Μονάδα:
Κατεύθυνση ΓλωσσολογίαΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2021-04-14
Συγγραφέας:
Καλύβα Μελπομένη
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Γούτσος Διονύσιος (Καθηγητής Κειμενογλωσσολογίας, Τομέα Γλωσσολογίας, Τμήμα Φιλολογίας, Τομέας Γλωσσολογίας, ΕΚΠΑ)
Κουτσουλέλου-Μίχου Σταματίνα (Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Γλωσσολογίας και Ανάλυσης Ομιλίας, Τομέα Γλωσσολογίας, Τμήμα Φιλολογίας, ΕΚΠΑ)
Παναρέτου Ελένη (Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Γλωσσολογίας, Τομέας Γλωσσολογίας, Τμήμα Φιλολογίας, ΕΚΠΑ)
Πρωτότυπος Τίτλος:
Εκθέσεις πρακτικών των ποινικών δικαστικών αποφάσεων: υπολογιστική και κειμενογλωσσολογική προσέγγιση
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Εκθέσεις πρακτικών των ποινικών δικαστικών αποφάσεων: υπολογιστική και κειμενογλωσσολογική προσέγγιση
Περίληψη:
Η νομική γλώσσα ως «γλώσσα για ειδικούς σκοπούς», όπως αυτή πραγματώνεται στα διαφορετικά είδη νομικών κειμένων, αποτελεί ένα αρκετά εξερευνημένο πεδίο στην ξενόγλωσση βιβλιογραφία, σε αντίθεση με την ελληνική, που οι ελάχιστες μελέτες περιορίζονται μόνο στην εξέταση της γλώσσας των νόμων και των δικαστικών αποφάσεων. Λαμβάνοντας υπόψιν το συγκεκριμένο ερευνητικό κενό, η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει για πρώτη φορά γλωσσικά, κειμενικά και γνωσιακά το κειμενικό υποείδος των πρακτικών των δικαστικών αποφάσεων συνδυάζοντας τους κλάδους της Δικανικής Γλωσσολογίας και της Κειμενογλωσσολογίας. Έπειτα με τη μέθοδο της Γλωσσολογίας Σωμάτων Κειμένων και με τη χρήση του λογισμικού AntConc 3.4.3 αναλύονται στατιστικά 820 κείμενα εκθέσεων πρακτικών του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών για το έτος 1990. Σκοπός είναι να εξεταστούν, αρχικά, τα κυρίαρχα γλωσσικά χαρακτηριστικά των Πλημμελειοδικών μεμονωμένα και, έπειτα, οι γλωσσικές τους επιλογές σε σύγκριση με τους Γραμματείς και με τους κατηγορούμενους/μάρτυρες. Τέλος, εξετάζονται οι γλωσσικές προτιμήσεις των ανδρών σε σχέση με τις γυναίκες Πλημμελειοδίκες, με στόχο να αποδειχθεί κατά πόσο οι γυναίκες Δικαστές απαλείφουν το φύλο τους.
Από τα αποτελέσματα φαίνεται πως γλωσσικά οι Πλημμελειοδίκες γενικά διαφέρουν σημαντικά από τους μάρτυρες/κατηγορούμενους, καθώς οι πρώτοι χρησιμοποιούν λεξικούς μηχανισμούς, όπως νομικά ομώνυμα, όρους-ομπρέλες, τεχνικό λεξιλόγιο, λόγια στοιχεία, ενώ κειμενικά και επικοινωνιακά εστιάζουν στο συγκείμενο και στην ενίσχυση του διακηρυκτικού χαρακτήρα των πρακτικών. Αντίθετα, οι Γραμματείς παρά τον περιορισμένο ρόλο τους στη δίκη, χρησιμοποιούν με υψηλή στατιστική σημαντικότητα πιο απαιτητικό και τεχνικό λεξιλόγιο από ότι οι Πλημμελειοδίκες, καθώς επίσης συντομογραφίες, αρχικά και αριθμούς. Επίσης, από τα δεδομένα προκύπτει μια πρώτη ένδειξη ότι οι Γραμματείς επεμβαίνουν γλωσσικά στο τελικό κείμενο των Πλημμελειοδικών, όμως ο αριθμός δειγμάτων (tokens) στο υπόσωμα κειμένων τους που εξετάστηκε, είναι πολύ μικρός για να εξαχθεί με ασφάλεια τέτοιου είδους συμπέρασμα. Ακόμη, κρίνεται απαραίτητη η πραγματοποίηση περιπτωσιολογικών μελετών μεταξύ συγκεκριμένων Γραμματέων και Πλημμελειοδικών. Τέλος, τα δύο φύλα των Δικαστών, παρόλο που επιλέγουν κοινά λεξικά και συντακτικά μοτίβα χαρακτηριστικά της νομικής γλωσσικής νόρμας, εμφανίζουν με πολύ υψηλή στατιστική σημαντικότητα διακριτά λεξικογραμματικά και δομικά χαρακτηριστικά και αποδεικνύεται πως οι γυναίκες Πλημμελειοδίκες δεν απαλείφουν το φύλο τους.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Γλώσσα – Λογοτεχνία
Λέξεις-κλειδιά:
νομική γλώσσα, γλώσσα για ειδικούς σκοπούς, κειμενικό είδος, Κειμενογλωσσολογία, πρακτικά, Δικανική Γλωσσολογία, σώματα κειμένων, Γλωσσολογία Σωμάτων Κειμένων, AntConc, δικαστικές αποφάσεις, keyness, λίστες συχνοτήτων, ν-γράμματες ακολουθίες
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
2
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
121
