Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Μελέτιος-Αθανάσιος Δημόπουλος, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Νικόλαος Ζακόπουλος, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, Επιβλέπων
Δημήτριος Βλαχάκος Καθηγητης, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Ευστάθιος Μανιός, Αναπληρωτης Καθηγητης, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Κίμων Σταματελόπουλος, Αναπληρωτης Καθηγητης, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Ευστάθιος Καστρίτης, Αναπληρωτης Καθηγητης, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Μαρία Γαβριατοπούλου, Επικουρη Καθηγητρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Η κλινική αξία των μέσων επιπέδων της αρτηριακής πίεσης για τη θεραπεία της αρτηριακής υπέρτασης είναι σημαντική.Υπάρχει επιπρόσθετη προγνωστική αξία της μεταβλητότητας της αρτηριακής πίεσης (ΜΑΠ) στη διάγνωση ΒΟΣ ασχέτως απο τα μέσα επίπεδα της ΑΠ. Στους υπερτασικούς ασθενείς η αυξημένη μεταβλητότητα της ΑΠ συσχετίζεται με την εμφάνιση βλαβών σε όργανα στόχους (ΒΟΣ) καθώς και με αυξημένη καρδιαγγειακή νοσηρρότητα και θνητότητα.Σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο (ΧΝΝ) υπάρχουν περιορισμένα δεδομένα για την επίδραση της ΜΑΠ σε ΒΟΣ. Σε μελέτη 1173 ασθενών ΧΝΝ η μεταβλητότητα της 24ωρης ΑΠ συσχετίστηκε με την υπερτροφία της αριστεράς κοιλίας. Ο σκοπός της μελέτης μας ήταν να συγκρίνει σε ασθενείς ΧΝΝ τιμες μεταβλητότητας ΑΠ σπιτιού και 24ωρης καταγραφής με το δείκτη μάζας αριστεράς κοιλίας (ΔΜΑΚ), τη διάμετρο του αριστερού κόλπου (LA), το πάχος έσω-μέσου χιτώνα κοινής καρωτίδας αρτηρίας (MCCA), την ταχύτητα του σφυγμικού κύματος (PWV), τον δείκτη επαύξησης (AI)και τον σφυρο-βραγχιόνιο δείκτη (ABI).
Μέθοδοι
Όλοι οι ασθενείς μετρήθηκαν τόσο στο σπίτι και στο ιατρείο όσο και με 24ωρες καταγραφές. Συμπεριλήφθησαν 137 ασθενείς οι οποίοι εκπληρούσαν τα ακόλουθα κριτήρια : (1) ρυθμός σπειραματκικής διήθησης (eGFR) μεταξύ 15 και 60 ml/min/1.73 m2 σε δύο επισκέψεις μέσα σε διάστημα 3 μηνών, (2) ΑΠ ιατρείου (συστολική ΑΠ (ΣΑΠ) ≥ 140 mmHg και ή διαστολική ΑΠ (ΔΑΠ) ≥ 90 mmHg) και 24ωρηΑΠ (24-h ΣΑΠ ≥ 130 mmHg και/ή 24ωρη ΔΑΠ ≥ 80 mmHg) ή ήδη σε αντιυπερτασική αγωγή, (3) χωρίς ιστορικό ηλεκτροκαδιογραφήματος κολπικής μαρμαρυγής, και (4) με τουλάχιστον 3 έγκυρες μετρήσεις ανά ώρα στην 24ωρη καταγραφή. Οι ασθενείς υποβλήθηκαν σε μέτρηση της ΑΠ στο σπίτι για 7 ημέρες και υπερηχοκαρδιογραφική εξέταση για την εύρεση του ΔΜΑΚ.
Η νεφρική λειτουργία αξιολογήθηκε απο τις τιμές του eGFR οι οποίες προέκυψαν απο την CKD-EPI εξίσωση. eGFR = 141 × min (Scr / κ, 1) α × max (Scr / κ, 1) .201.209 × 0,993 Ηλικία × 1,018[αν ο ασθενής είναι γυναίκα] × 1,159 [αν ο ασθενής είναι αφροαμερικανός] Παράγοντες κινδύνου όπως το ιστορικό σακχαρώδους διαβήτη, το ιστορικό υπερχοληστερολαιμίας, το κάπνισμα, ο δείκτης μάζας σώματος καταγράφηκαν.
