Περίληψη:
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Εισαγωγή: Η καρδιοαναπνευστική λειτουργία και η φυσική κατάσταση του κάθε ατόμου διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις καθημερινές του δραστηριότητες και σχετίζεται με την ποιότητα ζωής του. Έχει παρατηρηθεί ότι οι αιμοκαθαιρόμενοι ασθενείς με Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια (ΧΝΑ), λόγω των υποκείμενων νοσημάτων που αντιμετωπίζουν αλλά και της καθιστικής ζωής που, συνήθως, ακολουθούν, παρουσιάζουν μειωμένη καρδιοαναπνευστική ικανότητα και μειωμένη ικανότητα για άσκηση. Από την άλλη πλευρά, έρευνες έχουν αναδείξει τον πολύπλευρα ευεργετικό ρόλο της άσκησης (αερόβιας και αντιστάσεων) σε αυτούς τους ασθενείς. Η Καρδιοαναπνευστική Δοκιμασία Κόπωσης (ΚΑΔΚ) είναι μια αξιόπιστη μέθοδος αξιολόγησης της καρδιοαναπνευστικής λειτουργίας του ατόμου καθώς και της ικανότητάς του για άσκηση, και μπορεί να αποτελέσει βάση για το σχεδιασμό εξατομικευμένων προγραμμάτων άσκησης, π.χ. ανάλογα με τις ιδιαίτερες δυνατότητες και ανάγκες ενός ασθενούς.
Σκοπός: Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνηθεί η καρδιοαναπνευστική λειτουργία και αντοχή των συστηματικά αιμοκαθαιρόμενων περιπατητικών ασθενών μέσω της ΚΑΔΚ, συγκρίνοντας αυτές τις παραμέτρους με εκείνες 10 υγιών ατόμων αντίστοιχης ηλικίας, ώστε να χαρακτηριστεί το προφίλ της ικανότητας των εν λόγω ασθενών για άσκηση, με απώτερο στόχο η αξιολόγηση αυτή να συμβάλει στο σχεδιασμό κατάλληλων προγραμμάτων άσκησης και ανάπτυξης στρατηγικών για την αποτελεσματικότερη θεραπεία των ασθενών αυτών.
Υλικό-Μέθοδος: Στη μελέτη συμμετείχαν 10 περιπατητικοί και συστηματικά αιμοκαθαιρόμενοι ασθενείς με XNA (6 γυναίκες και 4 άνδρες), οι οποίοι δεν ασκούνταν συστηματικά (μέσος όρος ηλικίας: 59,5±16,6 έτη, μέσο διάστημα αιμοκάθαρσής τους: 4,5±2,7 έτη). Οι ασθενείς πραγματοποίησαν την ΚΑΔΚ σε ημέρα ενδιάμεση των προγραμματισμένων συνεδριών αιμοκάθαρσής τους. Η συγκεκριμένη αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε σε κυκλοεργόμετρο, ακολουθώντας πρωτόκολλο σταθερής αύξησης του έργου κατά στάδια. Τα αποτελέσματα αυτών των αξιολογήσεων συγκρίθηκαν περαιτέρω με τα αντίστοιχα αποτελέσματα της ΚΑΔΚ 10 υγιών συμμετεχόντων, οι οποίοι δεν ασκούνταν συστηματικά (3 γυναικών και 7 ανδρών) παρόμοιας ηλικίας (58,40±10,52 έτη).
