Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Δημήτριος Πλάντζος Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Χρύσανθος Κανελλόπουλος Αναπληρωτής Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Στυλιανός Κατάκης Επίκουρος Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Περίληψη:
Στην παρούσα διπλωματική εργασία παρουσιάζεται η εξέλιξη και χρήση του αρχιτεκτονικού τύπου του θησαυρού. Οι θησαυροί είναι αναθηματικά κτήρια με αποκλειστική χρήση τη φύλαξη πολύτιμων αντικειμένων-αφιερωμάτων, έχοντας κλειστή διαμόρφωση. Η ανωδομή τους, κατασκευασμένη από ακριβά και πολύτιμα υλικά που πολλές φορές προέρχονται από τη γη των αναθετριών πόλεων – κρατών, ακολουθεί συγκεκριμένο αρχιτεκτονικό ρυθμό και συμπληρώνεται από έναν πλούσια διακοσμημένο θριγκό και στέγη.
Για την αποτελεσματικότερη μελέτη των θησαυρών πραγματοποιείται η εξέταση κτηρίων σε τρία μεγάλα ιερά κέντρα της Πελοποννήσου: την Ολυμπία, τη Νεμέα και την Επίδαυρο. Κύριοι στόχοι της εργασίας είναι να αναλυθούν οι λόγοι ίδρυσης, χρήσης και λειτουργίας αυτού του είδους κτηρίων, όπως αναφέρεται στο εισαγωγικό κεφάλαιο.
Στο κεφάλαιο 2, μέσα από ορισμούς αρχαίων και σύγχρονων συγγραφέων, μελετάται ο αρχιτεκτονικός τύπος αυτών των κτηρίων, η εξέλιξή τους από οίκους σε θησαυρούς, πως η διαμόρφωση τους εξυπηρετεί τον σκοπός τους και ποια προβλήματα προκύπτουν κατά τη βιβλιογραφική τους εξέταση. Στο κεφάλαιο 3 αναφέρεται η τοποθέτηση και ο τρόπος οργάνωσης των θησαυρών, μέσα στα ιερά όπου εντοπίζονται, με έμφαση σε αυτά που εξετάζονται. Στο κεφάλαιο 4 μελετώνται οι αναφορές της αρχαίας γραμματείας στους θησαυρούς, ταξινομημένες κατά συγγραφέα χρονολογικά. Στόχος είναι να γίνει αντιληπτή η ερμηνεία και η αξία των κτηρίων κατά την αρχαιότητα, μέσα από τη παράθεση αναφορών ή γεγονότων που έλαβαν χώρα σε αυτά, καθώς και πόσο πλούσιο ήταν το περιεχόμενο τους, το οποίο δεν σώζεται σήμερα.
Από το κεφάλαιο 5 αρχίζει η ανάλυση των θησαυρών στα ιερά της Πελοποννήσου, με πρώτο το ιερό της Ολυμπίας. Μέσα από την περιγραφή τους γίνεται προσπάθεια ταύτισης, χρονολόγησης, σύνδεσης των θησαυρών με ιστορικά γεγονότα, καθώς και εξέτασης των θεωριών που έχουν διατυπωθεί από μελετητές. Στη συνέχεια, ακολουθεί η περιγραφή των οίκων της Νεμέας για να εξεταστεί το κατά πόσο θα μπορούσαν να φυλάσσουν πολύτιμα αναθήματα στο εσωτερικό τους, λειτουργώντας και ως θησαυροί. Κατόπιν, χρησιμοποιώντας το πρότυπο των τεκμηριωμένων ως θησαυρούς κτισμάτων της Ολυμπίας, εξετάζεται το κατά πόσο πληρούν τα κριτήρια για να καταταχθούν στην κατηγορία των θησαυρών, τα αντίστοιχα κτίσματα της Επιδαύρου που αναφέρονται στη βιβλιογραφία ως «οίκοι – θησαυροί».
Η εργασία ολοκληρώνεται με γενικά και ειδικά συμπεράσματα, που αφορούν μεμονωμένα τα κτήρια του κάθε ιερού, αλλά και μία σύγκριση μεταξύ τους. Το κείμενο συμπληρώνεται με εικόνες που δείχνουν την οργάνωση των θησαυρών μέσα στα ιερά και τον πλούσιο διάκοσμό τους.
Λέξεις-κλειδιά:
θησαυροί, οίκοι, Πελοπόννησος, Ολυμπία, Νεμέα, Επίδαυρος
