Μονάδα:
Τμήμα ΦυσικήςΒιβλιοθήκη Σχολής Θετικών Επιστημών
Ημερομηνία κατάθεσης:
2021-01-20
Συγγραφέας:
Λάσκαρη Μαρίνα-Θεώνη
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Μαργαρίτα-Νίκη Ασημακοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Φυσικής, ΕΚΠΑ
Ματθαίος Σανταμούρης, Καθηγητής, Faculty of the Built Environment, University of New South Wales, Australia
Κωνσταντίνος Χέλμης, Καθηγητής, Τμήμα Φυσικής, ΕΚΠΑ
Κωνσταντίνος Καρτάλης, Καθηγητής, Τμήμα Φυσικής, ΕΚΠΑ
Διονυσία Κολοκοτσά, Καθηγήτρια, Σχολή Μηχανικών Περιβάλλοντος, Πολυτεχνείο Κρήτης
Άγις Παπαδόπουλος, Καθηγητής, Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών, Α.Π.Θ.
Έλενα Φλόκα, Καθηγήτρια, Τμήμα Φυσικής, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Ενεργειακή διαχείριση και διασφάλιση κατάλληλων εσωτερικών συνθηκών σε κτίρια κατοικιών με επίκεντρο τον χρήστη
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Ενεργειακή διαχείριση και διασφάλιση κατάλληλων εσωτερικών συνθηκών σε κτίρια κατοικιών με επίκεντρο τον χρήστη
Περίληψη:
Αντικείμενο της παρούσας διδακτορικής διατριβής αποτελεί η διερεύνηση και ποσοτική αποτίμηση της επίδρασης του χρήστη στην ενεργειακή κατανάλωση και στις συνθήκες εσωτερικού περιβάλλοντος σε κτίρια κατοικιών και τελικώς η ανάπτυξη χρήσιμων εργαλείων για τον χρήστη για την επίτευξη βέλτιστων εσωτερικών συνθηκών και εξοικονόμησης ενέργειας.
Στο πλαίσιο αυτό μελετήθηκαν 26 κατοικίες με παρόμοια τεχνικά και αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά που βρίσκονται σε ένα σύμπλεγμα κατοικιών στην Φλωρεντία της Ιταλίας. Οι μετάβλητες που μετρήθηκαν και μελετήθηκαν στην εν λόγω διδακτορική διατριβή είναι: εσωτερική θερμοκρασία, σχετική υγρασία, συγκέντρωση CO2, κατανάλωση φυσικού αερίου, κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας. Για τη συλλογή, διαχείριση και επαλήθευση των μετρούμενων μεταβλητών καθώς και για την επικοινωνία των δεδομένων προς τον χρήστη χρησιμοποιήθηκε σύστημα που βασίζεται στην Τεχνολογία της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών (ΤΠΕ). Η πειραματική διάταξη ήταν μέρος του Ευρωπαϊκού προγράμματος ICE-WISH (Grant Agreement number 270898). Για τον έλεγχο και την επαλήθευση των δεδομένων σε συνεχή βάση αναπτύχθηκε ένας αλγόριθμος που έκανε ελέγχους για: ελλειπή δεδομένα, μη λογικές τιμές, αναμενόμενο χρονικό βήμα και τάξη μεγέθους για κάθε μετρούμενη μεταβλητή.
