Μονάδα:
Τομέας Υγείας - Μητέρας - ΠαιδιούΒιβλιοθήκη Επιστημών Υγείας
Ημερομηνία κατάθεσης:
2019-11-20
Συγγραφέας:
Κούκου Δήμητρα-Μαρία
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Συριοπούλου Βασιλική, Ομότιμη Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Παπαγρηγορίου-Θεοδωρίδου Μαρία, Ομότιμη Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Ελευθερία Ρώμα, Ομότιμη Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Γεώργιος Χρούσος, Ομότιμος Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Γεώργιος Δαΐκος, Ομότιμος Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Αθανάσιος Μίχος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Σιαχανίδου Σουλτάνα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Γαστρεντερίτιδα από Ρότα ιό. Επιδημιολογία και κατανομή Γονοτύπων.
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Γαστρεντερίτιδα από Ρότα ιό. Επιδημιολογία και κατανομή Γονοτύπων.
Περίληψη:
Εισαγωγή: Ο Ρότα ιός (RV) είναι το συχνότερο αίτιο οξείας γαστρεντερίτιδας στα παιδιά <5 ετών παγκοσμίως και σημαντικό αίτιο θανάτου παιδιών στις αναπτυσσόμενες χώρες της Αφρικής και της Ασίας. Μείωση τόσο στην επίπτωση του Ρότα ιού όσο και στη θνητότητα σημειώθηκε μετά την κυκλοφορία των δύο εμβολίων το 2006. Οι συχνότεροι γονότυποι Ρότα ιού, που κυκλοφορούν παγκοσμίως είναι πέντε (G1P[8], G2P[4], G3P[8], G4P[8] και G9P[8]) και η συχνότητά τους διαφέρει από χώρα σε χώρα (63-97%) και από χρονιά σε χρονιά. Τα δύο εμβόλια έναντι του Ρότα ιού είναι ασφαλή και αποτελεσματικά ως προς τη σοβαρή ΟΓ που προκαλείται από τους παραπάνω γονότυπους. Δίκτυα επιτήρησης και καταγραφής των γονοτύπων του Ρότα ιού έχουν δημιουργηθεί σε όλο τον κόσμο προκειμένου να μελετήσουν την επίδραση των εμβολίων στην επιδημιολογία του ιού και την πιθανή ανάδυση νέων στελεχών.
Σκοπός: Μελέτη της επιδημιολογίας και της κατανομής των γονοτύπων του Ρότα ιό στην Ελλάδα κατά την περίοδο πρώιμης και όψιμης εμβολιαστικής κάλυψης.
Υλικό και μέθοδος: Πρόκειται για προοπτική μελέτη, που ξεκίνησε τον Ιανουάριο 2008 και ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο 2014. Συμμετείχαν 20 Παιδιατρικές κλινικές από όλη την Ελλάδα, όπου συγκεντρώθηκαν δείγματα κοπράνων από παιδιά <5 ετών με συμπτώματα ΟΓ. Η ανίχνευση του αντιγόνου του Ρότα ιού ομάδας Α έγινε με γρήγορη ανοσοχρωματογραφική μέθοδο (VIKIA Rota-Adeno test, Biomerieux) και τα θετικά δείγματα για Ρότα ιό τυποποιήθηκαν στο τμήμα Λοιμώξεων του Χωρέμειου Ερευνητικού Εργαστηρίου του Νοσοκομείου Παίδων «Η Αγία Σοφία» με σκοπό να ανιχνευθεί ο G και ο P τύπος του Ρότα ιού. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν μοριακές μεθόδοι (RT-PCR, Multiplex-nested PCR και ηλεκτροφόρηση σε γέλη αγαρόζης). Ταυτόχρονα συλλέχτηκαν επιδημιολογικά δεδομένα (εποχή, φύλο, ηλικία, τόπος διαμονής, κλινικά συμπτώματα, ανάγκη για νοσηλεία και εμβολιαστική κατάσταση). Έναρξη περιόδου συλλογής των δειγμάτων θεωρήθηκε ο Σεπτέμβριος κάθε έτους και λήξη ο Αύγουστος του επόμενου έτους. Η μελέτη είχε συνολικά επτά περιόδους και αυτές χωρίστηκαν περαιτέρω σε περίοδο πρώιμης (2008-2011) και όψιμης (2011-2014) εμβολιαστικής κάλυψης για το Ρότα ιό στην Ελάδα. Ακολούθησε στατιστική ανάλυση των επιδημιολογικών δεδομένων και συσχέτιση με τους γονότυπους του ιού. Τέλος έγινε σύγκριση των παραπάνω αποτελεσμάτων μεταξύ της περιόδου πρώιμης και όψιμης εμβολιαστικής κάλυψης.
