Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Παρασκευά Άντεια, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Τσαρουχά Αθανασία, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Γαρίνη Ελεάνα, Επιμελήτρια Α ΕΣΥ
Περίληψη:
Εισαγωγή: Ο οξύς μετεγχειρητικός πόνος αποτελεί μια δυσάρεστη
εμπειρία τόσο για τους ενήλικες, όσο και για τα παιδιά. Τα οπιοειδή αναλγητικά
έχουν χρησιμοποιηθεί ευρέως για την αντιμετώπιση του οξέος μετεγχειρητικού
πόνου, οι παρενέργειες όμως που μπορεί να εμφανίσουν έχουν οδηγήσει στον
περιορισμό της χρήσης τους ιδιαίτερα σε παιδιατρικούς πληθυσμούς. Η έννοια
της πολυπαραγοντικής αναλγησίας εισήχθη την τελευταία δεκαετία και στοχεύει
στην βελτίωση της αναλγησίας, λόγω της συνέργειας ανάμεσα σε διάφορα
αναλγητικά (οπιοειδή, ΜΣΑΦ, συνοδά αναλγητικά) με παράλληλη μείωση των
δόσεων κάθε ομάδας φαρμάκων και επομένως μείωση των ανεπιθύμητων
ενεργειών τους.
Σκοπός: Η συστηματική βιβλιογραφική ανασκόπηση της χρήσης και της
αποτελεσματικότητας των συνοδών αναλγητικών φαρμάκων (αντιεπιληπτικά,
κορτικοστεροειδή, α2 αγωνιστές, ανταγωνιστές NMDA υποδοχέων, τοπικά
αναισθητικά) για μετεγχειρητική αναλγησία στον παιδιατρικό πληθυσμό.
Υλικό και Μεθοδολογία: Μελετήθηκε η ηλεκτρονική βιβλιοθήκη
PubMed-Medline και Cochrane Library για τη χρονική περίοδο από το 2015 έως
το 2020. Οι λέξεις κλειδιά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν: “Pediatric, children,
pain, analgesia, placebo, control, saline, clonidine, dexmedetomidine,
dexamethasone, ketamine, pregabalin, gabapentin, magnesium, lidocaine” και
ο συνδυασμός τους.
Αποτελέσματα: Στη βιβλιογραφική ανασκόπηση συμπεριλήφθηκαν 27
μελέτες από τις οποίες οι 4 αναφέρονται στη δεξαμεθαζόνη, 1 για κλονιδίνη, 7
για δεξμεδετομιδίνη, 2 για κεταμίνη, 1 για μαγνήσιο, 6 για λιδοκαΐνη, 4 για
γκαμπαπεντίνη και 2 για πρεγκαμπαλίνη.
Συμπεράσματα: Σαφείς είναι οι ενδείξεις για την αποτελεσματικότητα
της δεξαμεθαζόνης, της κλονιδίνης και της δεξμεδετομιδίνης στην ελάττωση του
μετεγχειρητικού πόνου και της κατανάλωσης οπιοειδών αναλγητικών
μετεγχειρητικά σε συγκεκριμένους παιδιατρικούς χειρουργικούς πληθυσμούς.
Οι ενδείξεις για την αποτελεσματικότητα της λιδοκαΐνης, του μαγνησίου, της
κεταμίνης, της γκαμπαπεντίνης και της πρεγκαμπαλίνης είναι πολύ67
περιορισμένες και δεν βοηθούν στην εξαγωγή συμπερασμάτων στους ασθενείς
αυτούς. Είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθούν περαιτέρω κλινικές μελέτες
καθώς και μελέτες φαρμακοκινητικής και φαρμακοδυναμικής ώστε να
αποδειχθεί το κλινικό πλεονέκτημα και η αποτελεσματικότητα αυτών των μη
οπιοειδών, συνοδών αναλγητικών φαρμάκων στον παιδιατρικό πληθυσμό.
