Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Δρ. Σπυρίδων Μπλαβούκος, Επίκουρος Καθηγητής ΟΠΑ (Επιβλέπων)
Δημήτριος Σιώτης, Msc Οικονομολόγος (Ειδική Επιστημονική Καθοδήγηση)
Δημήτριος Σιώτης
Msc Οικονομολόγος,
Δρ. Ε. Λέκκας
Καθηγητής ΕΚΠΑ,
Δρ.Σ. Λόζιος,
Επίκ. Καθηγητής ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Η ιστορία της ανθρωπότητας, από την αρχή της ύπαρξής της και ανεξαρτήτως προελεύσεως και πολιτισμών, είναι γεμάτη από αναφορές σε μεγάλα καταστροφικά γεγονότα, τα οποία υπήρξαν η αφορμή μεγάλων αλλαγών και μεταβάσεων. Κατά καιρούς, ο άνθρωπος απέδωσε τα καταστροφικά φαινόμενα είτε σε θεϊκό μένος (θεο-μηνία), είτε σε ανώτερες υπερφυσικές δυνάμεις, αισθανόμενος (και όντας) αδύναμος να τα ελέγξει ή/και να τα δαμάσει. Στη φάση αυτή, κατά την οποία η συντριπτική πλειοψηφία αφορούσε γεγονότα φυσικής προέλευσης (φυσικές καταστροφές), στόχος του ανθρώπου ήταν απλά να καταφέρει να προσαρμοστεί και να επιβιώσει από το μέγεθος των επιπτώσεων των καταστροφών αυτών.
Τον τελευταίο αιώνα όμως και καθώς η διεθνής εμπειρία περιλαμβάνει διαδικασίες καταγραφής και θεραπείας των καταστροφών, έγινε φανερό ότι εμφανίζονται και άλλοι τύποι καταστροφών, των οποίων η εκδήλωση δεν σχετίζεται απαραίτητα με φυσικά φαινόμενα, αλλά κυρίως με την ανθρώπινη δραστηριότητα (ανθρωπογενείς καταστροφές). Πρόκειται για γεγονότα εξίσου μεγάλης κλίμακας, με εξίσου σοβαρές επιπτώσεις με αυτές των φυσικών καταστροφών.
Καθώς λοιπόν οι κοινωνίες εξελίσσονταν, άρχισαν να αναπτύσσουν μηχανισμούς αντίδρασης σε κρίσεις και καταστροφές, οι οποίοι προσανατολίζονταν κυρίως στη μετα-καταστροφική περίοδο, με στόχο τον μετριασμό των επιπτώσεων. Αργότερα, άρχισε δειλά-δειλά να υπεισέρχεται και η έννοια της πρόληψης. Στο πλαίσιο αυτό και λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι πρόκειται για γεγονότα τα οποία δεν μπορούν να οριοθετηθούν χωρικά (ούτε χρονικά), αναπτύχθηκαν μέσα στους κόλπους της διεθνούς κοινότητας και των Διεθνών Οργανισμών (ΟΗΕ, ΕΕ, ΝΑΤΟ), μοντέλα κοινής δράσης, πάντα υπό το πρίσμα των εξελίξεων στο ‘Παγκόσμιο Θέατρο’ της Διαχείρισης Καταστροφών (Πλαίσιο Δράσης του Hyogo 2005, Πλαίσιο για τη μείωση του Κινδύνου Καταστροφής του Sendai 2015).
Ο στόχος της παρούσας Διπλωματικής Διατριβής είναι διττός. Αφενός, λαμβάνει χώρα μια προσπάθεια επεξήγησης και ανάλυσης των βασικών εννοιών της διαχείρισης καταστροφών και κρίσεων, με σαφή σκοπό την εξοικείωση του αναγνώστη και την κατανόηση από μέρους του της σπουδαιότητας του θεματικού αυτού πεδίου σε διεθνές επίπεδο. Αφετέρου, επιχειρείται μια παρουσίαση του τρόπου δράσης, καθώς και των μηχανισμών αντιμετώπισης, από πλευράς ΝΑΤΟ, των περιπτώσεων καταστροφών και κρίσεων.
Τέλος, μελετάται ο τρόπος δράσης της Συμμαχίας στην περίπτωση της επέμβασης στη Λιβύη (Μελέτη Περίπτωσης – Case Study), παρατίθενται τα σχετικά συμπεράσματα, καθώς και τα διδάγματα (lessons learned), για μελέτη και μελλοντική αξιοποίηση.
Λέξεις-κλειδιά:
Διαχείριση κρίσεων, Μηχανισμοί Αντιμετώπισης, ΝΑΤΟ, Λιβύη
