Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Βασίλειος-Χρήστος Ναούμ, Διδάκτωρ, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομική, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Περίληψη:
Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις αναμφίβολα αποτελούν ένα βασικό δίαυλο επικοινωνίας των επιχειρήσεων με τους διάφορους τρίτους, οι οποίοι έχουν ανάγκη να πληροφορηθούν σχετικά με τη Διαχείριση και τη Διοίκηση των εταιρικών υποθέσεων, τις επιδόσεις, τις προοπτικές και, γενικότερα, οτιδήποτε αφορά την επιχειρηματική οντότητα και άπτεται του κοινού ενδιαφέροντος.
Ύστερα από το ξέσπασμα μεγάλων σκανδάλων, όπως της Enron, της Parmalat, της Xerox κ.λπ. έχει τεθεί ένα μείζον θέμα αξιοπιστίας και εγκυρότητας των χρηματοοικονομικών καταστάσεων που καταρτίζουν οι Διοικήσεις των εταιρειών, προκειμένου να πληροφορήσουν τους ενδιαφερόμενους «εξωτερικούς χρήστες» για την πορεία και την εξέλιξη των οικονομικών μεγεθών των επιχειρήσεών τους.
Στη παρούσα εργασία θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε το φαινόμενο της παραποίησης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, θα εξετάσουμε τα κίνητρα και τις συνέπειες, θα διερευνήσουμε τα υποδείγματα-μοντέλα που έχουν αναπτυχθεί προκειμένου να ανιχνευθούν τα παραποιημένα στοιχεία και θα διερευνήσουμε τη δεκαετία 2005-2014, στο χώρο των ελληνικών επιχειρήσεων, εάν και κατά πόσον υπήρξαν επιχειρήσεις που υιοθέτησαν πρακτικές χειραγώγησης των αποτελεσμάτων τους.
Συγκεκριμένα η εργασία μας αποτελείται από τέσσερα (4) κεφάλαια: Στο πρώτο κεφάλαιο αναφερόμαστε στον ορισμό των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, στο ρόλο και το σκοπό που επιτελούν, στα στοιχεία που τις συνθέτουν, στους χρήστες στους οποίους απευθύνονται, καθώς και στην ποιότητα των πληροφοριών που πρέπει να παρέχουν.
Στο δεύτερο κεφάλαιο προσεγγίζουμε την έννοια της ανάλυσης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, τα είδη και τις μεθόδους ανάλυσης, με ιδιαίτερη έμφαση στην ανάλυση με αριθμοδείκτες.
Στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζουμε το φαινόμενο της παραποίησης των οικονομικών καταστάσεων, ανατρέχοντας στην υπάρχουσα επιστημονική βιβλιογραφία, προσεγγίζοντας τις έννοιες, τους σκοπούς και τα κίνητρα. Επίσης, αναφερόμαστε στις ενδείξεις, τους τρόπους και τις πρακτικές χειραγώγησης. Συμπεριλαμβάνουμε αναφορές σε εταιρείες που καταδικάστηκαν για απάτη λόγω χειραγώγησης και παραποίησης των οικονομικών καταστάσεων. Κάνουμε ιδιαίτερη αναφορά στα υποδείγματα-μοντέλα που έχουν αναπτυχθεί για τον εντοπισμό των παραποιημένων οικονομικών καταστάσεων και, προς το τέλος του κεφαλαίου, επισκοπούμε την υπάρχουσα επιστημονική βιβλιογραφία που εξετάζει την ανάπτυξη του φαινομένου στο χώρο των ελληνικών επιχειρήσεων.
Στο τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζουμε την εμπειρική έρευνα σύμφωνα με την οποία επιλέξαμε ένα δείγμα 44 βιομηχανικών επιχειρήσεων, από ένα σύνολο 6.800 περίπου, που απαρτίζουν 23 κλάδους της ελληνικής οικονομίας, και αναλύσαμε τις χρηματοοικονομικές τους καταστάσεις κατά τη δεκαετία 2005-2014. Καταρτίσαμε συγκεκριμένους χρηματοοικονομικούς δείκτες, όπως αποθέματα/πωλήσεις, σύνολο υποχρεώσεων/σύνολο ενεργητικού, το z-score του Altman, εφαρμόσαμε το υπόδειγμα Beneish και, εν συνεχεία, το υπόδειγμα Jones, προκειμένου να καταλήξουμε στα συμπεράσματά μας. Ύστερα από την επεξεργασία του δείγματος διαπιστώσαμε ότι το 66% των εταιρειών κατά τη δεκαετία 2005-2014 παρουσιάζει σοβαρές ενδείξεις υιοθέτησης πρακτικών χειραγώγησης των αποτελεσμάτων τους.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Κοινωνικές, Πολιτικές και Οικονομικές επιστήμες
Λέξεις-κλειδιά:
xρηματοοικονομική λογιστική, διαχείριση κερδών, απάτη, δεδουλευμένα, χρηματοοικονομικοί δείκτες, ισολογισμός.
