Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Επιβλέπουσα: Γεωργία Κατσούδα, Ερευνήτρια Α΄ βαθμίδας Κέντρου Ερεύνης ΚΕΝΔΙ. Ακαδημία Αθηνών.
Συνεπιβλέπουσες: Ευγενία Μαγουλά, Αναπληρώτρια καθηγήτρια ΠΤΔΕ ΕΚΠΑ
Αναστασία Χριστοφίδου, Ερευνήτρια Α΄βαβμίδας, Διευθύνουσα ΚΕΟΝ. Ακαδημία Αθηνών
Περίληψη:
Διαχρονικά, η Γραμματική έχει αποτελέσει στα εκπαιδευτικά συστήματα διαφόρων χωρών ανά τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένου φυσικά και του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, ένα από τα βασικότερα εργαλεία, αναφορικά με την εκμάθηση της σωστής χρήσης της γλώσσας ενός λαού. Η γραμματική περιλαμβάνει, πιο συγκεκριμένα, ένα σύνολο διαφόρων αρχών, με βάση τις οποίες ορίζονται επίπεδα, όπως η φωνολογία, η μορφολογία και η σύνταξη, η φωνοσύνταξη, αλλά και η μορφο-φωνολογία μιας γλώσσας. Εδώ βέβαια θα πρέπει να προσθέσουμε ότι η παραδοσιακή Γραμματική ασχολείται κυρίως με την μορφολογία, ενώ η δομολειτουργική συνεξετάζει την μορφολογία μαζί με την σύνταξη και την σημασιολογία. Η ίδια η γραμματική εξάλλου, είναι συνυφασμένη ταυτόχρονα και με την προβολή εκείνης της μορφής γλώσσας ενός τόπου που θεωρείται ως επίσημη και αυτή που θα πρέπει να διδάσκεται.
Μια βασική παράμετρος στα πλαίσια του μαθήματος της γραμματικής, ήδη ακόμα από τις πρώτες τάξεις της βασικής εκπαίδευσης, με άλλα λόγια, ήδη κατά την διάρκεια της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, είναι η διαδικασία διδασκαλίας των παρελθοντικών χρόνων. Η διδασκαλία των χρόνων του ρήματος γίνεται ήδη από τη Β΄ δημοτικού, ενώ στις πρώτες τάξεις, τα παιδιά διδάσκονται το ουσιαστικό, το επίθετο, το ρήμα κ.λπ. Μάλιστα, στα πλαίσια της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, μπορούμε να αντιληφθούμε τη βαρύτητα που δίνεται ειδικότερα στην διδασκαλία του Αορίστου και του Παρατατικού, τόσο ως προς την ενεργητική, όσο και ως προς την παθητική τους φωνή.
Η διδασκαλία αυτών των συγκεκριμένων παρελθοντικών χρόνων είναι συνδεδεμένη, σε μεγάλο βαθμό, με την οργάνωση των γραμματικών χρόνων γενικότερα, όπως διαπιστώνεται μέσα από τις περιγραφές των συγκεκριμένων διδακτικών και σχολικών εγχειριδίων του μαθήματος της Γραμματικής. Στα πλαίσια της παρούσας διπλωματικής εργασίας, το ενδιαφέρον θα εστιαστεί στη συγκριτική προσέγγιση μεταξύ θεωρίας και διδακτικής παρουσίασης, ενώ παράλληλα θα σχολιάσουμε διάφορες ενδεικτικές δραστηριότητες.
Λέξεις-κλειδιά:
Δημοτικό σχολείο, γραμματική, παρελθοντικοί χρόνοι, Αόριστος, Παρατατικός, χρόνοι, ρηματικό θέμα