Αποτελέσματα: Όλοι οι συμμετέχοντες ολοκλήρωσαν την ΚΑΔΚ και δεν παρουσίασαν επιπλοκές που να επιβάλουν τη διακοπή της. Ο μέσος συνολικός χρόνος της ΚΑΔΚ για την ομάδα με ΧΝΑ ήταν 6,43±1,33 λεπτά και το μέγιστο έργο ήταν 60,5±31,75 watt, το οποίο αντιστοιχούσε στο 42,8±16,85 % του προβλεπόμενου (predicted) έργου. Υπήρξε σημαντική διαφορά στις αντίστοιχες τιμές με την ομάδα των υγιών συμμετεχόντων, οι οποίες ήταν 8,21±1,67 λεπτά (p= 0,017), 123,5±46,61 watt (p=0,002) και 76,8±21,12 % (p=0,001). Παρατηρήθηκε μειωμένη μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου VO2peak (14,4±4,5 ml/kg/min) και ως ποσοστό (%) της VO2peak predicted (56,1±16,9 %), καθώς και μειωμένος αναερόβιος ουδός (AT:10,93±2,39 ml/kg/min) και ως ποσοστό (%) του AT predicted (43,5±11,9 %) στο σύνολο των συμμετεχόντων ασθενών με ΧΝΑ. Σε όλες τις ανωτέρω τιμές υπήρχε σημαντική διαφορά με την ομάδα των υγιών συμμετεχόντων, που είχαν αντίστοιχα: VO2peak: 25,92±7,11 ml/kg/min (p= 0,000) και % της VO2peak predicted: 95,4±20,47 % (p=0,000), AT= 18,33±2,63 ml/kg/min (p=0,000) και % του AT predicted: 67,3±10,9 % (p=0,001). Οι τιμές αναπνευστικών παραμέτρων βρέθηκαν μη σημαντικά διαφορετικές τόσο από τις προβλεπόμενες όσο και από τις αντίστοιχες της ομάδας των υγιών συμμετεχόντων, ήτοι: FEV1: 2,39±0,88 L, % της FEV1 predicted: 93,33±21,6 %, και FVC: 3,08±1,0 L, % της FVC predicted: 99,22±23,52 %, ενώ το πηλίκο FEV1/FVC ήταν 76,77±5,2 για την ομάδα με ΧΝΑ, και αντίστοιχα για την ομάδα των υγιών εθελοντών FEV1: 3,19±0,76 L (p= 0,048), % της FEV1 predicted: 105,3±19,69 % (p= 0,223), και FVC: 4,09±1,01 L (p= 0,042), % της FVC predicted: 108,9±21,3 % (p= 0,360), ενώ το πηλίκο FEV1/FVC ήταν 78,4±6,6 (p= 0,537). Επιπλέον, σημαντική διαφορά είχαν μεταξύ τους οι δύο ομάδες ως προς τις ακόλουθες παραμέτρους, για την ομάδα με ΧΝΑ: HRmax: 125,1±26,28 bpm, % της HRmax predicted: 74,43±14,26 %, O2 pulse: 7,18±1,49 ml/beat, VE:40,96±13,89 l/min, BR:47,1±16,75 %, καθώς και VO2/t slope:0,39±0,22, ενώ αντίστοιχα στην ομάδα των υγιών συμμετεχόντων ήταν: HRmax: 152±21,78 bpm (p= 0,023), % της HRmax predicted: 94,7±10,97 % (p= 0,005), O2 pulse: 13,85±3,99 ml/beat (p= 0,000), VE:85,38±25,23 l/min (p=0,000), BR: 20,6±10,63 % (p=0,001), καθώς και VO2/t slope: 0,94±0,43 (p=0,003). Τέλος, μη σημαντικά διαφορετικές μεταξύ των δύο ομάδων βρέθηκαν το VE/VCO2 (28,0±3,98, για την ομάδα με ΧΝΑ έναντι 26,75±3,99 για τους υγιείς, p= 0,491) και η ανάκαμψη στο 1’ της αποκατάστασης (recover 1’: 18,22±9,7 bpm για την ομάδα με ΧΝΑ έναντι 22,7±8,6 bpm για τους υγιείς, p= 0,301). Εντός φυσιολογικών ορίων κυμάνθηκαν η ΣΑΠ, η ΔΑΠ και ο SPΟ2 τόσο πριν όσο και μετά την ΚΑΔΚ στους συμμετέχοντες και των δύο ομάδων.
Συμπεράσματα: Οι περιπατητικοί αιμοκαθαιρόμενοι ασθενείς με ΧΝΑ παρουσιάζουν μειωμένη καρδιοαναπνευστική λειτουργία, εξαιτίας πιθανών υποκείμενων καρδιοπνευμονικών νοσημάτων αλλά και άλλων παραγόντων που τους οδηγούν σε μειωμένη σωματική δραστηριότητα. Η κακή φυσική κατάσταση αυτών των ασθενών συνδέεται με κακή ποιότητα ζωής και μειωμένο προσδόκιμο επιβίωσης. Η ΚΑΔΚ αποτελεί ένα ιδιαίτερα χρήσιμο μέσο για την αξιολόγηση της καρδιοαναπνευστικής λειτουργίας των αιμοκαθαιρόμενων ασθενών με ΧΝΑ καθώς και για το σχεδιασμό των απαραίτητων εξατομικευμένων προγραμμάτων άσκησης για αυτούς τους ασθενείς.