Αποτελέσματα
137 ασθενέις ΧΝΝ συμμετείχαν τη μελέτη. Η Pearson’s συσχέτιση χρησιμοποιήθηκε για να μελετήσει τις συσχετίσεις μεταξύ των τιμών μεταβλητότητας της ΑΠ και του ΔΜΑΚ. Η απο ημέρα σε ημέρα συστολική ΑΠ του σπιτιού συσχετίστηκε σημαντικά με το ΔΜΑΚ (r = 0.180, p = 0.044). Η 24ωρη (r = 0.341, p < 0.001) και η ημερήσια tr της ΣΑΠ 24ωρου (r = 0.331, p = 0.001) συσχετίστηκαν σημαντικά με το ΔΜΑΚ. Όσον αφορά τις μέσης τιμές, μόνο η ΣΑΠ ιατρείου (r = 0.230, p = 0.010), ΣΑΠ του σπιτιού (r = 0.238, p = 0.007), και η 24ωρη ΣΑΠ (r = 0.301, p = 0.001) συνδέθηκαν σηματικά με το ΔΜΑΚ.Οι παράγοντες που συσχετίστηκαν με το ΔΜΑΚ υπολογίστηκαν μέσω μόνο και πολυπαραγοντικών γραμμικών αναδρομικών μοντέλων. Η ΣΑΠ ιατρείου, η 24ωρη ΣΑΠ, το tr της ΣΑΠ 24ώρου, το SD της απο ημέρας σε ημέρας ΣΑΠ σπιτιού, το eGFR, και το ανδρικό φύλο συμπεριλήφθησαν στο πολυπαραγοντικό μοντέλο. Η ΣΑΠ οικίας συσχετίστηκε σημαντικά με το ΔΜΑΚ. Η πολυπαραγοντική γραμμική ανάλυση παλινδρόμησης κατέδειξε μια σημαντική συσχέτιση του ΔΜΑΚ με το tr της 24ωρης καταγραφής (B = 9.204, 95% CI: 1.735–16.672; p = 0.016). Μία 0.1-mmHg/min αύξηση της ΣΑΠ 24ώρου συσχετίστηκε με μιά αύξηση 9.204 g/m2 του ΔΜΑΚ ανεξαρτήτως των παραγόντων κινδύνου. Το προβλεπόμενο μοντέλο υπολόγισε το 43.4% της μεταβολής του ΔΜΑΚ (R2 = 0.188). Όσον αφορά τον αριστερό κόλπο (LA), μεταξύ των δεικτών μεταβλητότητας της 24ωρης καταγραφής, η cv της διαστολικής ΑΠ 24ωρου (r = -.182, p = .049), η sd της ημερήσιας διαστολικής ΑΠ 24ώρου (r = -.286, p = .003), η cv της ημερήσιας διαστολικής ΑΠ 24ώρου (r= -.306, p= .001), η tr της ημερήσιας διαστολικής ΑΠ 24ώρου (r =-.209, p =.023) συσχετίστηκαν σημαντικά με τη διάμετρο του αριστερού κόλπου (LA) Η πρωϊνή μειον απογευματινή SBP (r= -.183, p= .048) και η πρωϊνή μειον απογευματινή DBP (r= -.209, p= .023) είναι οι μοναδικοί δείκτες μεσοπρόθεσμης μεταβλητότητας που συσχετίστηκαν σημαντικά με τη διάμετρο του αριστερού κόλπου(LA). Η πολυπαραγοντική γραμμική αναλύση παλινδρόμησης έδειξε σημαντική συσχέτιση του LA με τον δείκτη μάζας σώματος (B= .276, 95% CI: .004– .548 · p= .047) και την την πρωϊνή μείον απογευματινή DBP (B = -.326 , 95% CI: -.610 –.041 · p= .025).Όσον αφορά την MCCA, μεταξύ των δεικτών μεταβλητότητας της 24ωρης καταγραφής, η 24ωρη SBP (r= .271, p= .006), η 24ωρη DBP (r= .210, p= .033), η CV της 24ωρης DBP (r= -.238, p= .015) και η ημερήσια SBP (r= .213, p= .030) συσχετίστηκαν σημαντικά με την MCCA. Η συστολική HBPM (r= .331 p= .001), η διαστολική HBPM (r= .331 p= .001), η πρωϊνή συστολική HBPM (r= .304 p= .002), η πρωϊνή διαστολική HBPM (r= .311 p= .001), η απογευματινή συστολική HBPM (r= .339, p = .000) και η απογευματινή διαστολική HBPM (r= .333, p= .001) είναι οι μοναδικοί δείκτες μεσοπρόθεσμης μεταβλητότητας που