Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Θωμάς Μπαμπάλης, Καθηγητής, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Περίληψη:
Τις τελευταίες δεκαετίες η σε βάθος μελέτη ζητημάτων που άπτονται της φύσης, της αιτιολογίας και του τρόπου αντιμετώπισης των μαθησιακών δυσκολιών στο πλαίσιο του σχολείου αναδεικνύεται ως αναγκαιότητα στον χώρο της παιδαγωγικής. Η αναγκαιότητα αυτή προκύπτει από τη διαπίστωση ότι, σε διεθνές επίπεδο, συν τω χρόνω ολοένα και περισσότεροι μαθητές διαπιστώνεται ότι εμφανίζουν μαθησιακές δυσκολίες και ότι οι υπάρχουσες διδακτικές πρακτικές ολοένα και εξελίσσονται.
Με αυτή τη διαπίστωση ως εφαλτήριο, η παρούσα ποιοτική έρευνα επιχειρεί να διερευνήσει σε βάθος τις απόψεις, τις στάσεις και τις εμπειρίες ενός δείγματος δέκα (10) εκπαιδευτικών από διάφορα σχολεία της Αττικής, αναφορικά με τη φύση, τους αιτιολογικούς παράγοντες, τις επιπτώσεις των μαθησιακών δυσκολιών στους μαθητές, καθώς και με τις διαφορετικές μορφές εκπαιδευτικών παρεμβάσεων που αυτοί χρησιμοποιούν για να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες των εν λόγω μαθητών. Το μεθοδολογικό εργαλείο που χρησιμοποιήθηκε στη διεξαγωγή της έρευνας, είναι η ημιδομημένη συνέντευξη, ενώ η ανάλυση των δεδομένων της εν λόγω έρευνας, ακολουθεί τις αρχές της ανάλυσης περιεχομένου.
Από τη συνολική αποτίμηση της έρευνας προκύπτουν τα κάτωθι πορίσματα:
Ένας μικρός αριθμός εκπαιδευτικών από το δείγμα όρισε με σαφήνεια την έννοια των μαθησιακών δυσκολιών, ενώ ο μεγαλύτερος αριθμός, περιγραφικά. Αντίθετα στην πλειοψηφία τους οι εκπαιδευτικοί είχαν ικανοποιητική γνώση των βασικών χαρακτηριστικών των μαθησιακών δυσκολιών. Όσον αφορά στα αίτια της εμφάνισης των μαθησιακών δυσκολιών, οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί αναφέρθηκαν στα περιβαλλοντικά και λιγότεροι στα γενετικά αίτια. Αναφορικά με τις επιπτώσεις των μαθησιακών δυσκολιών στους μαθητές, η πλειοψηφία των μελών του δείγματος αναφέρθηκε στα γνωστικά, συμπεριφοριστικά και ψυχοσυναισθηματικά προβλήματα.
Ως απώτερο στόχο της εκπαίδευσης των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί θεωρούν, τόσο τη βελτίωση του γνωστικού τους επιπέδου και την ενίσχυση των δεξιοτήτων τους, όσο και την εξασφάλιση της ισορροπίας στο συναισθηματικό και κοινωνικό-επαγγελματικό τομέα, γεγονός που αντικατοπτρίζεται στην ισχύουσα νομοθεσία.
Όσον αφορά τα ζητήματα νομοθεσίας οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί δεν είχαν επαρκή γνώση τους.
Σχετικά με τις διδακτικές στρατηγικές που ακολουθούνται στη διδασκαλία μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες, δηλώθηκαν από την πλειονότητα των εκπαιδευτικών ως επικρατέστερες πρακτικές η προσαρμογή της διδασκαλίας, η απλοποίηση στοχευμένων ασκήσεων και τεστ, η ομαδοσυνεργατική διδακτική μέθοδος και η στρατηγική της τοποθέτησης των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες πλησίον μαθητών που λειτουργούν υποστηρικτικά απέναντί τους. Αναφορικά με την αξιολόγηση των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες, από το σύνολο των μελών του δείγματος, αναφέρθηκε η εφαρμογή μιας επιεικούς μεθόδου αξιολόγησης, που βασίζεται στις δυνατότητες, την προσπάθεια και τη συμπεριφορά εν γένει των εν λόγω μαθητών.
Τέλος η πλειονότητα του δείγματος παραθέτει μία σειρά προτάσεων για την υποστήριξη των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες, όπως οι κάτωθι:
α) την καθιέρωση της υποστήριξης τους από σχολικούς ψυχολόγους, β) την ενίσχυση της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών, μέσω εξειδικευμένων σεμιναρίων για τις μαθησιακές δυσκολίες, γ) την εφαρμογή ευέλικτων αναλυτικών προγραμμάτων και δ) την ενίσχυση της συνεργασίας των εκπαιδευτικών τόσο μεταξύ τους, όσο και με τους γονείς των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες.
