Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Παπάζογλου Ευστράτιος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Οδοντιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, ΕΚΠΑ.
Γεώργιος Πετράκος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, Σχολή Πολιτικών Επιστημών, Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Paravina Rade, Καθηγητής, Τμήμα Οδοντιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, Πανεπιστήμιο του Τέξας.
Περίληψη:
Εισαγωγή: Το χαμόγελο διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο, στην εκτίμηση της αισθητικής του προσώπου και γενικότερα του ατόμου που χαμογελά. Σημαντικός αριθμός ερευνών έχει δείξει ότι χαμηλή αισθητική των δοντιών, οδηγεί σε υποβάθμιση της αισθητικής του ατόμου, όπως αυτή γίνεται αντιληπτή, κατά τις κοινωνικές συναναστροφές. Η επιτυχία κάθε αποκατάστασης, καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό και από την χρωματική της ομοιομορφία, με τις παρακείμενες οδοντικές επιφάνειες ή αποκαταστάσεις. Η αντίληψη του χρώματος στο χώρο της οδοντιατρικής, αποτελεί ένα σύνθετο φαινόμενο, το οποίο εμπεριέχει 3 παράγοντες: τον παρατηρητή, το φως και το αντικείμενο που κάποιος παρατηρεί. Είναι σαφώς εδραιωμένο, ότι στην οδοντιατρική χρησιμοποιούνται μαθηματικοί τύποι, ως ένα μέσο για την ποσοτικοποίηση του χρώματος, και πιο συγκεκριμένα της διαφοράς του χρώματος μεταξύ 2 ξεχωριστών επιφανειών. Η ψηφιακή τεχνολογία, με τις υπολογιστικές παραμετροποιήσεις τις οποίες μπορεί προσφέρει, για την αλλαγή συγκεκριμένων χαρακτηριστικών των δομών που συνθέτους το χαμόγελο, έχει χρησιμοποιηθεί για την έρευνα της επίδρασης, αλλαγών στην εμφάνιση του χαμόγελου. Για τη καλύτερη κατανόηση της σημασίας της διαφοράς του χρώματος, συχνά ΄υπολογίζονται τα όρια αντίληψης και αποδοχής. Το όριο της αντίληψης, αναφέρεται στη μικρότερη δυνατή διαφορά χρώματος η οποία μπορεί να γίνει αντιληπτή από έναν παρατηρητή. Το 50:50% όριο αντίληψης, χρησιμοποιείται για να δείξει τη διαφορά χρώματος, η οποία γίνεται αντιληπτή από το 50% των παρατηρητών, αλλά όχι από το υπόλοιπο 50%. Αντίστοιχα, η διαφορά του χρώματος η οποία είναι αποδεκτή από το 50% των παρατηρητών, ορίζεται ως 50:50% όριο αποδοχής. Εκτός όμως από τα προαναφερθείσα όρια, η επίδραση της διαφοράς χρώματος στην αισθητική του χαμόγελου είναι ένα σημαντικός παράγοντας. Παρόλα αυτά η επίδραση, της διαφοράς χρώματος μεταξύ των πρόσθιων δοντιών, στην αισθητική του χαμόγελου δεν έχει ακόμα μελετηθεί. Επιπλέον, η συσχέτιση μεταξύ των όριων αντίληψης και αποδοχής, και της αισθητικής του χαμόγελου δεν έχει εξεταστεί.
Σκοπός: Πρωταρχικός σκοπός της μελέτης, ήταν ο έλεγχος της επίδρασης της διαφοράς χρώματος, σε ένα πρόσθιο δόντι της άνω γνάθου στην αισθητική του χαμόγελου, με βάση το χρωματικό μοντέλο CIELAB, χρησιμοποιώντας ψηφιακά προσομοιωμένα χαμόγελα. Ο δεύτερος στόχος, ήταν η μελέτη των ορίων αντίληψης και αποδοχής, για διαφορές χρώματος στο κεντρικό τομέα της άνω γνάθου, και ο ανεύρεση πιθανών διαφορών σε αυτά τα όρια μεταξύ των τύπο των παρατηρητών(οδοντίατροι ή μη σχετική με την οδοντιατρική), το φύλο και την ηλικία, ώστε να υπολογιστούν τα όρια, μέσα στα οποία μία μονήρη αποκατάσταση μπορεί να παραμείνει απαρατήρητη ή με μία αποδεχτή διαφορά, έναντι των υπόλοιπων δοντιών του χαμόγελου. Τρίτος σκοπός, ήταν η αξιολόγηση της συσχέτισης, μεταξύ της αισθητικής του χαμόγελου, και των συχνοτήτων αντίληψης και αποδοχής.