Τα πειραματικά δεδομένα χρησιμοποιήθηκαν αρχικά για την αποτύπωση των μοτίβων ενεργειακής συμπεριφοράς των χρηστών (pattern recognition). Σε αυτό το πλαίσιο σχεδιάστηκε μια μεθοδολογία αναγνώρισης μορφών που αποτελείται από δύο μέθοδους πολυμεταβλητής στατιστικής, την ανάλυση σε κύριες συνιστώσες (PCA) και τη διβηματική ανάλυση συστάδων (two-step cluster analysis). Η ανάλυση σε κύριες συνιστώσες χρησιμοποιήθηκε για τον εντοπισμό των ωρών μέσα στη μέρα κατά τις οποίες σημειώνονται επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές ενώ η ανάλυση κατά συστάδες χρησιμοποιήθηκε για την ομαδοποίηση και μελέτη των ημερών με κοινά χαρακτηριστικά για κάθε μελετούμενη παράμετρο. Οι μέθοδοι πολυμεταβλητής στατιστικής εφαρμόστηκαν σε 5 από τις 26 κατοικίες οι οποίες βρίσκονται στον ίδιο όροφο ενός συμπλέγματος κατοικιών και άρα έχουν παρόμοια θερμικά και αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά ενώ διαφέρουν ως προς τον προσανατολισμό και την θερμαινόμενη επιφάνεια και σε ότι έχει να κάνει με τον ίδιο τον χρήστη (π.χ. αριθμός χρηστών, συνήθειες και πρακτικές, επιλογή συστημάτων και συσκευών, λειτουργια των συστημάτων και συσκευών). Η επιλογή των 5 αυτών κατοικιών έγινε με σκοπό την όσο πιο αντικειμενική γίνεται σύγκριση και ποσοτικοποίηση των διαφορών που μπορεί να επιφέρει ο παράγοντας «χρήστης» στα ενεργειακά και περιβαλλοντικά ημερήσια προφίλ μιας κατοικίας. Ως αποτέλεσμα προέκυψαν τα πιο χαρακτηριστικά εικοσιτετράωρα προφίλ (patterns) για κάθε μελετούμενη παράμετρο σε κάθε κατοικία από τα οποία εξήχθηκαν σημαντικά συμπεράσματα για τη λειτουργία του συστήματος θέρμανσης, τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας, τον αερισμό και την παρουσία χρηστών σε κάθε κατοικία και έτσι δημιουργήθηκε ένα πολύ συγκεκριμένο συνολικό προφίλ για κάθε κατοικία. Οι διαφορές που προέκυψαν στα μοτίβα συμπεριφοράς είναι σημαντικές και άρα σε συμφωνία με τις θεωρίες που υποστηρίζουν ότι η συμπεριφορά του χρήστη αποτελεί την μεταβλητή που επιφέρει την μεγαλύτερη αβεβαιότητα στην τελική ενεργειακή κατανάλωση καθώς και ότι αυτή έχει μη αιτιοκρατική φύση. Συνεπώς τα προφίλ ενεργειακής συμπεριφοράς που εισάγονται σε μοντέλα ενεργειακής προσομοίωσης κτιρίου δεν μπορεί να είναι πλήρως προβλέψιμα και επαναλαμβανόμενα για μια κατοικία και σαφώς δεν μπορεί να είναι κοινά για κάθε κατοικία. Ακόμη, αποδείχτηκε ότι παρόλο που η Ανάλυση σε Κύριες Συνιστώσες δεν μπορεί να απεικονίσει τα ακριβή εικοσιτετράωρα προφίλ, οπως μπορεί η ανάλυση κατά συστάδες, μπορεί να δώσει με ακρίβεια τις ώρες της μέρας που λειτουργείται το σύστημα θέρμανσης καθώς και τις ώρες της μέρας που γίνεται πιο έντονη χρήση των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών και του συστήματος φωτισμού δίνοντας έτσι μια συνολική εικόνα της ενεργειακής συμπεριφοράς του χρήστη.
Στη συνέχεια δημιουργήθηκε ενεργειακό μοντέλο προσομοίωσης για μια συγκεκριμένη κατοικία στο οποίο εισήχθηκαν τα εικοσιτετράωρα προφίλ που εντοπίστηκαν για τη λειτουργία του συστήματος θέρμανσης, τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας, τον αερισμό και την παρουσία χρηστών με σκοπό τη βαθμονόμηση του. Το βαθμονομημένο μοντέλο προσαρμόστηκε σε συγκεκριμένα σενάρια λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης από άλλες τέσσερις κατοικίες με σκοπό την πιο αντικειμενική σύγκριση και ποσοτικοποίηση των διαφορών που μπορεί να επιφέρει ο παράγοντας «χρήστης» στην ενεργειακή κατανάλωση για θέρμανση και στις εσωτερικές θερμικές συνθήκες. Η σύγκριση των αποτελεσμάτων από το κάθε σενάριο έδειξε αξιοσημείωτες διαφορές στην ενεργειακή κατανάλωση και στο ποσοστό του χρόνου που επιτυγχάνονται οι συνθήκες θερμικής άνεσης που ορίζουν τόσο η νομοθεσία και τα διεθνή πρότυπα όσο και ο ίδιος ο χρήστης, επιβεβαιώνοντας την απρόβλεπτη φύση του χρήστη και την μεγάλη επίδραση που μπορεί να έχει στην πραγματική ενεργειακή κατανάλωση ενός κτιρίου. Διαπιστώθηκε επίσης ότι η εισαγωγή μεγαλύτερης λεπτομέρειας στο μοντέλο βαθμονόμησης όσον αφορά τη λειτουργία του συστήματος θέρμανσης (ημερήσια προφίλ αντί για μηνιαία επικρατούντα προφίλ) αξίζει να γίνεται όταν μια κατοικία έχει αρκετά ακανόνιστη λειτουργία του συστήματος θέρμανσης. Επίσης, βρέθηκε σημαντική θετική συσχέτιση ανάμεσα στην ενεργειακή κατανάλωση για θέρμανση με την τιμή του θερμοστάτη και με τις ώρες λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης μέσα στη μέρα αλλά όχι με τις φορές που το σύστημα μπαίνει σε λειτουργία μέσα στη μέρα. Τέλος, διαπιστώθηκε ότι στην πράξη μπορεί ο χρήστης να επιλέξει να λειτουργήσει το σύστημα θέρμανσης του σε αρκετά υψηλότερες ή και χαμηλότερες θερμοκρασίες από αυτές που προδιαγράφονται από την εθνική νομοθεσία ή πρότυπα, με σαφείς επιπτώσεις στην ενεργειακή κατανάλωση για θέρμανση και στις συνθήκες θερμικής άνεσης.
