Μονάδα:
Κατεύθυνση Ιστορίας της ΦιλοσοφίαςΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2021-05-26
Συγγραφέας:
Βαγενά Δήμητρα
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Γεώργιος Ν. Πολίτης, Αναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνικής Φιλοσοφίας, Τμήμα Φιλοσοφίας, ΕΚΠΑ
Βάνα Νικολαΐδου- Κυριανίδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πολιτικής Φιλοσοφίας, Τμήμα Φιλοσοφίας, ΕΚΠΑ
Μαρία Κ. Χωριανοπούλου, Εντεταλμένη Διδάσκουσα, Τμήμα Φιλοσοφίας, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Η νομιμότητα της εξουσίας και το πέπλο της άγνοιας στη φιλοσοφία του John Rawls
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Η νομιμότητα της εξουσίας και το πέπλο της άγνοιας στη φιλοσοφία του John Rawls
Περίληψη:
Η εργασία επιχειρεί μια προσέγγιση του τρόπου με τον οποίο ο Rawls νομιμοποιεί την εξουσία, υπό τις συνθήκες μιας σύγχρονης φιλελεύθερης συνταγματικής δημοκρατίας, μέσα από την έννοια του πέπλου της άγνοιας. Για να γίνει αυτό, παρουσιάζεται η θεωρία του κοινωνικού συμβολαίου, όπως περιγράφεται στην Θεωρία της Δικαιοσύνης: εξετάζονται οι έννοιες της βασικής δομής της κοινωνίας, οι προϋποθέσεις σύναψης της αρχικής συμφωνίας, καθώς και ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνεται ο Rawls τις κατασκευές της πρωταρχικής θέσης και των συμβαλλόμενων μερών που συνάπτουν την συμφωνία, ως υποθετικές κατασκευές. Υπό αυτό το πρίσμα, εξετάζεται η κατασκευή του πέπλου της άγνοιας και η χρησιμότητά του. Προκειμένου να ολοκληρωθεί η παρουσίαση της πρωταρχικής θέσης, παρουσιάζεται η αναστοχαστική λειτουργία και ο ρόλος που αυτή διαδραματίζει στην κατασκευαστική θεωρία του Rawls. Εν συνεχεία, γίνεται αναφορά στην ηθική βάση του κονστρουκτιβισμού του Rawls, ο οποίος είναι καταφανώς επηρεασμένος από την καντιανή φιλοσοφία. Από αυτή εκκινεί και η έννοια της ρωλσιανής αυτονομίας. Κατόπιν, εξετάζεται η έννοια της δικαιοσύνης, η οποία διατρέχει την φιλοσοφία του Rawls. Αφού εξεταστεί η έννοια της διαδικαστικής δικαιοσύνης, παρουσιάζονται οι αρχές της δικαιοσύνης και ο τρόπος με τον οποίο αυτές επιλέγονται από τα συμβαλλόμενα μέρη της πρωταρχικής θέσης. Ακολουθεί περαιτέρω ανάλυση των δύο καταστατικών αρχών της δικαιοσύνης. Επιπλέον, παρουσιάζονται τα βασικά σημεία του πολιτικού φιλελευθερισμού του Rawls, με έμφαση σε αυτά που διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην δικαιολόγηση της νομιμότητας της εξουσίας. Ακόμη, εξετάζεται ο τρόπος με τον οποίο εφαρμόζονται οι θεμελιώδεις αρχές της δικαιοσύνης, ως βασικοί άξονες της διανεμητικής δικαιοσύνης του Rawls, στην πράξη, μέσα από την εφαρμογή της τυπικής δικαιοσύνης. Σε αυτό το πλαίσιο, τοποθετείται τόσο ο ρωλσιανός εξισωτισμός και η θεωρία του κοινωνικού φιλελευθερισμού, όσο και η ιδιοκτησιακή δημοκρατία, ως ιδανικής πραγμάτωσης της αρχής της διαφοράς και της ισότητας των ευκαιριών. Τέλος, αποδίδεται ο τρόπος κατά τον οποίο συνδυάζονται όλα τα προαναφερθέντα θέματα στη θεωρία της δικαιοσύνης ως ακριβοδικίας, προκειμένου να νομιμοποιήσουν την εξουσία σε μία φιλελεύθερη συνταγματική δημοκρατία. Πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραματίζει και εδώ το πέπλο της άγνοιας, αφού ο τρόπος με τον οποίο αίρεται καθορίζει και την διαδικασία θέσπισης των δίκαιων θεσμών της βασικής δομής της κοινωνίας. Ένα δοκίμιο που σχετίζεται με τη νομιμοποίηση της εξουσίας στη ρωλσιανή θεωρία δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ολοκληρωμένο, χωρίς να αναφερθεί στο πώς ορίζει ο φιλόσοφος την πολιτική ανυπακοή. Η εργασία ολοκληρώνεται με μία απόπειρα κριτικής αποτίμησης της δικαιοσύνης που χαρακτηρίζει την βασική δομή της εύτακτης ρωλσιανής κοινωνίας.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Κοινωνικές, Πολιτικές και Οικονομικές επιστήμες
Λέξεις-κλειδιά:
John Rawls, πέπλο της άγνοιας, πρωταρχική θέση, νομιμότητα εξουσίας, πολιτικός φιλελευθερισμός, εξισωτισμός, πολιτική ανυπακοή
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
391