συσχετίστηκαν σημαντικά με τo MCCA. Όσον αφορά το PWV, μεταξύ των δεικτών μεταβλητότητας της 24ωρης καταγραφής, η 24ωρης SBP (r= .348 , p= .001), η ημερήσια SBP (r= .267, p= .009), η νυκτερινή SBP (r= .245, p= .016), η sd της νυκτερινής SBP (r= .220, p= .031), η tr της νυκτερινής DBP (r= .204, p= .046), συσχετίστηκαν σημαντικά με την PWV. Η HBPM SBP (r= .267 p= .006), η πρωϊνή συστολική HBPM (r= .240 p= .018), η απογευματινή συστολική HBPM (r= .278 , p= .006) είναι οι μοναδικοί δείκτες μεσοπρόθεσμης μεταβλητότητας που συσχετίστηκαν σημαντικά με τo PWV. Η ηλικία, το ιστορικό ΣΔ, τo ανδρικό φύλο και η συστολική ABPM 24ωρου συμπεριλήφθηκαν στο πολυπαραγοντικό μοντέλο γραμμικής παλινδρόμησης. Η πολυπαραγοντική γραμμική αναλύση παλινδρόμησης έδειξε σημαντική συσχέτιση του PWV με την ηλικία (B = .130, 95% CI: .056 – .205 ·p= .001),το ιστορικό ΣΔ (B= 1.379, 95% CI: .202 - 2.556 ·p= .022), τη συστολική ABPM (B=. 964, 95% CI: .021 - .107 ·p= .004). Όσον αφορά το ABI, η απογευματινή HBPM SBP (r= -.271 p= .008 ) είναι ο μοναδικός δείκτης μεσοπρόθεσμης μεταβλητότητας που συσχετίστηκε σημαντικά με τo ABI . H συστολική HBPM , η sd της συστολικής HBPM συμπεριλήφθηκαν στο πολυπαραγοντικό μοντέλο γραμμικής παλινδρόμησης. Η πολυπαραγοντική γραμμική αναλύση παλινδρόμησης έδειξε σημαντική συσχέτιση του ABI με τη συστολική HBPM (B= -.003, 95% CI: -.006 - .000 ·p= .000) και την sd της συστολικής HBPM (B= -.015, 95% CI:- .029 - .000 ·p= .050). Όσον αφορά το AI, μεταξύ των δεικτών μεταβλητότητας της 24ωρης καταγραφής μόνο η cv της 24ωρης DBP (r= .206, p= .043) συσχετίστηκε σημαντικά με τον AI. Η sd της συστολικής HBPM (r=.211 p= .038), η sd της απογευματινής συστολικκής HBPM (r = .266 , p= .008) και η cv της απογευματινής συστολικής HBPM (r= .242 , p= .017) είναι οι μοναδικοί δείκτες μεσοπρόθεσμης μεταβλητότητας που συσχετίστηκαν σημαντικά με τo AI. Η πολυπαραγοντική γραμμική αναλύση παλινδρόμησης έδειξε σημαντική συσχέτιση του AI με το ανδρικό φύλο (B = -.235, 95% CI:- 7.491 – --.834 · p = .015), την ηλικία (B = .309, 95% CI: .115 – .472 · p = .002) και το κάπνισμα (B = .264, 95% CI: 1.235 - 7.083 · p = .006).
Συμπεράσματα
Τα αποτελέσματα της μελέτης απέδειξαν σε ασθενείς με ΧΝΝ ότι η μεταβλητότητα της 24ωρης ΑΠ και πιο συγκεκριμένα το tr της ΣΑΠ της 24ωρης συσχετίστηκε με το ΔΜΑΚ. Αντιθέτως η μεταβλητότητα της ΑΠ στο σπίτι απέτυχε να αποδείξει μια τέτοια συσχέτιση. Σε ασθενείς ΧΝΝ η βραχυπρόθεσμη μεταβλητότητα της ΑΠ συσχετίστηκε με το ΔΜΑΚ ανεξαρτήτων των επιπέδων της ΑΠ και των παραγόντων αγγειακού κινδύνου. Απο τις τρείς παραμέτρους μεταβλητότητας 24ωρης ΑΠ μόνο το tr της ΣΑΠ συσχετίστηκε σημαντικά με το ΔΜΑΚ Τα ευρήματα μας υποστηρίζουν ότι διαφορετικές τιμές μεταβλητότητας ΑΠ έχουν διαφορετική προγνωστική αξία
