Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Γεώργιος Λυρίτης, Ομότιμος Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ (Επιβλέπων)
Ισμήνη Δοντά, Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Ευστάθιος Χρονόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Το 2020, έτος πολλαπλών και κρίσιμων προκλήσεων για την Υγεία της διεθνούς κοινότητας, βρίσκεται στο μεταίχμιο της «Δεκαετίας για την Μυοσκελετική Υγεία 2010-2020» και της «Δεκαετίας για την Υγιή Γήρανση 2020-2030» όπως ορίστηκαν προ 20 ετών, στην Γενεύη από την Επιστημονική Επιτροπή του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας που είναι υπεύθυνη για την διερεύνηση των Μυοσκελετικών Παθήσεων (WHO Scientific Group on the Burden of Musculoskeletal Conditions at the Start of the New Millennium).
Στην εποχή μας η διεπιστημονική (inter & multidisciplinary) προσέγγιση της Ιατρικής όλων των ειδικοτήτων συνδυάζει εξελίξεις στα πεδία της Κυτταρικής και Μοριακής Βιολογίας, της Βιοτεχνολογίας και της Νανοτεχνολογίας, της Πληροφορίας, της Αναγεννητικής Ιατρικής, των Βιοϋλικών με εμβιομηχανικά πρωτόκολλα και νέες τεχνικές στη χειρουργική και μη χειρουργική θεραπευτική παρέμβαση, πέρα από την Πρόληψη των ασθενειών, στην οποία η Γενετική και η αποκρυπτογράφηση των παθογενετικών μηχανισμών έχει προσφέρει τεράστια όπλα.
Σε αυτά τα πλαίσια, αν και οι αμφίδρομες σχέσεις της Υγείας της Κρανιοπροσωπικής περιοχής με την Γενική Υγεία, τα τελευταία χρόνια διερευνώνται λεπτομερώς, τα ζητήματα των αλληλοεπιδράσεων της με την Ορθοπαιδική και τα Μεταβολικά Νοσήματα των Οστών είναι ένας τομέας που αν και ευρέως αποσπασματικά, ελάχιστα έχει διερευνηθεί συνδυαστικά, προς το παρόν λόγω και της δαιδαλώδους φύσεως των εμπλεκόμενων θεμάτων. Έτσι τα «Μεταβολικά Νοσήματα των Οστών», η «Ορθοπαιδική» και η «Υγεία του Κρανιοπροσωπικού Συμπλέγματος» μοιάζουν τρείς «διαφορετικοί κόσμοι» με πολλαπλές όμως και σύνθετες αλληλοεπιδράσεις, η «χαρτογράφηση» των οποίων αποτελεί σκοπό αυτής της μελέτης.
Κατά την μελέτη των μυοσκελετικών προβλημάτων του ανθρώπινου οργανισμού, σπάνια θα οδηγηθεί η κλινική ή η ερευνητική σκέψη σε ζητήματα της κρανιοπροσωπικής περιοχής πέραν ίσως των Μεταβολικών Νοσημάτων των Οστών και των Ρευματικών συσχετιζομένων παθήσεων. Αν όμως εξετάσουμε το Κρανιοπροσωπικό Σύμπλεγμα μέσα από το πρίσμα της Μωσαϊκής Εξέλιξης (Mosaic Evolution) και την Ανάλυση των Ανατομικών Δικτύων AnNA (Anatomical Network Analysis), διαπιστώνουμε πως οι 10 ανατομικές ενότητες της κεφαλής που καλύπτουν 181 μορφολειτουργικά δίκτυα με 412 «φυσικές» επαφές, έχουν σύνθετες μυοσκελετικού τύπου σχέσεις που αφορούν σε ένα ευρύτατο σύνολο ανατομικών, λειτουργικών, εξελικτικών και αναπτυξιακών συναφειών.
Η θεώρηση αυτή αποκαλύπτει με μοναδικό τρόπο, μη εμφανείς έως πρόσφατα όψεις που εμπίπτουν στο «Εξελικτικό-Αναπτυξιακό» βιολογικό μοντέλο «EvoDevo» (Evolution & Development) και που καλύπτουν πολύ ενδιαφέροντες τομείς όπως ο ρόλος των μαλακών ιστών στο να διαμορφώνουν την οργάνωση των ανατομικών υποσυνόλων που ευνοεί την σταθερότητα, την αρμονική λειτουργία καθώς και την εξελιξιμότητα της κεφαλής ως συνόλου αλλά και την εντυπωσιακή διαφορετική εξελικτική και εμβρυολογική πορεία του αριστερού με το δεξιό ημισφαίριο του προσώπου και την σημασία της στην προσωπική ασυμμετρία αλλά και την εκφραστικότητα του προσώπου.
Στην παρούσα μελέτη, μέσα από την διερεύνηση των έως τώρα δεδομένων, διαπιστώνεται η ανάγκη να εξετασθεί σοβαρά, στην μεγάλη ομάδα των (ήδη κοινά αποδεκτών) Κρανιοπροσωπικό-Συστηματικών διασυνδέσεων (νοητικές νόσοι, Alzheimer’s Disease, καρδιαγγειακά νοσήματα, πρόωρος τοκετός, Σ. Διαβήτης), να προστεθούν και οι παθολογικές καταστάσεις που εμπλέκουν τις μυοσκελετικές ασθένειες, τις φλεγμονώδεις και άλλες, ρευματολογικές παθήσεις του Κρανιοπροσωπικού Συμπλέγματος πολλές από τις οποίες εντάσσονται και στα πεδία ενασχόλησης της Ορθοπαιδικής ειδικότητας και των Μεταβολικών Νοσημάτων των Οστών.
Λέξεις-κλειδιά:
Ορθοπαιδική, Μεταβολικά νοσήματα οστών, Κρανιοπροσωπικό σύμπλεγμα, Εμφυτευματολογία, Αναγεννητική ιατρική, Κρανιοπροσωπο-μυοσκελετικές συσχετίσεις & διασυνδέσεις