Ακολούθως, αναπτύχθηκε ένας διαγνωστικός δείκτης, ο «Δείκτης Ποιότητας Εσωτερικού Περιβάλλοντος» (Dwelling Environmental Quality Index - DEQI), τον οποίο ο χρήστης μπορεί να συμβουλεύεται παράλληλα με την προσπάθεια εξοικονόμησης ενέργειας για την εύκολη διάγνωση προβλημάτων και τη διαχείριση της ποιότητας εσωτερικού περιβάλλοντος στην κατοικία του. Ο υπολογισμός του δείκτη βασίζεται σε μετρούμενες τιμές της θερμοκρασίας αέρα, της σχετικής υγρασίας και των συγκεντρώσεων διοξειδίου του άνθρακα. Ο δείκτης DEQI εφαρμόστηκε στο σύνολο των 26 κατοικιών όπου και αποδείχθηκε η χρησιμότητα του για διαφορετικού τύπου εφαρμογές αλλά και αναδείχθηκε η πληθώρα των πληροφοριών που κάποιος μπορεί να εξαγάγει ανάλογα με το διάστημα εφαρμογής του δείκτη. Ο δείκτης DEQI μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό κομμάτι του δείκτη ευφυούς ετοιμότητας (Smart Readiness Indicator - SRI).
Τέλος, αναπτύχθηκε ένας αλγόριθμος για την παροχή ενεργειακών συμβουλών ο οποίος λαμβάνει υπόψιν τόσο τη μοναδικοτητα του χρήστη όσο και τη σχέση που υπάρχει μεταξύ κατανάλωσης ενέργειας και ποιότητας εσωτερικού περιβάλλοντος. Ο αλγόριθμος αυτός βάζει τον χρήστη στο επίκεντρο της ενεργειακής διαχείρισης προσφέροντας του την απαραίτητη πληροφορία που χρειάζεται για να δράσει ανάλογα με τις ανάγκες και τις απαιτήσεις του. Στόχος είναι η προσφερόμενη πληροφορία να βελτιώσει την ενεργειακή συμπεριφορά των χρηστών κτιρίων κατοικίων και ως αποτέλεσμα να οδηγήσει στην εξοικονόμηση ενέργειας σε αυτά. Οι συμβουλές προσφέρονται μέσα από μια υπηρεσία που βασίζεται στην Τεχνολογία της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών (ΤΠΕ) και συμπληρώνει την άμεση ανατροφοδότηση (direct feedack) και ενημέρωση (information) που προσφέρεται μέσα από αυτήν. Η επιλογή των παρεχόμενων συμβουλών έγινε μετά από διερεύνηση των αναγκών των χρηστών και εκτενή βιβλιογραφική έρευνα. Όπως προέκυψε πρώτο κριτήριο για την εφαρμογή ενεργειακών συμβουλών είναι το κόστος τους. Ως εκ τούτου οι συμβουλές που επιλέχθηκαν για το πρόγραμμα συμβουλών είναι μικρού ή μηδενικού κόστους και κάποιες φορές μεσαίου κόστους και δεν αφορούν σε καμία παρέμβαση στο κέλυφος του κτιρίου. Οι συμβουλές προσφέρονται στον χρήστη σε συχνότητα 15-λεπτου και είναι εξατομικευμένες αφού καθορίζονται από τις εσωτερικές περιβαλλοντικές συνθήκες της κατοικίας στην οποία προσφέρονται τη στιγμή της μέτρησης, τη λειτουργία ή όχι του συστήματος θέρμανσης και την εποχή του χρόνου.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Θετικές Επιστήμες
Λέξεις-κλειδιά:
Ποιότητα Εσωτερικού Περιβάλλοντος, αναγνώριση προτύπων, πολυμεταβλητή στατιστική ανάλυση, Ανάλυση Κύριων Συνιστωσών, ανάλυση συστάδων, ενεργειακή απόδοση κτιρίων, ανθρωποκεντρική προσέγγιση, ενεργειακή διαχείριση
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
11
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
158
