Εναλλακτικές προσεγγίσεις του λογοτεχνικού κειμένου. Επαναπροσδιορίζοντας την επικοινωνία των εφήβων μαθητών με το λογοτεχνικό κείμενο μέσω της δημιουργικής ανάγνωσης και της δημιουργικής γραφής

Διδακτορική Διατριβή uoadl:2897420 216 Αναγνώσεις

Μονάδα:
Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης
Βιβλιοθήκη Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης - Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης - Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών - Κοινωνιολογίας
Ημερομηνία κατάθεσης:
2020-02-17
Έτος εκπόνησης:
2020
Συγγραφέας:
Δουζίνα Μαρίκα
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Έλλη Φιλοκύπρου, Καθηγήτρια, Τμήμα ΕΜΜΕ, ΕΚΠΑ
Γεωργία Καλογήρου, Καθηγήτρια, ΠΤΔΕ, ΕΚΠΑ
Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια, Φιλοσοφική Σχολή Πανεπιστημίου Κύπρου
Βασιλική Πάτσιου, Καθηγήτρια, ΠΤΔΕ, ΕΚΠΑ
Ευανθία Στεφανή, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα ΕΜΜΕ, ΕΚΠΑ
Μαρία Ρώτα, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Φιλολογίας, ΕΚΠΑ
Ευαγγελία Διαμαντοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα ΕΜΜΕ, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Εναλλακτικές προσεγγίσεις του λογοτεχνικού κειμένου. Επαναπροσδιορίζοντας την επικοινωνία των εφήβων μαθητών με το λογοτεχνικό κείμενο μέσω της δημιουργικής ανάγνωσης και της δημιουργικής γραφής
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Εναλλακτικές προσεγγίσεις του λογοτεχνικού κειμένου. Επαναπροσδιορίζοντας την επικοινωνία των εφήβων μαθητών με το λογοτεχνικό κείμενο μέσω της δημιουργικής ανάγνωσης και της δημιουργικής γραφής
Περίληψη:
Στην εργασία αυτή διερευνάται αν και κατά πόσο η δημιουργική προσέγγιση της Λογοτεχνίας μέσω της Δημιουργικής Ανάγνωσης και της Δημιουργικής Γραφής βελτιώνει τον τρόπο με τον οποίο οι μαθητές επικοινωνούν με το λογοτεχνικό κείμενο. Διερευνώνται οι εξής υποθέσεις: αν η δημιουργική προσέγγιση του λογοτεχνικού κειμένου βελτιώνει τον τρόπο με τον οποίο οι μαθητές κατανοούν και αναλύουν ένα λογοτεχνικό κείμενο, πεζό και ποιητικό, σε σχέση με μαθητές που έχουν διδαχθεί τη Λογοτεχνία «παραδοσιακά»· αν η δημιουργική προσέγγιση της Λογοτεχνίας συμβάλλει στην ερμηνευτική χειραφέτηση των μαθητών απέναντι σε απαιτητικά κείμενα –όπως η μοντέρνα ποίηση– ή σε απαιτητικές ερωτήσεις, σε σύγκριση με μαθητές που έχουν διδαχθεί τη Λογοτεχνία «παραδοσιακά»· αν βελτιώνει τις αναγνωστικές και ερμηνευτικές δεξιότητες των μαθητών πάνω από τις αναμενόμενες για την ηλικία και την ωριμότητά τους δεξιότητες στο πεζό και το ποιητικό κείμενο· αν η ποιότητα και πληρότητα των κειμένων των μαθητών που συμμετέχουν σε Εργαστήριο Δημιουργικής Γραφής διαφέρει πολύ από εκείνη των μαθητών που δεν έχουν εκτεθεί στη μεταβλητή της Δημιουργικής Ανάγνωσης και Γραφής· αν η βελτίωση των μαθητών που εκτίθενται στη δημιουργική προσέγγιση του λογοτεχνικού κειμένου εντείνεται σε βάθος χρόνου. Στην έρευνά μας συγκεράζεται η ποιοτική με την ποσοτική μέθοδο. Πρόκειται για έρευνα-δράση με αξιολόγηση, στην οποία αξιοποιείται οιονεί πειραματικός σχεδιασμός χρονικών/ χρονολογικών σειρών με προέλεγχο, μετέλεγχο και Ομάδα Ελέγχου. Ο οιονεί πειραματικός σχεδιασμός οργανώνεται σε δύο μορφές: α. η πρώτη μορφή –την οποία ονομάζουμε «Κυρίως Έρευνα»– αφορά στη σύγκριση Πειραματικών Ομάδων (μαθητών που έχουν εκτεθεί στη δημιουργική διδασκαλία της Λογοτεχνίας) και Ομάδων Ελέγχου (μαθητών που δεν έχουν εκτεθεί στη δημιουργική διδασκαλία της Λογοτεχνίας) ίδιας τάξης (Α΄ Γυμνασίου)· η δημιουργική και «παραδοσιακή» διδασκαλία αφορά σε κοινό λογοτεχνικό κείμενο από το σχολικό εγχειρίδιο και είναι ίσης διάρκειας. β. η δεύτερη μορφή –την οποία ονομάζουμε «Εναλλακτική Έρευνα»– αφορά στη σύγκριση ανόμοιων ομάδων: είτε Εργαστηρίου Δημιουργικής Γραφής (Πειραματική Ομάδα) και Συμβατικής Τάξης (Ομάδα Ελέγχου) ίδιας τάξης (Β΄ και Γ΄ Γυμνασίου αντίστοιχα) είτε Δημιουργικής Τάξης Α΄ Γυμνασίου (Πειραματική Ομάδα) και Συμβατικής Τάξης Γ΄ Γυμνασίου (Ομάδα Ελέγχου). Στους μετελέγχους, που σχεδιάστηκαν λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα της έρευνας, οι μαθητές των δύο ομάδων υποβάλλονται σε κοινή γραπτή αξιολόγηση σε αδίδακτα λογοτεχνικά κείμενα συναφούς δυσκολίας ή θεματικής με το κοινό λογοτεχνικό κείμενο που διδάχθηκαν από το σχολικό τους εγχειρίδιο. Από τη στατιστική επεξεργασία των αποτελεσμάτων των αξιολογήσεων, κατόπιν «τυφλής» βαθμολόγησης από δύο ή τρεις αξιολογητές, αλλά και από την ανάλυση περιεχομένου των γραπτών απαντήσεων προκύπτει ότι οι μαθητές των Πειραματικών Ομάδων υπερτερούν σε όλους τους μετελέγχους σε αναγνωστικές και ερμηνευτικές δεξιότητες έναντι των μαθητών των Ομάδων Ελέγχου. Αυτό το γεγονός επαληθεύει όλες τις ερευνητικές υποθέσεις και αποδεικνύει την πολύ σημαντική συμβολή της Δημιουργικής Ανάγνωσης και της Δημιουργικής Γραφής στη γόνιμη επικοινωνία των εφήβων μαθητών Γυμνασίου με το λογοτεχνικό κείμενο.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Γλώσσα – Λογοτεχνία
Λέξεις-κλειδιά:
Δημιουργική Ανάγνωση, Δημιουργική Γραφή, Διδασκαλία της Λογοτεχνίας
Ευρετήριο:
Όχι
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Εικονογραφημένη:
Ναι
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
1316
Αριθμός σελίδων:
387