από τη θέση EL3 στον κόλπο της Ελευσίνας, που είναι λεπτόκυρτο. Με βάση τις μετρήσεις του CTD κατασκευάζονται διαγράμματα κατακόρυφης και οριζόντιας κατανομής των παραμέτρων (με χρήση του ODV) ενώ γίνεται και μια συγκριτική μελέτη με αντίστοιχα διαγράμματα για τα δείγματα, που συλλέχθησαν το Μάρτιο 2017. Η στήλη του νερού τον Οκτώβριο 2017 αποτελείται από ένα επιφανειακό στρώμα μέχρι τα 60 m, που βρίσκεται πάνω από το εποχιακό θερμοκλινές (στον κόλπο της Ελευσίνας το θερμοκλινές βρίσκεται σε 20 - 25 m), που με τη σειρά του κάθεται πάνω σε ένα στρώμα ετήσιου θερμοκλινούς (70 - 120 m). Τα βαθιά νερά φθάνουν μέχρι τα 405 m. Το Μάρτιο διακρίνουμε ένα επιφανειακό στρώμα μέχρι το βάθος των 10 - 15 m, υπερκείμενο του πυκνοκλινούς/θερμοκλινούς, που φθάνει μέχρι περίπου τα 30 m και το οποίο κάθεται πάνω σε ένα μεταβατικό στρώμα ως τα 120 - 130 m. Από αυτό το βάθος και μέχρι τον πυθμένα (βάθος 407 m) βρίσκεται το στρώμα των βαθιών υδάτων. Στην επιφάνεια, οι συγκεντρώσεις του SPM κυμαίνονται από 5,39 mg/L μέχρι 8,66 mg/L, σε ενδιάμεσα βάθη μεταξύ 5,83 mg/L και 7,25 mg/L και κοντά στον πυθμένα από 5,70 mg/L μέχρι 15,98 mg/L. Η συσχέτιση μετρήσεων εκπομπής ακτινοβολίας – SPM είναι καλή κοντά στον πυθμένα με τιμές R=0.61 - 0.88. Η ταχύτητα καθίζησης των κόκκων στα ιζήματα του Σαρωνικού κόλπου υπολογίζεται από 0,002 cm/s μέχρι 0,28 cm/s, που σημαίνει ότι οι κόκκοι χρειάζονται από λιγότερο από μία ημέρα έως και 118 περίπου ημέρες για να καθιζήσουν. Προκειμένου τα ιζήματα του πυθμένα να επαναιωρηθούν, θα πρέπει η σταθερά συσχέτισης Shields θ να παίρνει τιμές 0,18 - 2,2, οι οποίες αντιστοιχούν σε θαλάσσια ρεύματα κοντά στον πυθμένα με ταχύτητα 0,40 - 0,50 m/s για τραχύτητα πυθμένα (ks) ίση με τη γραφική μέση τιμή της διαμέτρου των κόκκων (Mz) και 0,24 - 0,26 m/s για ks = 1 cm.
Λέξεις-κλειδιά:
Ιζήματα, CTD, SPM, καθίζηση, επαναιώρηση