Μέθοδος & Υλικά: Μια σειρά από εικόνες πορτραίτου, με διαφορετική φωτεινότητα των δοντιών δημιουργήθηκε, παραλλάσσοντας τα πρόσθια δόντια ενός άντρα καυκάσια φυλής. Για κάθε ένα από τα τρία πρόσθια δόντια, το χρώμα μεταβλήθηκε, ώστε να δημιουργηθούν 15 διαφορετικές εικόνες. Μία από τις οποίες χρησιμοποιήθηκε ως εικόνα ελέγχου. Οι μισές από τις υπόλοιπες εικόνες, είχαν χαμηλότερη, και οι άλλες μισές υψηλότερη φωτεινότητα, παραλλάσσοντας ψηφιακά κάθε μία με βήμα 1 μονάδας ΔL (ΔL=ΔΕ=1). Οι εικόνες παρουσιάστηκαν, με τυχαία σειρά, σε ψηφιακά καλιμπραρισμένη οθόνη. Δόθηκαν οδηγίες σε 160 συμμετέχοντες (80 οδοντίατροι και 80 ασθενείς), να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο, δίδοντας μία βαθμολογία μέσω κλίμακας οπτικού ανάλογού, και εξετάζοντας κάθε εικόνα για αντιληπτή ή αποδεκτή διαφορά μεταξύ του χρώματος των κεντρικών τομέων. Όλοι οι συμμετέχοντες, εξετάστηκαν με τη βοήθεια της δοκιμασίας Ishihara, για διαταραχές της έγχρωμης όρασης, ώστε να εξασφαλιστεί η εγκυρότητα, των απαντήσεων, στις ερωτήσεις αντίληψής και αποδοχής, σχετικά με τη διαφορές στο χρώμα.
Αποτελέσματα: Για το κεντρικό τομέα διαφορά στη φωτεινότητα ΔL≥1, επηρεάσε αρνητική την αισθητική του χαμόγελου. Υπάρχει μεγαλύτερη ανεκτικότητα στη μη σύμπτωση του χρώματος, για πιο φωτεινό πλάγιο τομέα και πιο σκοτεινό κυνόδοντα. Η διαφορά στη φωτεινότητα επηρεάσε τόσο τους οδοντιάτρους όσο και τους μη σχετικούς με την οδοντιατρική επιστήμη. Για τους τελευταίους, οι γυναίκες αντιλήφθηκαν τα χαμόγελα στα οποία υπήρχε διαφορά στη φωτεινότητα, ως λιγότερο αισθητικά σε σχέση με τους άντρες. Η ηλικία των οδοντιάτρων δεν επηρέασε, το πως αντιλαμβάνονται τις διαφορές της φωτεινότητας ενός πρόσθιου δοντιού, στην αισθητική του προσώπου. Οι ασθενείς μικρότερη ηλικίας, αντιλήφθηκαν της πιο σκοτεινές αλλαγές στη φωτεινότητα, ως λιγότερο αισθητικές. Το 50% όριο αντίληψης ήταν σημαντικά μικρότερο στους οδοντιάτρους. Υπήρξε σημαντική διαφορά στο όριο αποδοχής, μεταξύ του τύπου των παρατηρητών. Οι οδοντίατροι παρατηρητές, εμφάνισαν αυξημένο ποσοστό ψευδών αληθών απαντήσεων, έναντι των ασθενών. Η βαθμολογία της αισθητική του χαμόγελου εμφάνισε διαφορετική καμπύλη, σε σχέση με τις συχνότητες αντίληψης και αποδοχής.
Συμπεράσματα: Διαφορές στη φωτεινότητα προσθίων δοντιών, επηρεάζουν σημαντικά την αισθητική του χαμόγελου, με διαφορετικό τρόπο στο κεντρικό, το πλάγιο ή το κυνόδοντα. Για τους οδοντιάτρους, η ηλικία και το φύλο δεν επηρεάζουν σημαντικά την αισθητική του χαμόγελου, ενώ το αντίθετο συμβαίνει στους μη σχετιζόμενους με τη οδοντιατρική παρατηρητές. Διαφορές στη φωτεινότητα, μεταξύ των δύο κεντρικών, γίνεται ανεκτή σε διαφορετικό βαθμό μεταξύ οδοντιάτρων και ασθενών. Η ηλικία και το φύλο των παρατηρητών, παίζει σημαντικό ρόλο, στην αντίληψη της διαφοράς στη φωτεινότητα.
