Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Μαρτζάκλης Βασίλειος, Υποψήφιος Διδάκτωρ ΕΚΠΑ, Ειδικός Επιστημονικός Συνεργάτης Πανεπιστημίου Αθηνών
Δρ. Σ. Μπλαβούκος,
Αν. Καθηγητής Ο.Π.Α.
Δρ. Ε. Λέκκας ,
Καθηγητής ΕΚΠΑ
Δρ. Χ. Κράνης,
Επ. Καθηγητής ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Στην έννοια της «τρομοκρατίας» έχει αποδειχτεί στο διάβα των χρόνων πως είναι αρκετά δύσκολο να αποδοθεί ένας κοινά αποδεκτός ορισμός, εξαιτίας των πολλαπλών προεκτάσεων του όρου σε πολιτικό, οικονομικό, ιστορικό και κοινωνικό επίπεδο. Οι τρομοκρατικές ενέργειες αναλύονται κατά περίπτωση ως προς τη μορφή και τα αίτια που τις υποκινούν και σε συνδυασμό με τα Όπλα Μαζικής Καταστροφής (ΟΜΚ), που πλέον θεωρούνται de facto παράγοντας κύρους και ισχύος για τους κατόχους τους λόγω του μεγέθους των καταστροφικών επιπτώσεων που δύνανται να επιφέρουν, συνθέτουν μία υπαρκτή απειλή για τη διεθνή ασφάλεια, που δεν πρέπει αγνοηθεί.
Τα ΟΜΚ αποτελούνται από τέσσερις βασικές κατηγορίες όπλων. Τα όπλα αυτά είναι τα χημικά, τα βιολογικά, τα ραδιολογικά και τα πυρηνικά και κατά καιρούς έχουν αποτελέσει το μέσο έκφρασης οπαδών της τρομοκρατίας για την επίτευξη των στόχων τους. Η παγκόσμια κοινότητα έχει θέσει το ζήτημα της τρομοκρατίας και της χρήσης και διάδοσης των ΟΜΚ ψηλά στην πολιτική της ατζέντα.
Οι επιθέσεις με ΟΜΚ, άλλοτε επιτυχημένες και άλλοτε όχι, θέτουν σε κάθε περίπτωση τις βάσεις για την ενστάλαξη του φόβου και της δυναμικής αβεβαιότητας στους πολίτες μίας χώρας. Τα ΟΜΚ ανεξάρτητα από το πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να αποκτηθούν, αλλά και ανεξάρτητα από το απαιτούμενο επίπεδο τεχνογνωσίας και υλικοτεχνικής υποδομής που πιθανόν να απαιτείται, δεν παύουν να αποτελούν στόχο τρομοκρατικών ομάδων και ενίοτε πόθο χωρών που επιδιώκουν να ενισχύσουν τη διαπραγματευτική τους ισχύ.
Ο αντίκτυπος των επιπτώσεων σε οικονομικό και ψυχολογικό επίπεδο από τρομοκρατικά χτυπήματα αποτυπωμένος σε μετρήσιμα μεγέθη, κάθε άλλο παρά καθησυχαστικός μπορεί να είναι. Οικονομικές απώλειες δισεκατομμυρίων, ανυπολόγιστης αξίας ανθρώπινες απώλειες, ανασφάλεια, φόβος, ξενοφοβία και ένα ντόμινο επιπτώσεων σε διάφορα μέρη του πλανήτη απότοκο της παγκοσμιοποίησης συνθέτουν την εικόνα της πραγματικής δυναμικής της τρομοκρατίας και των ΟΜΚ.
Επιπρόσθετα, η χρήση ΟΜΚ από τρομοκράτες έχει γεννήσει την έννοια του σχετικά πρόσφατου όρου «ασύμμετρη απειλή», η οποία περιλαμβάνει τόσο την ανισότητα ισχύος όσο και την ανομοιομορφία συμφερόντων με την ασυμμετρία να εντοπίζεται στις μεθόδους, στη χρησιμοποιούμενη τεχνολογία, στην οργάνωση, στον παράγοντα ηθικό και στο χρονικό πλαίσιο.
Ένας επιπλέον αποσταθεροποιητικός παράγοντας της εσωτερικής ασφάλειας των χωρών είναι το οργανωμένο έγκλημα, που όμως οι πράξεις βίας που το συνοδεύουν διαφοροποιούνται ως προς τον σκοπό και τα κίνητρα συγκριτικά με τις αντίστοιχες πράξεις βίας που σχετίζονται με την τρομοκρατία.
Για την αντιμετώπιση των απειλών που προαναφέρθηκαν έχει αναπτυχθεί και υιοθετηθεί μια αντιτρομοκρατική στρατηγική σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης που στηρίζεται στους βασικούς πυλώνες της πρόληψης, της προστασίας, της καταδίωξης και της αντίδρασης. Προς την ίδια κατεύθυνση κινείται και το ΝΑΤΟ με μακροπρόθεσμη στοχοθεσία αναφορικά με το φαινόμενο της τρομοκρατίας.
Η παγκόσμια κοινότητα στην προσπάθειά της να περιορίσει και να ελέγξει τη διασπορά των ΟΜΚ έχει θεσπίσει ένα σύνολο συμβάσεων, οι οποίες επιδιώκουν να θέσουν το πλαίσιο κοινής αποδοχής όρων και ενιαίας στάσης μεταξύ των χωρών που τάσσονται υπέρ αυτής της αντίληψης.
Το υπόψη εγχείρημα αποδεικνύεται αρκετά δύσκολο στην υλοποίησή του λαμβάνοντας υπόψη και το πλέον πρόσφατο γεγονός ακύρωσης της συνθήκης για τις πυρηνικές δυνάμεις μεσαίας εμβέλειας μεταξύ Η.Π.Α και Ρωσίας.
Λέξεις-κλειδιά:
Τρομοκρατία, Όπλα Μαζικής Καταστροφής, Επιθέσεις, Συνθήκη, Συνέπειες
