Μονάδα:
Κατεύθυνση Νεώτερη και Σύγχρονη Ελληνική ΙστορίαΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2021-05-10
Συγγραφέας:
Ζιώγας Ευάγγελος
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Eυάγγελος Καραμανωλάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Δήμητρα Λαμπροπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Ευάνθης Χατζηβασιλείου, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Ο ελληνικός Τύπος και η έκρηξη του πολέμου της Κορέας (1950): Προσλήψεις και αναγνώσεις
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Ο ελληνικός Τύπος και η έκρηξη του πολέμου της Κορέας (1950): Προσλήψεις και αναγνώσεις
Περίληψη:
Η παρούσα Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία έχει ως στόχο να σκιαγραφηθούν οι προσλήψεις του πολέμου της Κορέας στον ελληνικό ημερήσιο Τύπο. Η έμφαση δίνεται στους πρώτους έξι μήνες μετά την έναρξη των μαχών, στις 25 Ιουνίου 1950. Πιο συγκεκριμένα, γίνεται προσπάθεια να εξεταστούν τα χαρακτηριστικά και η εργαλειοποίηση του ψυχροπολεμικού φαντασιακού, όπως αυτό είχε διαμορφωθεί στην Ελλάδα του 1950-1951. Η διαμάχη μεταξύ βορειοκορεατών και νοτιοκορεατών ξέσπασε μόλις εννέα μήνες μετά τη λήξη του ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου και την ήττα των κομμουνιστικών δυνάμεων. Μετά από την τραυματική δεκαετία του 1940, όλες οι πολιτικές παρατάξεις καλούνταν να αντιμετωπίσουν δύσκολες προκλήσεις που προέκυπταν τόσο από τις εσωτερικές όσο και από τις διεθνείς ανακατατάξεις που έφερνε η κοσμογονία του Ψυχρού Πολέμου. Σ’ αυτή την ούτως ή άλλως απαιτητική διαδικασία αναμόρφωσης, ο πόλεμος της Κορέας ήρθε να προσθέσει νέες μεταβλητές. Ο ημερήσιος Τύπος, ως κατεξοχήν παράγοντας που κυριαρχεί στη δημόσια σφαίρα, μας παρέχει χρήσιμα εργαλεία ώστε να διαπραγματευτούμε μία σειρά από κρίσιμα ζητήματα τα οποία σχετίζονται με μία πραγματικότητα όπου τα όρια μεταξύ εθνικού και υπερεθνικού έμοιαζαν εξαιρετικά θολά. Στην παρούσα μελέτη οι εφημερίδες δεν αξιοποιούνται τόσο ως πιστοί καθρέφτες της κοινής γνώμης, αλλά ως εκφραστές συγκεκριμένων ιδεολογιών και κοσμοθεωριών. Σ’ αυτό το πλαίσιο, εξετάζονται η Καθημερινή, το Βήμα και ο Δημοκρατικός, ως αντιπροσωπευτικά δείγματα της Δεξιάς, του Κέντρου και της Αριστεράς αντίστοιχα. Το πρώτο κεφάλαιο έχει εισαγωγικό χαρακτήρα. Παρατίθεται δηλαδή το ιστορικό πλαίσιο της εποχής, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κορέα. Στόχος είναι να γίνουν εξ αρχής κατανοητές οι συγκυρίες κάτω από τις οποίες γράφονταν τα όσα σχολιάζονται στην εργασία. Το δεύτερο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στη Καθημερινή. Εξετάζεται το πώς η εφημερίδα χρησιμοποίησε τον πόλεμο για την προώθηση εγχώριων πολιτικών αιτημάτων αλλά και το πώς γινόταν αντιληπτή η θέση της Ελλάδας στο ψυχροπολεμικό γίγνεσθαι. Το τρίτο κεφάλαιο ασχολείται με το κεντρώο και φιλοκυβερνητικό Βήμα. Σε γενικές γραμμές ακολουθείται η ίδια κατεύθυνση με το προηγούμενο κεφάλαιο. Επιπλέον όμως, γίνεται προσπάθεια να αναδειχθεί ο τρόπος με τον οποίο ο λόγος της εφημερίδας πασχίζει να ισορροπήσει μεταξύ της υποστήριξης της εγχώριας κυβερνητικής ατζέντας από τη μία πλευρά και της ταύτισης με το στρατόπεδο του «ελεύθερου κόσμου» από την άλλη, σε μία συγκυρία που οι δύο αυτές τάσεις φάνηκε να αλληλοσυγκρούονται. Το τέταρτο κεφάλαιο αφορά τη στάση του Δημοκρατικού. Πρόκειται για μία αριστερή ματιά του πολέμου που αμφισβητεί ανοιχτά κυρίαρχες τάσεις της εποχής, ενώ παράλληλα αποτελεί την πρώτη απόπειρα του παράνομου ΚΚΕ να διατυπώσει δημόσια τις θέσεις του, έστω με έναν έμμεσο και συγκαλυμμένο τρόπο. Το πέμπτο και τελευταίο κεφάλαιο προσεγγίζει την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης για αποστολή ελληνικού τάγματος στην Κορέα. Δεδομένου ότι πρόκειται για το κατεξοχήν γεγονός σύνδεσης της Ελλάδας με τον πόλεμο, κρίθηκε γόνιμο να γραφτεί ένα ξεχωριστό κεφάλαιο για το συγκεκριμένο ζήτημα. Επιπλέον, μ’ αυτόν τον τρόπο μας δίνεται η ευκαιρία να επαληθεύσουμε και ορισμένες διαπιστώσεις που έχουν διατυπωθεί προηγουμένως στην εργασία.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Ιστορία
Λέξεις-κλειδιά:
Πόλεμος της Κορέας, Κορέα, Ελλάδα, Ψυχρός Πόλεμος, Τύπος, 1950, Δεξιά, Κέντρο, Αριστερά, Καθημερινή, Βήμα, Δημοκρατικός, συντηρητισμός, αντικομμουνισμός, αντιαμερικανισμός, Πλαστήρας
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
264