Αποτελέσματα: Συγκεντρώθηκαν 2528 παιδιά (54.5% αγόρια) με ΟΓ από Ρότα ιό. Η μέση ηλικία τους ήταν 20.2 ± 18 μήνες και το 80% των παιδιών ήταν <3 ετών. Νοσηλευόμενα σε παιδιατρική κλινική ήταν το 95.4% των παιδιών και ενδονοσοκομειακή λοίμωξη από Ρότα ιό παρατηρήθηκε στο 19.2% των παιδιών. Στην περιοχή της Αττικής συγκεντρώθηκε το 76.6% των παδιών με ΟΓ από Ρότα ιό και το υπόλοιπο 23.4% από άλλες 9 περιφέρειες της Ελλάδας καλύπτοντας συνολικά το 93.3% των παιδιών <5ετών που κατοικούν στη χώρα μας. Από αυτές τις περιοχές αστικές ήταν το 80.7%. Εμβόλιο για Ροτα ιό είχε γίνει σε 43 παιδιά (1.7%). Σοβαρή ΟΓ από Ρότα είχε το 72.4% των παιδιών. Ο ελάχιστος αριθμός των παιδιών που συγκεντρώθηκε ανά περίοδο ήταν 233 και ο μέγιστος αριθμός παιδιών ήταν 560 με εξαίρεση την πρώτη περίοδο (συλλέχτηκαν 67 παιδιά), καθώς η συλλογή ξεκίνησε τον Ιανουάριο. Αυξημένος αριθμός παιδιών με ΟΓ από Ρότα ιό παρατηρήθηκε ανά δεύτερη περίοδο της μελέτης. Τα περισσότερα δείγματα (51.8%) συγκεντρώθηκαν από τον Ιανουάριο έως και τον Απρίλιο με εναλλαγή της εποχής αιχμής της νόσου ανάμεσα σε Άνοιξη και Χειμώνα από περίοδο σε περίοδο. Συνολικά τυποποιήθηκαν 2100 στελέχη Ρότα ιού και οι συχνότεροι γονότυποι που απομονώθηκαν με συνολικό ποσοστό 94.8% ήταν οι εξής: G4P[8] 45.2%, G1P[8] 25.2%, G2P[4] 17%, G3P[8] 2.4%, G9P[8] 2.6% και G12P[8] 2.4%. Ασυνήθης συνδυασμός αυτών των γονοτύπων απομονώθηκε στο 1% και γονότυποι με πιθανή ζωική προέλευση απομονώθηκαν σε ποσοστό 1.4%. Μικτοί γονότυποι με περισσότερους από έναν G ή/και P τύπο ανιχνεύθηκαν σε ποσοστό 2.8%. Αν και παρατηρήθηκε μεταβολή στην κατανομή των γονοτύπων από έτος σε έτος και από περιοχή σε περιοχή οι δύο γονότυποι G1P[8] και G4P[8] ήταν αυτοί που επικράτησαν σε όλες τις χρονιές και σε όλες τις περιοχές με ετήσια μέγιστη συχνότητα 39.3-74.2% και 50.1-78.1% αντίστοιχα. Στατιστικά σημαντική συσχέτιση βρέθηκε ανάμεσα στους γονότυπους με πιθανή ζωική προέλευση και τα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας και ανάμεσα στους γονότυπους G3P[8] και G12P[6] και τη σοβαρή οξεία γαστρενετρίτιδα. Συγκρίνοντας την περίοδο πρώιμης εμβολιαστικής κάλυψης (2008-2011) με την περίοδο όψιμης εμβολιαστικής κάλυψης (2011-2014) παρατηρήθηκε μετατόπιση της εποχής αυξημένης συχνότητας του Ρότα ιού κατά 1-2 μήνες νωρίτερα και μείωση της διάρκειάς της κατά την περίοδο όψιμης εμβολιαστικής κάλυψης. Επίσης στην ίδια περίοδο διαπιστώθηκε αύξηση του μέσου όρου ηλικίας των παιδιών με ΟΓ από Ρότα ιό και αύξηση της συχνότητας των γονοτύπων G2P[4], G3P[8], G4P[8] και G9P[8].
Συμπεράσματα: Η παρούσα μελέτη έδειξε αλλαγή στην επιδημιολογία και κατανομή γονοτύπων του Ρότα ιού στην Ελλάδα κατά την περίοδο όψιμης εμβολιαστικής κάλυψης. Παρόμοια αποτελέσματα έχουν δημοσιευθεί και από άλλες χώρες (Αγγλία, Βέλγιο, Αυστρία, Η.ΠΑ.) παρόλο που έχουν μεγαλύτερη εμβολιαστική κάλυψη συγκριτικά με την Ελλάδα. Η επιδημιολογία του Ρότα ιό ανά τον κόσμο φαίνεται να αλλάζει μετά την κυκλοφορία των δύο εμβολίων και γίνεται περισσότερο εμφανής όσο αυξάνεται η εμβολιαστική κάλυψη. Η συνεχής επιδημιολογική επιτήρηση του Ρότα ιού παίζει καθοριστικό ρόλο στην αποσαφήνιση του ερωτήματος αν η αλλαγή αυτή οφείλεται στην εφαρμογή των εμβολίων ή αν πρόκειται για τη φυσιολογική εξέλιξη της επιδημιολογίας του ιού. Η μοριακή τυποποίηση των γονοτύπων του ιού και η φυλογενετική τους ανάλυση έχουν καθοριστική σημασία για τη μελέτη της εξέλιξης του Ρότα ιού και για την επιτήρηση της ανάδυσης νέων στελεχών, που μπορεί να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα των εμβολίων που κυκλοφορούν.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Επιστήμες Υγείας
Λέξεις-κλειδιά:
Ρότα ιός, Γονότυποι, Παιδιά, Γαστρεντερίτιδα, Επιδημιολογία
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
570
