Μονάδα:
Κατεύθυνση Νεώτερη και Σύγχρονη Ελληνική ΙστορίαΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2020-06-09
Συγγραφέας:
Τριανταφύλλου Χρήστος
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Επιβλέπων: Ευάγγελος Καραμανωλάκης, αναπληρωτής καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Μέλος: Αικατερίνη Γαρδίκα, πρώην αναπληρώτρια καθηγήτρια, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Μέλος: Χριστίνα Κουλούρη, καθηγήτρια, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Μέλος: Ευάνθης Χατζηβασιλείου, καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Μέλος: Σπυρίδων Πλουμίδης, αναπληρωτής καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Μέλος: Δήμητρα Λαμπροπούλου, επίκουρη καθηγήτρια, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Μέλος: Αικατερίνη Δέδε, εντεταλμένη ερευνήτρια, ΙΙΕ/ΕΙΕ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος στη συλλογική μνήμη: Η ανάδειξη ενός εθνικού συμβόλου (1936-1967). Πολιτικές χρήσεις, ιστοριογραφικές αποτυπώσεις, δημόσιες μνημονεύσεις
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος στη συλλογική μνήμη: Η ανάδειξη ενός εθνικού συμβόλου (1936-1967) Πολιτικές χρήσεις, ιστοριογραφικές αποτυπώσεις, δημόσιες μνημονεύσεις
Περίληψη:
Αντικείμενο της διδακτορικής διατριβής αποτελούν οι ποικίλες μνημονεύσεις, επικλήσεις και οικειοποιήσεις του προσώπου του Ελευθέριου Βενιζέλου από μια πληθώρα διαφορετικών δρώντων, προσώπων, κομμάτων και οργανώσεων, από τον θάνατό του το 1936 έως το 1967. Κεντρικό ερώτημα αποτελεί, με βάση αυτές τις μνημονεύσεις, το πώς ο Βενιζέλος μετατράπηκε από τον ηγέτη της μίας εκ των δύο μεγάλων παρατάξεων του Εθνικού Διχασμού σε πολιτικό κοινής αποδοχής· πώς μετατράπηκε, σταδιακά, σε εθνικό σύμβολο. Από αυτή την αναζήτηση προέκυψαν δύο κεντρικά ερευνητικά ερωτήματα: πρώτον, γιατί επιλέχθηκε σε αυτές τις μνημονεύσεις ο Βενιζελος αντί οποιουδήποτε άλλου πολιτικού προσώπου∙ δεύτερον, ποια ήταν η πορεία των ίδιων των μνημονεύσεων του κρητικού πολιτικού ως διακριτού ιστορικού φαινομένου. Βασική υπόθεση εργασίας αποτελεί ότι η σταδιακή αποδοχή του Βενιζέλου δεν προέκυψε απλώς λόγω απομάκρυνσης από την εποχή του, ούτε λόγω της παρόδου του χρόνου, που επέτρεψε να ξεχαστούν τα «πολιτικά πάθη» και να αναγνωριστεί το μεγαλείο του. Αντιθέτως, η αναγνώρισή του συνδέθηκε με σύγχρονες αναγκαιότητες, εξυπηρέτησε πολιτικές και άλλες στρατηγικές, ενώ αποτέλεσε και προϊόν της επανανάγνωσης του παρελθόντος με τους όρους της συγκυρίας.
Η έρευνα εγγράφεται στο πεδίο συνάντησης της πολιτικής με την πολιτισμική ιστορία, αξιοποιώντας μεθοδολογικά προβληματικές από τις σπουδές μνήμης και το σχετικά πρόσφατο πεδίο των σπουδών φήμης (reputation studies). Ως πηγές χρησιμοποιούνται αρχειακά τεκμήρια, 30 τίτλοι αθηναϊκών και επαρχιακών εντύπων και ένα σώμα διαφορετικών κειμένων που γράφτηκαν για τον Βενιζέλο κατά την εν λόγω εποχή (ιστοριογραφικά κείμενα, βιβλία, απομνημονεύματα, πολιτικά φυλλάδια, επίσημες εκδόσεις του κράτους και της ΔΙΣ, σχολικά εγχειρίδια και εγκυκλοπαίδειες).
Τα βασικά συμπεράσματα που προέκυψαν από την έρευνα είναι τα εξής: κατά την περίοδο 1936-1967, ο Ελ. Βενιζέλος έγινε αντικείμενο μνημονεύσεων, οικειοποιήσεων και επικλήσεων από ολόκληρο σχεδόν το πολιτικό φάσμα, για διαφορετικούς λόγους κάθε φορά –αν και όχι με την ίδια ένταση και συχνότητα. Αυτές οι πολιτικές επικλήσεις του Βενιζέλου συντελέστηκαν ταυτόχρονα με διεργασίες ιστορικοποίησης της εποχής του, οι οποίες έλαβαν χώρα στα πεδία της ιστοριογραφίας, και των δημόσιων επετειακών και εορταστικών μνημονεύσεων. Μέσω των τριών αυτών πεδίων, η εκδοχή που επικράτησε για τον Βενιζέλο και την εποχή του ήταν κυρίως εκείνη του Κέντρου, η οποία κληροδότησε τα βασικά ερμηνευτικά της σχήματα στη Μεταπολίτευση –εποχή κατά την οποία ο Βενιζέλος εγκαθιδρύθηκε στη συλλογική μνήμη οριστικά πια ως «εθνάρχης».
Κύρια θεματική κατηγορία:
Ιστορία
Λέξεις-κλειδιά:
Ελευθέριος Βενιζέλος, Συλλογική μνήμη, πολιτική ιστορία, πολιτισμική ιστορία, ιστορία της ιστοριογραφίας
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
278
